Universiteiten in Zuidoost-Nederland vinden verbinding in erfgoed

Samenwerking met de Radboud Universiteit
7 oktober 2024

‘Door erfgoed verbonden’, een project waarin de Radboud Universiteit en de Universiteit Maastricht samenwerken, moet komend jaar zorgen voor meer aandacht voor de topstukken uit de erfgoedcollecties van beide universiteiten. Daarnaast worden bibliotheekmedewerkers getraind in het duurzaam digitaal ontsluiten van erfgoed. En er komt een fellowship voor een onderzoeker en artist in residence. Het hele project wordt gefinancierd vanuit de samenwerking van de Radboud Universiteit en de Universiteit Maastricht.

In heel Nederland is er in heemkundekringen en kleine musea veel aandacht voor erfgoed. “Het speelt een rol bij lokale identiteit, bij je verbonden voelen met de omgeving. ‘Door erfgoed verbonden’ is niet alleen een verwijzing naar onze samenwerking, maar gaat ook over de rol van erfgoed in een samenleving waar verbinding hard nodig is”, legt Johan Oosterman (directeur Radboud Erfgoed) uit. 
Dat perspectief op erfgoed sluit ook aan bij het Verdrag van Faro, dat Nederland begin dit jaar ondertekend heeft: in dat verdrag staat de relatie van mensen met erfgoed centraal.

De tekst gaat verder onder de foto.

Trainingsprogramma en kennispunt

En er worden meer verbindingen gelegd, want ‘Door erfgoed verbonden’ gaat niet alleen over universitair erfgoed, aldus Odin Essers (conservator Bijzondere Collecties Universiteit Maastricht). “De activiteiten die we gaan ondernemen moeten ook buiten onze instellingen meerwaarde hebben. Zo werken we aan training en kennisontwikkeling op het gebied van Linked Open Data (LOD). Dat is een manier om erfgoed digitaal beschikbaar te stellen die bijdraagt aan het vindbaar, bruikbaar én houdbaar maken van bronmateriaal. Te vaak zie je nu nog dat een website na een paar jaar niet meer wordt bijgehouden of wordt verwijderd en dat dan alles wat daarop stond niet meer vindbaar is. Ook verwijzingen vanaf andere websites lopen dan dood. LOD is een manier om gegevens op het internet te delen en aan elkaar te knopen en voorkomt dat je in zo’n geval niks meer kunt vinden. Met LOD, waarin we in Maastricht al een voortrekkersrol in Nederland hebben opgebouwd, voorkom je dat het kind met het badwater wordt weggegooid.”

De ambitie van dit deelproject van ‘Door erfgoed verbonden’ is dat de Universiteit Maastricht en de Radboud Universiteit zich tot een gezamenlijk kennispunt ontwikkelen, met trainingsaanbod en een vraagbaakfunctie.

Arena te Verona. Tekening die Bartholomaeus Beerenbroek, een pater Norbertijn, maakte tijdens zijn reis naar Italië in 1770-1773. UB Nijmegen, Hs 250.

Old drawing of the Arena at Verona

Gedeelde verhaallijnen

Een ander deelproject gaat over Open Topstukken. Oosterman: “We gaan een selectie maken van highlights uit de beide Bijzondere Collecties die inhoudelijk met elkaar verbonden zijn. Denk aan boeken van missionarissen die reisden naar verre werelden. Daar hebben beide universiteiten mooie exemplaren van in hun collectie. Zo hebben we allebei veel materiaal afkomstig van kloosters en scholen, waar we dwarsverbanden in willen laten zien. Gedeelde verhaallijnen, daar gaat het om. En we willen de oogverblindende topstukken uit ieders collectie zichtbaarder, vindbaarder en bruikbaarder maken door een betere digitale ontsluiting en online presentatie in de vorm van Linked Open Data.”

“Gedeelde verhaallijnen, daar gaat het om.”

Johan Oosterman

Verbinding onderzoek en kunst

Tot slot komt er nog een fellowship voor een onderzoeker en een artist in residence die gezamenlijk in de herkomst van beide collecties zullen duiken. Essers: “De centrale vraag is hoe die herkomst het karakter van beide collecties bepaald heeft. Radboud Erfgoed heeft ervaring met zo’n duoproject, waarbij Sophie Reinders en Katinka Polderman in de Bijzondere Collecties van de Nijmeegse universiteitsbibliotheek doken. Dat leverde toen een ‘doeboek’ op (Zwerfgoed), een heel ander resultaat dan wanneer je alleen een onderzoeker aan het werk zet.”

 

 

 

 

 

 

 

Library with antique books and open book with old map of the world
Handgekleurde atlas van Gerardus Mercator, uitgegeven door Henricus Hondius in 1628. Bijzondere Collecties Universiteit Maastricht. Foto: Paul van der Veer

Lees ook