Omschakel-weekend met lange dagen

In datzelfde weekend maakte coördinator Rixt Zijlstra hele lange dagen in haar appartement vlakbij het Maastrichtse station. Het doel: zorgen dat de 280 studenten uit ‘haar’ blok het gewone lesrooster konden aanhouden voor de laatste drie weken. Maar vooral: alle stof aanbieden die ze normaal gesproken ook krijgen. Welke tools hadden ze tot hun beschikking? Hoe konden studenten en tutoren daarin zo goed mogelijk wegwijs worden gemaakt? Hoe gingen ze de posterpresentatie aanpakken die anderhalve week later gepland stond?

Inhoudelijk niks gemist ten opzichte van ‘normaal’

Zijlstra: “Blokplanningsgroepslid Annemarie Koster en ik hadden geluk dat onze collega Nynke de Jong ons wegwijs kon maken, zij is heel goed thuis in online onderwijs.” Omdat de Zoom-licentie toen nog niet rond was, kozen ze voor Blackboard Collaborate Ultra als digitale tool. Na een paar online testsessies met docenten en studenten gingen de tutorgroepen op dinsdag 17 maart geheel volgens planning van start. Het college van dinsdagochtend hadden de studenten al vrijdag toegestuurd gekregen. Zijlstra: “Twee jaar geleden deden we mee aan een pilot met het opnemen van colleges, zodat studenten colleges konden terugkijken, en sinds afgelopen jaar worden de meeste colleges opgenomen. Inhoudelijk hebben ze dus niks gemist ten opzichte van het ‘normale’ onderwijs.”

Kleine technische hobbels en fijne groepsgenoten

Isabelle Dekker was nog niet bekend met deze versie van Blackboard, maar na een korte uitleg met haar onderwijsgroep liep dat prima. “We zijn best technisch”, lacht ze. “Mijn internet is gelukkig goed, daar hadden twee groepsleden problemen mee. Of de microfoon deed het niet, waardoor ze hun input moesten typen, wat natuurlijk frustrerend is.” Dekker heeft geluk met haar groepsgenoten, beseft ze. “De aanwezigheidsplicht is vervallen, maar desondanks zet mijn groep zich heel goed in.” Het enige ‘hobbeltje’ ervoer ze bij de voorbespreking, waarbij je normaal gesproken op een whiteboard alle kennis en ideeën verzamelt op een whiteboard. “Twee keer wiste iemand per ongeluk halverwege de sessie het online whiteboard, waardoor alle aantekeningen weg waren. Dan heb ik liever een echt whiteboard in een kamer.” (tekst gaat door onder de foto)

PGO blijkt ook goed te werken zonder face-to-face contact

Zijlstra ziet als nadeel van Blackboard Collaborate Ultra dat je maximaal zes mensen in beeld kunt hebben. In Zoom is dat aantal niet beperkt. “Maar ja, dat systeem kwam pas ruim een week later beschikbaar en toen hadden we al ons onderwijs al in Blackboard klaargezet en was iedereen bekend met dat systeem. Voor de laatste anderhalve week omschakelen, was toen niet meer effectief.” Soms mis je de non-verbale communicatie wel, vindt Zijlstra. “Je ziet minder goed of iedereen er met z’n aandacht bij is bijvoorbeeld. Maar al met al vind ik dat het boven verwachting goed loopt en dat hoor ik ook terug van de tutoren. Het is bijzonder te ervaren dat face-to-face contact geen voorwaarde is voor ons Probleemgestuurd Onderwijs-systeem.”

De terughoudende student komt beter tot zijn recht

Dekker beaamt dat. “De gesprekken zijn iets droger, omdat je het lichaamsbeeld mist van de ander. En soms snap ik ook wel dat mensen even geen zin hebben in een videoverbinding.” Voor nu vindt ze online onderwijs een prima oplossing, maar; ‘het zou niet mijn voorkeur hebben om het standaard zo te doen. Dan zou ik het persoonlijke face-to-face contact te veel missen. Ik vind het ook wel knap en interessant om te zien dat de universiteit, zeker na de cyberaanval van december, nu al haar onderwijs online aanbiedt.” Nog een interessante bijkomstigheid: studenten die in een live onderwijsgroep terughoudend zijn met actief deelnemen, komen in een online setting soms beter tot hun recht. Zijlstra denkt dat de drempel wellicht wat lager is in een digitale omgeving. Dekker vult aan: “De gespreksleider kan de interactie iets meer sturen, want hij of zij geeft de beurt aan wie zijn hand opsteekt en dan kun je natuurlijk kiezen om iemand die normaal iets terughoudender is, de beurt te geven.”

‘Niet normale’ posterpresentatie

Ook heel anders ‘dan normaal’ was de posterpresentatie van de 48 ‘onderzoeksteams’, die in de voorafgaande weken een klein onderzoek uitvoerden naar het effect van een voedings- of beweeginterventie op een mogelijke gedragsverandering daardoor. Elk team bestond uit maximaal zes studenten. Waar normaliter iedereen een presentatie moest geven, deed dat nu één van de teamleden. In elke online sessie zaten zes teams en twee docenten. Ze konden (na het opsteken van hun hand) vragen stellen, tips geven en meer. “Het kostte iets meer tijd dan normaal, maar er was ook meer interactie dan normaal”, aldus Zijlstra. “Er kwamen goede vragen en al met al liep het prima in deze vorm, al was het voor de vier docenten wel intensief om van negen tot vijf non-stop posterpresentaties te begeleiden en beoordelen.”

Studenten moeten voelen: je staat er niet alleen voor

Omdat coördinator Zijlstra normaal gesproken fysiek zichtbaar aanwezig is voor studenten die vragen hebben, heeft ze ook in deze online setting voor vier momenten per week ‘spreekuur’ ingericht, waarop studenten bij haar terecht kunnen via Blackboard. Ook stuurt ze regelmatig een videoboodschap naar iedereen. “Ik vind het ook belangrijk om snel op e-mails te reageren. Alles om studenten te laten voelen: je staat er niet alleen voor.” Dat heeft Zijlstra overigens ook op een andere manier zelf ondervonden. Omdat ze in haar laatste face-to-face onderwijscontacten aardig wat hoestende, wellicht koortsige studenten uit Brabant zag, besloot ze vanaf 13 maart twee weken thuis te blijven uit voorzorg. “Ik heb geen tuin, dus heb ik af en toe de ramen maar opengezet voor een frisse neus. Lieve vrienden hebben de boodschappen voor me gedaan.” Gelukkig is ze niet ziek geworden.

Roeien met de riemen die we hebben

Dekker moest weer even wennen thuis, bij haar ouders en drie jongere zussen. “Maar we hebben het gezellig, het weer is mooi tot nu toe en iedereen in Nederland zit in hetzelfde schuitje, dat scheelt.” Als ze niet achter haar laptop hoeft te zitten voor de studie, probeert ze zoveel mogelijk weg te blijven van beeldschermen. “Ik maak legpuzzels met de familie, werk in de tuin of ga hardlopen en we hebben een roeimachine thuis.” Isabelle roeit, net als iedereen in deze niet-normale tijden, met de riemen die ze heeft.