Uitbraak coronavirus toont het belang van European Public Health studies

“De uitbraak van COVID-19 bewijst hoe belangrijk het vakgebied Europese Volksgezondheid is.” Als hoogleraar European Public Health en hoofd van de onderzoeksafdeling International Health aan de Universiteit Maastricht is Helmut Brand nauw verbonden met de unieke bachelor- en masterprogramma's in European Public Health. We vroegen hem en enkele van zijn studenten - toekomstige beleidsadviseurs, gezondheidsfunctionarissen en preventiespecialisten in de volksgezondheid - naar hun mening over het gezondheidsbeleid tijdens de coronavirusuitbraak.

Hoe gaat de EU om met het coronavirus?

Prof. Brand
“Vorige week vroeg premier Rutte om meer Europese samenwerking bij de aanpak van COVID-19. Hij heeft gelijk; geen enkel Europees land kan dit alleen aan, zeker met de huidige wereldwijde mobiliteit van mensen en goederen.

Na de SARS-uitbraak in 2003 hebben de Europese lidstaten het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) opgericht om infectieziekten te monitoren, advies te geven over preventieve maatregelen en lidstaten te helpen bij capaciteitsopbouw. We hebben nu in Europa een door de ECDC opgeleide taskforce die bekend is met de voordelen van samenwerking en snel kan handelen. Het ECDC en de nationale gezondheidsinstituten van EU-lidstaten werken samen met de WHO als een doorgeefluik naar andere delen van de wereld.

In heel Europa werken onderzoekscentra aan behandelingen en vaccins om COVID-19 te bestrijden. Daar zal nog de nodige tijd in gaan zitten. Het beste doet men dit onderzoek in ​​samenwerkingsverband, zodat je dubbel werk voorkomt en bepaalde belangrijke kwesties niet over het hoofd ziet. De gevestigde Europese onderzoeksinfrastructuur biedt goede mogelijkheden om dit mogelijk te maken.

Op dit moment treffen alle EU-lidstaten maatregelen om de uitbraak te beheersen. Denk aan identificatie, afzondering, isolatie en zelfs quarantaine van geïnfecteerde mensen. We zullen later moeten evalueren hoe effectief al deze maatregelen zijn geweest. En natuurlijk zullen we na de uitbraak meer weten dan we nu doen. Nu zitten overheden in een risicovolle situatie en moeten ze beslissingen nemen terwijl er nog veel onbekend en onzeker is; dat is een kunst op zich.”

Dimitri Eerens, student
“Ik neem aan dat EU-lidstaten hun middelen voor deze crisis bundelen en een taskforce hebben opgericht die zich specifiek met deze kwestie bezighoudt en coördineert tussen nationale regeringen en gezondheidsinstanties. Om coronaverspreiding tegen te gaan, pak je het beste eerst de gebieden met plaatselijke uitbraken aan. Door ziekteregisters met elkaar te delen, ontdek je sneller welke gebieden dat zijn en waar dus extra medische middelen nodig zijn.
Bovendien moet de screening worden uitgebreid naar belangrijke toegangspoorten zoals treinstations en luchthavens. En er moet worden gedaan aan contactonderzoek, zodat mensen die misschien geïnfecteerd zijn, kunnen worden geïsoleerd. Primaire preventiemethoden zoals handen wassen, goede sanitaire voorzieningen en screening helpen ook het aantal besmette mensen te  verminderen. Dergelijke maatregelen moeten worden gecombineerd met een voorlichtingscampagne, waardoor het publiek goed wordt geïnformeerd over de ziekte en angst wordt weggenomen.”

Marion Stijnen

Leren we al lessen voor de toekomst?

Prof. Brand
“Wat nu nodig is, is dat we een ​​actiepuntenlijst maken die we moeten bespreken en implementeren wanneer de epidemie voorbij is.

Door de globalisering van medicijnproductie zijn China en India de apothekers van de wereld geworden. Zoals we momenteel zien, wordt de aanvoerlijn onderbroken omdat fabrieken in China worden gesloten en schepen niet worden geladen. Om tekorten aan medicijnen tegen te gaan, is het noodzakelijk dat we gaan opslaan. En dan het beste op Europees niveau, zodat aan de behoeften van zowel kleinere als grotere lidstaten kan worden voldaan. Hetzelfde geldt trouwens voor persoonlijke beschermingsmiddelen.

We moeten ook kijken naar onze grensregio's, want daar kunnen we van leren. Dat zijn de laboratoria van Europa, die belangrijke inzichten kunnen bieden voor Europese integratie in de gezondheidszorg. Neem bijvoorbeeld de pragmatische samenwerking in de Euregio, waar Nederlandse, Belgische en Duitse volksgezondheidsdiensten elkaar informeren over de stand van zaken rondom infectieziekten.”

Hoe dragen onze studieprogramma's in European Public Health bij?

Prof. Brand
“Hoewel de uitbraak van een besmettelijke ziekte nooit wenselijk is, illustreert het wel de noodzaak van een goede voorbereiding en beleid. Onze bacheloropleiding in European Public Health en masterprogramma in Governance and Leadership in European Public Health zijn een middel daartoe.

Toen ik directeur was van het Public Health Institute van Noord-Rijnland-Westfalen, had ik te maken met uitbreken zoals SARS. Ik besefte toen dat we de volgende generatie volksgezondheidsexperts en -leiders anders moeten trainen. Ze moeten nieuwe situaties kunnen analyseren en weten hoe ermee om te gaan. Ook moeten ze over de juiste vaardigheden in risicocommunicatie beschikken. Communicatie is nog belangrijker geworden doordat sociale media zo'n grote rol zijn gaan spelen. Een positief aspect is dat je bijna iedereen in realtime en zonder kosten kan bereiken. Maar het kan ook tegen ons werken, wanneer op sociale media wetenschappelijk bewezen informatie wordt tegengesproken door misleidend nieuws. We integreren dit soort nieuwe uitdagingen in onze curricula.”

Silvia Grothe i Riera, student
“In mijn eerste jaar moest ik een oefening doen in contactonderzoek om de patient zero te achterhalen tijdens een tuberculose-uitbraak. Destijds dacht ik dat dit slechts een fictieve oefening was. Maar nu, met het coronavirus, zie ik dat deze oefening heel goed was voor mijn professionele voorbereiding!”

Lees ook

  • Bloedprikken, een infuus aanleggen of in het oor kijken; zelfs ogenschijnlijk eenvoudige medische handelingen kunnen bij kinderen angst, pijn en stress veroorzaken. Volgens kinderarts-intensivist Piet Leroy zijn comfort en vertrouwen net zo belangrijk als de medische behandeling zelf. Hij onderzoekt...

  • Als patiënt in een ziekenhuis zie je dagelijks veel verschillende gezichten aan je bed: een verpleegkundige die je bloeddruk meet, een arts of verpleegkundig specialist die jou informeert over het zorgplan en een voedingsdeskundige die jou voorziet van het juiste eten en drinken. Hoewel al deze...

  • Berta Cillero Pastor is universitair hoofddocent en groepsleider bij het MERLN Institute for Technology-Inspired Regenerative Medicine. Haar onderzoek richt zich op massaspectrometrie (imaging) om inzicht te krijgen in moleculen in cellen en weefsels voor biomedisch onderzoek.