Leverontsteking – ook wel NASH (Niet-Alcoholische Steato-Hepatitis) genoemd - komt steeds vaker voor, zowel bij volwassenen als bij kinderen. Het is doorgaans een reactie die voorkomt bij obesitas en het hieraan verbonden metabool syndroom (aandoening van energieverbruik en -opslag). Het aantal patiënten neemt in snel tempo toe. Van de mensen met obesitas lijdt het overgrote merendeel (in sommige landen tot 90 procent) aan leververvetting. In deze groep heeft ongeveer 20 tot 30 procent naast leververvetting ook een ontsteking van de lever.

Momenteel geen behandeling
Helaas is er momenteel geen effectieve behandeling beschikbaar voor leverontsteking. De standaardbehandeling is het geven van lifestyle-advies: meer bewegen en minder en gezonder eten. Het promotieonderzoek van Houben heeft twee nieuwe potentiële behandelmethodes opgeleverd. Bij de eerste onderzoekslijn wordt aangetoond dat toediening van een vaccin een gunstig effect heeft op de leverontsteking. Dat vaccin gaat de opname van een specifiek type van cholesterol  in de lever tegen. De verminderde opname van dit type cholesterol in de lever zorgt voor een drastische vermindering van de leverontsteking. Bij de tweede methode worden bepaalde eiwitten in het bloed door toediening van een chemisch stofje geblokkeerd. Dit blijkt een positief effect te hebben op het vetmetabolisme, waardoor de ontsteking van de lever eveneens drastisch kan worden verminderd. De nieuwe behandelmethodes zijn getest in diermodellen en worden momenteel onderworpen aan nieuwe analyses vooraleer ze te testen bij mensen. Het zal daarom waarschijnlijk nog verschillende jaren duren voordat deze methodes daadwerkelijk beschikbaar zijn voor patiënten.

Bloedtest
Het onderzoek heeft ook een nieuwe diagnostische methode opgeleverd om leverontsteking vast te stellen, namelijk door middel van een simpele bloedtest. Bij die bloedtest worden bepaalde eiwitten in het bloed gemeten die essentieel zijn bij de afbraak van vetten. Zodoende kan leverontsteking worden vastgesteld. Momenteel gebeurt het vaststellen van leverontsteking nog door middel van het nemen van een biopt, een methode die veel belastender is voor de patiënt. De nieuwe bloedtest kan het leverbiopt in de toekomst vervangen als diagnostisch middel. Daar wordt momenteel door onderzoekers van het Maastricht UMC+ hard aan gewerkt.

Over de onderzoekers
Dr. Tom Houben is onlangs gepromoveerd aan de Universiteit Maastricht op het proefschrift met de titel Lysosomes ‘in control’: where lipids meet inflammation in metabolic syndrome. De bevindingen van de onderzoeksgroep rond prof. Shiri-Sverdlov hebben geleid tot (onder meer) de volgende wetenschappelijke publicaties:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=blood-derived+macrophages+prone+to+accumulate
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Plasma+cathepsin+D+levels%3A+a+novel+tool+to
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28615690