Adrián Seijas Gamardo: 3D in vitro-modellen bieden nieuwe inzichten in ziekten en de ontwikkeling van geneesmiddelen

Voordat hij bij MERLN aan de slag ging, volgde Adrián de master Biomedical Sciences met een specialisatie in regeneratieve geneeskunde aan de Universiteit Maastricht. Toen hij begon (onder supervisie van Paul Wieringa en Lorenzo Moroni, directeur van MERLN) wist hij niet eens dat sommige van de biofabricagetechnologieën die hij nu gebruikt überhaupt bestonden. En nu, 4 jaar later, geven zijn complexe 3D modellen belangrijke inzichten in de bloed-hersenbarrière en endometriose!

De bloed-hersenbarrière is de scheidende laag in onze bloedvaten die voorkomt dat schadelijke stoffen in de bloedbaan de hersenen bereiken. "Maar voor de behandeling van patiënten met medicijnen, bijvoorbeeld specifiek voor Alzheimer, moeten we manieren vinden om de bloed-hersenbarrière te openen zodat het medicijn er doorheen kan", legt Adrián uit. "We staan nog maar aan het begin van het realistisch namaken van de bloed-hersenbarrière. Op dit moment gebruiken de meeste onderzoekers 'transwells', die je kunt vergelijken met een plastic spaghettizeefje bedekt met cellen van de bloed-hersenbarrière om te zien wat er doorheen gaat en wat niet. Ons doel is om een meer complete in vitro-chip te maken die zeer dunne bloedvaten nabootst met astrocyten eromheen (steuncellen die de doorlaatbaarheid van de barrière regelen). Op die manier kunnen we onderzoeken welke geneesmiddelmodificatie nodig is zodat het geneesmiddel de barrière kan passeren."

Naast het maken van modellen voor de bloed-hersenbarrière heeft Adrián nog een ander project. Een project waar een grote groep vrouwen die lijden aan endometriose, tot voor kort een onderbelichte aandoening, baat bij zal hebben.

Endometriose komt wereldwijd bij ongeveer 10 procent van de vrouwen voor. Het is een aandoening die wordt veroorzaakt door de groei van endometriumweefsel in andere delen van het lichaam, meestal rond het bekkengebied, en kan veel pijn veroorzaken. "We begrijpen nog niet hoe het begint, maar een hypothese is dat de pijn wordt veroorzaakt door de ontsteking die wordt opgewekt door dit gemigreerde baarmoederweefsel. Samen met het MUMC+ genereren we endometriale organoïden (kunstmatig gekweekte miniatuurorganen) van patiënten, waarmee we het endometrium in 3D kunnen nabootsen. Vervolgens kunnen we ze kweken in een fibrotische omgeving (verdikt of littekenweefsel) en sensorische neuronen toevoegen om te onderzoeken wat de neuronen activeert en pijn veroorzaakt."

Volgens Adrián, die vroeger wetenschapscommunicatie deed in Spanje, kan het grote publiek invloed hebben op wat er aan onderzoek wordt gedaan. "Als genoeg vrouwen vragen stellen over endometriose en vragen om een beter begrip en meer behandeling, zullen regeringen geld beschikbaar stellen voor dit soort onderzoek."