Projecten
Bij UM geloven we sterk dat samenwerken ons sterker maakt. Als we onze krachten bundelen, leren we van elkaar en komen we tot een veelzijdigere oplossing. Oplossingen die de wereld om ons heen ten goede komen. Sustainable UM2030 heeft aan verschillende projecten gewerkt. Hieronder vind je een aantal voorbeelden.
Onze 3 belangrijkste ambities
Vanaf hier...
Het tegengaan van klimaatverandering begint met het heroverwegen van hoe we leven, bewegen en werken. Het begint bij het creëren van ruimtes en gewoonten die onze planeet helpen beschermen, waarbij we veerkracht moeten opbouwen voor de toekomst.
Vanaf hier...
Duurzaamheid groeit het sterkst in een verbonden gemeenschap, waar mensen zich geïnspireerd, gesteund en in staat gesteld voelen om samen een verschil te maken.
Vanaf hier...
Het vormgeven van een circulaire wereld betekent verstandig gebruik maken van wat we hebben, systemen ontwerpen die minder verspillen, meer hergebruiken en oude ideeën omzetten in nieuwe kansen.
Doe mee met ons Green Network
Het initiatief #JoinTheGreenNetwork nodigt iedereen binnen onze gemeenschap uit om samen te komen en een collectieve impact te hebben op ons milieu. Of je nu student, medewerker of onderzoeker bent, jij hebt de macht om een betekenisvolle verandering teweeg te brengen.
De eerste Green Office ter wereld
De Universiteit Maastricht lanceerde in 2009 de allereerste Green Office ter wereld. Het begon aan een keukentafel en groeide uit tot een wereldwijde beweging met wereldwijd meer dan 100 Green Offices. Vandaag de dag is de UM Green Office een levendig platform dat door studenten wordt geleid en dat duurzaamheid op de campus stimuleert door middel van praktische projecten, evenementen en campagnes. Van afvalvermindering en biodiversiteit tot duurzame mobiliteit en onderwijs. De Green Office stelt studenten in staat om ideeën om te zetten in actie en duurzaamheid onderdeel te maken van het dagelijks leven aan de UM.
'Transitie naar een fossielvrije samenleving’
De Universiteit Maastricht heeft een raamwerk ontwikkeld om te evalueren of de overgang van onderzoeksprojecten en samenwerkingsverbanden naar een fossielvrije samenleving te ondersteunen of belemmeren. Deze tool helpt onderzoekers bij het beoordelen van de aard van hun project en de rol van de betrokken partner. Als er risico's worden geïdentificeerd, wordt advies gevraagd aan een speciale Fossil Assessment Committee. Het raamwerk zorgt ervoor dat de UM haar academische partnerschappen afstemt op haar klimaatdoelstellingen en -waarden. Het vergroot ook de transparantie en stimuleert de dialoog over de verantwoordelijkheden van universiteiten bij het aanpakken van de klimaatcrisis. De tool is volledig geïntegreerd in de goedkeuringsprocessen voor onderzoek van de UM.
Onderzoeksoproep Circulariteit
In 2024 lanceerde de UM een onderzoekszaadfonds van € 350.000 om interdisciplinaire samenwerking rond het thema Klimaatverandering te bevorderen. In 2025 zal de ‘Research Call’ specifiek circulaire onderzoeksprojecten uitdagen. De oproep stimuleert specifiek gezamenlijke voorstellen tussen faculteiten, omdat complexe duurzaamheidsuitdagingen uiteenlopende expertise vereisen. Dit initiatief versterkt niet alleen het onderzoeksprofiel van de UM op het gebied van duurzaamheid, maar genereert ook kennis met directe maatschappelijke relevantie. Het weerspiegelt het streven van de universiteit om onderzoek mogelijk te maken dat systemische verandering ondersteunt. De resultaten van deze projecten zullen worden gedeeld met zowel academische als regionale partners.
Climate Fresks
Om het bewustzijn en begrip van klimaatverandering te vergroten, heeft de UM meer dan tien Climate Fresk-workshops georganiseerd waaraan honderden studenten en medewerkers hebben deelgenomen. Deze boeiende workshop maakt gebruik van een samenwerkingsspel op basis van wetenschappelijke bronnen, waardoor deelnemers het complexe web van oorzaken en gevolgen van klimaatverandering kunnen blootleggen. De sessies zetten aan tot inzichtelijke discussies en helpen om kennis om te zetten in actie, zowel individueel als institutioneel. Ze maken deel uit van een bredere strategie om klimaatkennis op te bouwen aan de hele universiteit. Vanwege het succes zullen de Climate Fresks ook in de toekomst worden aangeboden als onderdeel van het duurzaamheidsprogramma van de UM.
Gemeenschapstuin
De UM Gemeenschapstuin is uitgegroeid tot een bloeiende groene ruimte op de campus en wordt nu beheerd door een collectief van meer dan 60 actieve studentleden. De tuin is niet alleen een plek om groenten en kruiden te verbouwen, maar dient ook als leeromgeving waar studenten kennis uitwisselen over zelfvoorziening, permacultuur en biodiversiteit. Workshops, oogstdagen en seizoensgebonden evenementen brengen studenten samen rond thema's als voeding, gezondheid en duurzaamheid. De tuin bevordert ook het mentale welzijn door studenten een rustige en praktische ontsnapping uit het academische leven te bieden. Het is een levend voorbeeld van duurzaamheid in actie, geworteld in de gemeenschap.
Swap Room
De Swap Room bevindt zich in de Sustainability Hub en biedt studenten een plek aan om kleding en accessoires te ruilen - helemaal gratis. Met tot nu toe meer dan 1.000 geruilde kledingstukken brengt de ruimte de principes van circulariteit op een leuke en toegankelijke manier tot leven. Het moedigt bewuste consumptie aan en helpt textielafval te verminderen, een van de meest vervuilende industrieën ter wereld. De Swap Room wordt gerund door studentvrijwilligers en organiseert regelmatig thema-evenementen en is een levendig onderdeel geworden van de duurzaamheidscultuur op de campus van de UM.
Fietsreparatie-werkplaats
De fietsreparatie-werkplaats voor studenten van de UM ondersteunt duurzame mobiliteit door fietsen op de weg en uit de afvalstroom te houden. Er zijn al meer dan 100 fietsen gerepareerd, vaak gratis of tegen zeer lage kosten. Studenten leren praktische reparatievaardigheden, bevorderen een doe-het-zelf-ethos en vergroten de toegang tot duurzaam vervoer. Het initiatief draagt bij aan een fietsvriendelijke campus en vermindert de afhankelijkheid van auto of openbaar vervoer. Het bevordert ook de gemeenschapsvorming en de zelfredzaamheid van studenten door het delen van vaardigheden en collegiale ondersteuning. De winkel is geïntegreerd in de bredere doelstellingen van het bevorderen van koolstofarm leven aan de UM.
Sustainability Days
Elk jaar organiseren de Green Teams van de faculteiten van de UM hun eigen facultaire duurzaamheidsdagen om studenten en medewerkers te betrekken bij het thema duurzaamheid. Deze evenementen zijn afgestemd op de context van de faculteit en omvatten workshops, lezingen, paneldiscussies en praktische activiteiten. Door onderwijs, onderzoek en activiteiten samen te brengen, creëren de Sustainability Days ruimte voor de dialoog en inspiratie binnen elke academische gemeenschap. Ze versterken ook interdisciplinaire banden en verhogen het bewustzijn van faculteitsspecifieke uitdagingen en kansen.
Duurzame catering
De UM bereidt momenteel een nieuwe universiteitsbrede cateringaanbesteding voor waarbij duurzaamheid centraal staat. Het doel is om de ecologische voetafdruk van de voedingsdiensten op de campus aanzienlijk te verminderen en tegelijkertijd de gezondheid en inclusiviteit te verbeteren. Dit omvat het aanbieden van meer plantaardige opties, het verminderen van voedselverspilling, verantwoord inkopen en het verbeteren van de transparantie. Het aanbestedingsproces omvat input van studenten, medewerkers en duurzaamheidsexperts om ervoor te zorgen dat het aansluit bij de ambities van de UM op het gebied van klimaat en circulariteit. De implementatie staat gepland voor 2026.
Onderwijssubsidie
Om de integratie van duurzaamheid in het onderwijs te versnellen, biedt de UM een jaarlijkse onderwijssubsidie aan van € 10.000. Deze subsidie ondersteunt innovatieve onderwijsprojecten die duurzaamheid integreren in de inhoud van cursussen, leerresultaten of onderwijsmethoden. De beurs staat open voor alle faculteiten en is bedoeld om docenten in staat te stellen te experimenteren en samen te werken in verschillende disciplines. Deze ‘Education Grant’ weerspiegelt de inzet van de UM om studenten voor te bereiden als changemakers en om medewerkers te ondersteunen bij deze onderwijstransformatie.
Initiatief voor duurzame evenementen
De UM werkt aan de verduurzaming van alle universiteitsevenementen door duidelijke richtlijnen en ondersteuning te ontwikkelen voor organisatoren van evenementen. Dit omvat criteria voor catering, afvalbeheer, reizen, materialen en inclusiviteit. Het doel is om ervoor te zorgen dat er vanaf de eerste planningsfasen rekening wordt gehouden met duurzaamheid, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit of toegankelijkheid van evenementen. Proefversies van de richtlijnen worden getest op facultaire en centrale evenementen en er is een ondersteuningssysteem in ontwikkeling. Door duurzaamheid in evenementen te verankeren, verkleint de UM niet alleen haar voetafdruk, maar vergroot ze ook de zichtbaarheid en bewustwording op een zeer praktische manier.
Duurzame mobiliteit
De UM zet zich in voor een duurzamere mobiliteit van, naar en binnen de universiteit. Dit omvat het stimuleren van fietsen, lopen en het gebruik van het openbaar vervoer, evenals het verminderen van de uitstoot van zakelijke en studentenreizen. In overleg met faculteiten en servicecentra wordt nieuw beleid ontwikkeld om mobiliteitsgedrag af te stemmen op klimaatdoelstellingen. Koolstofrapportage, stimuleringsstructuren en verbeteringen aan de infrastructuur (zoals beveiligde fietsenstallingen en ondersteuning voor e-bikes) maken deel uit van deze aanpak. Het doel is om een cultuur van mobiliteit met een lage impact te bevorderen die past bij de behoeften van een moderne, internationale universiteit.
Universitaire enquête over duurzaamheid
Om de houding, het gedrag en de behoeften van studenten en medewerkers beter te begrijpen, zal de UM een universiteitsbreed onderzoek naar duurzaamheid uitvoeren. De resultaten zullen inzicht geven in de huidige mate van betrokkenheid, de bereidheid om actie te ondernemen en de waargenomen belemmeringen rondom duurzaamheid. Deze gegevens geven informatie over toekomstige strategieën, helpen bij het prioriteren van actiegebieden en ondersteunen gerichte communicatie. Het zal ook dienen als basis voor het monitoren van de voortgang in de loop van de tijd. Het onderzoek is een belangrijke stap in het opbouwen van een gezamenlijk begrip. Ook moet het ervoor zorgen dat de duurzaamheidsinspanningen van de UM inclusief zijn, op feiten gebaseerd zijn en gemeenschapsgestuurd zijn.
Euregionaal Expertisecentrum Circulariteit
De UM neemt het voortouw bij het opzetten van een Euregionaal Expertisecentrum Circulariteit om de transitie naar circulaire systemen in Limburg en daarbuiten te versnellen. Het centrum zal onderzoekers, beleidsmakers, bedrijven en maatschappelijke organisaties verbinden om uitdagingen in kaart te brengen en praktische, wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen te ontwikkelen. Het bouwt voort op de sterke punten van UM op het gebied van interdisciplinair onderzoek en regionale betrokkenheid. Door grensoverschrijdende samenwerking en de uitwisseling van toegepaste kennis te bevorderen, wil het expertisecentrum systemische verandering ondersteunen en circulariteit versterken als drijvende kracht achter regionale innovatie en veerkracht. Momenteel wordt er gewerkt aan een planning en stakeholderdialogen.
UM Transitieplatform
Het UM Transitie Platform verbindt onderzoekers, docenten, studenten en externe partners die werken aan transformatieve duurzaamheidsuitdagingen. Het dient als een ruimte om ideeën te delen, gezamenlijke initiatieven te ontwikkelen en samen te werken aan complexe transities zoals de overgang naar een circulaire economie, klimaatneutraliteit en sociale gelijkheid. Het platform speelt ook een sleutelrol in de Euregionale uitrol, door UM-expertise te koppelen aan regionale actoren om veranderingen buiten de universiteit te versnellen. Door mensen en perspectieven samen te brengen, bevordert het platform innovatie en systemisch denken.
Visie op water- en afvalbeheer
De UM ontwikkelt momenteel een strategische visie op water- en afvalmanagement om deze af te stemmen op haar bredere duurzaamheidsambities. Het doel is om afval te minimaliseren, vervuiling te voorkomen, hulpbronnen efficiënt te gebruiken en waar mogelijk kringlopen te sluiten. De visie zal richting geven aan het toekomstige beleid en investeringen, variërend van waterbesparende infrastructuur en doelstellingen voor afvalvermindering tot circulaire inkoop en hergebruikstrategieën. Het is een cruciale stap in het omzetten van dagelijkse activiteiten in drijvende krachten voor een positieve impact op het milieu.
UnliMited
In 2020 werd het UnliMited netwerk van medewerkers met een handicap, chronische ziekte of neurodivergentie opgericht. UnliMited gelooft sterk in het principe 'Nothing About Us, Without Us' en komt op voor medewerkers met een handicap. In 2023 en 2024 werkten ze samen met de universiteit aan het opstellen en aannemen van een nieuw beleid over werken met een handicap, inclusief de oprichting van de Disability Inclusion Group (DIG) in april 2025.
Omnium
Omnium werd opgericht in 2024 om een veilige ruimte te bieden voor studenten en medewerkers om een breed scala aan onderwerpen te bespreken. Vooral de oplopende spanningen rond het Israëlisch-Palestijnse conflict waren een stimulans om een betekenisvolle dialoog te organiseren.
Het idee is om meningen uit te wisselen, niet zozeer om elkaar te overtuigen. Dialoog is een manier van omgaan met elkaar die zich richt op wederzijds respect, begrip en uitwisseling van verschillende meningen.