My UM
My UM
Zoeken

Dr. Pomme Theunissen: “Vrouwen zijn net zulke goede ondernemers als mannen. Ze ondernemen alleen anders.”

Zowel mannen als vrouwen zijn goede ondernemers. Toch was in 2022 nog slechts 36% van de Nederlandse ondernemers vrouw. Hoe dat komt? Daar was ook dr. Pomme Theunissen, zelf opgegroeid in een ondernemersgezin en nu onderzoeker bij de School of Business & Economics, benieuwd naar. Haar conclusie? Het ligt zeker niet aan de vrouwen en hun skills. Wel heeft het alles te maken met maatschappelijke patronen, vooroordelen en rolverdelingen. Hoe zit dat precies?

Theunissen deed op jonge leeftijd haar eerste kennis over het ondernemerschap op. “De familie van mijn moeders kant werkt grotendeels in de wetenschap. Aan de kant van mijn vader is bijna iedereen ondernemer. Ik combineer nu the best of both worlds”, grapt Theunissen. “Als dochter van een ondernemende vader ging het vroeger al vaak over ‘de zaak’. Aan de keukentafel bij mijn ouders is mijn fascinatie voor het ondernemerschap ontstaan.”

Genderverschillen tussen ondernemers

In 2022 promoveerde Theunissen op het onderwerp ‘uitdagingen en kansen voor vrouwen in het ondernemerschap’, met een focus op financiering bemachtigen als vrouwelijke ondernemer. Ze legt uit: “Ondernemer zijn is niet makkelijk. Het is bekend dat vrouwelijke ondernemers gemiddeld meer hindernissen te nemen hebben dan mannen. Dat fascineerde me. Zowel mannen als vrouwen bezitten de belangrijkste eigenschappen om een eigen bedrijf te kunnen starten: risicobereidheid, innovatiekracht en hard kunnen werken. Toch lopen vrouwen vaker tegen obstakels aan.”

Wat die hindernissen zijn? Dat zit ‘m deels in de toegang tot financiering, legt Theunissen uit. “Vrouwen vinden het vaak lastiger om de bank te overtuigen van hun plannen. Ook vinden ze netwerken over het algemeen spannender. Verder spelen de traditionele man/vrouw-rolpatronen een rol. Veel vrouwen met kinderen vinden het lastig om ’s avonds bij hun gezin weg te gaan om bijvoorbeeld een netwerkborrel bij te wonen. Mannen hebben daar over het algemeen minder moeite mee.”

Beter tegen een stootje kunnen

Tegelijkertijd laten cijfers zien dat vrouwen die ondernemen het net zo goed doen als mannelijke ondernemers. “Het aantal faillissementen is bij mannen en vrouwen bijvoorbeeld gelijk”, laat Theunissen weten. “Wel zien we dat vrouwen vaak andere typen bedrijven hebben. Zij werken vooral in de dienstensector, zitten relatief veel in competitieve branches en kiezen er vaker voor om als zzp’er aan de slag te gaan. Veel vrouwen hoeven niet zo nodig personeel te hebben. Mannen hebben gemiddeld grotere bedrijven en hebben vaak wel personeel.”

Dat vrouwen minder vaak de behoefte hebben om qua bedrijfsgrootte te groeien, leidt weleens tot vooroordelen. “Je zou kunnen zeggen dat ze niet willen groeien of te weinig risico lopen”, legt Theunissen uit. Maar in haar ogen brengt deze manier van een bedrijf runnen ook voordelen met zich mee. “Vrouwelijke ondernemers verdienen misschien minder dan mannen in goede tijden. Maar we zien dat vrouwen moeilijke tijden juist beter doorstaan dan mannelijke ondernemers. Ze hebben vaak lagere kosten en geen personeel, waardoor ze beter tegen een stootje kunnen.”

Drempels weghalen

Als vrouwen vaak succesvolle ondernemers zijn en ook nog de juiste ondernemerseigenschappen bezitten, hoe kan het dan dat zij toch minder vaak voor een eigen bedrijf kiezen dan mannen? Dat is een vraag die ook Theunissen bezighoudt. En niet alleen voor haar is dit een hot topic. Ook de Europese Commissie heeft er een doel van gemaakt dat meer vrouwen gaan ondernemen. 

Volgens Theunissen is een belangrijke bottleneck de eerder genoemde toegang tot financiering. Daarnaast hebben vrouwen behoefte aan rolmodellen. “Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen met ondernemende ouders of met een vrouwelijke ondernemer in hun omgeving eerder een eigen bedrijf starten. Maar die voorbeelden zijn er niet altijd.” 

Verder blijkt uit onderzoek in Duitsland dat vrouwen vaker gaan ondernemen als ze de tijd hebben om na te denken over hun carrière. Theunissen licht toe: “Tot 2001 hadden alle Duitse moeders 3 jaar ouderschapsverlof; in 2001 werd dit teruggebracht naar 1 jaar. Wat bleek? Na 2001 gingen minder Duitse vrouwen ondernemen. Blijkbaar hielpen de 3 jaar nadenktijd en het inkomensvangnet hen om wél die stap te durven maken. Geef vrouwen de tijd en ruimte om na te denken en een businessplan te maken. Dan gaan ze, ook met kinderen, wel ondernemen.”

“Geef vrouwen de tijd en ruimte om na te denken en een businessplan te maken. Dan gaan ze, ook met kinderen, wel ondernemen.”

Dr. Pomme Theunissen

Aantal vrouwelijke ondernemers in de lift

Overigens zit het aantal vrouwelijke ondernemers in Nederland in de lift. In 2013 telde ons land nog maar 441.734 vrouwen met een eigen bedrijf. In 2022 was dit aantal al gestegen naar 715.383, zo blijkt uit cijfers van ondernemersnetwerk Business Women Nederland. Dat is een toename van 62%.

Waar die stijging door komt? Dat durft Theunissen niet te zeggen. Wel merkt ze dat vrouwen met kinderen steeds vaker de voordelen van het ondernemerschap inzien. “Als je kinderen hebt, is het soms juist fijn om eigen baas te zijn. Je kunt je werktijden dan makkelijker afstemmen op bijvoorbeeld de school- of opvangtijden. Ook als de kinderen ziek zijn, geeft een eigen onderneming veel flexibiliteit.”

Daarnaast valt het Theunissen op dat zeer hoogopgeleide vrouwen die in loondienst tegen een glazen plafond aanlopen, vaker voor zichzelf gaan werken. “Zij starten dan vaak een eigen eenmanszaak als consultant of coach, waardoor ze wél die hogere positie krijgen en een hoger inkomen kunnen realiseren.”

De gunfactor

Er is nog meer positief nieuws voor vrouwen. Ze hebben dan misschien meer moeite om financiering te regelen via de bank, maar vrouwen weten daarentegen vaker dan mannen crowdfunding binnen te halen. Theunissen legt uit dat dat vooral komt door de manier waarop veel vrouwen informatie delen op zo’n crowdfundingsplatform. “We zien dat als vrouwen voor het ondernemerschap gaan, ze er voor 300% voor gaan. Dat wekt veel vertrouwen bij de “crowd” (oftewel: een grote groep investeerders). Ook komen vrouwen in zo’n crowdfunding-campagne vaak beter uit de verf dan als ze zich voor één bankmedewerker moeten presenteren die volgens een vast stramien werkt.”

Impact menstruatie op het ondernemerschap

De interesse van Theunissen voor vrouwelijke ondernemers is nog altijd onverminderd. Op dit moment verdiept ze zich in de impact van de menstruatie op ondernemerskeuzes. Samen met collega Jolien Huybrechts doet ze onderzoek naar de invloed van de verschillende fases van de menstruatiecyclus op het vrouwelijke ondernemerschap. “Wij hebben bijvoorbeeld gevonden dat vrouwen na hun ovulatie vaak meer risico durven te nemen en proactiever zijn. Daardoor kunnen ze in die fase van hun cyclus bijvoorbeeld makkelijker netwerken dan als ze in hun menstruatiefase zitten.”

Tips voor vrouwelijke ondernemers in spe

Voor vrouwen met ondernemerschapsambities heeft Theunissen nog wel een paar tips:

  1. Twijfel niet en ga ervoor. Vrouwen kunnen écht net zo goed ondernemen als mannen. De obstakels die je ziet, zijn misschien zo groot nog niet.
  2. Bekijk eens goed wat er mogelijk is. Zie je beren op de weg? Ga dan onderzoeken of die obstakels misschien te overkomen zijn. Maak een businessplan of praat erover met een andere vrouwelijke ondernemer. Misschien kan er meer dan je denkt.
  3. Zet de stap naar een goede begeleider. Starten met ondernemen hoef je niet in je eentje te doen. Je kunt (ook gratis) hulp inschakelen bij de start van je onderneming. Stap bijvoorbeeld naar de Kamer van Koophandel om daar eens gratis of tegen een klein bedrag te sparren over je idee.

  4. Vertrouw op je eigen potentieel. Veel vrouwen komen niet verder dan “Misschien zou ik ooit wel…”. Maar het is zonde om dat plan in de ijskast te laten staan. Vrouwen hebben ontzettend veel potentieel, en hebben eigenschappen die goed van pas komen als ondernemer. Dus geloof in jezelf en zet de stap.

     

Tekst: Romy Veul

Lees ook