Nieuwe kijk op financieel welzijn
“Maak jij ook lijstjes?” Dat was een van de eerste vragen die hoogleraar financiële dienstverlening Lisa Brüggen aan PhD-kandidaat Jenna Barrett stelde. Toen zij bevestigend antwoordde, kon de samenwerking niet meer stuk. Wat volgde, was een inspirerend en vruchtbaar onderzoek, dat resulteerde in het proefschrift Money Matters: Understanding and Improving Financial Well-Being. “Met mijn onderzoek geef ik nieuwe inzichten in de manier waarop je financieel welzijn kunt definiëren, meten en verbeteren”, aldus Barrett.
Jenna Barrett heeft een achtergrond in psychologie en voltooide een research master in Social and Behavioral Sciences aan Tilburg University. Toen ze begin 2019 zag dat de School of Business & Economics van Maastricht University op zoek was naar PhD-kandidaten, besloot ze te solliciteren.
Research mindset
“We ontvingen wel 200 reacties, maar die van Jenna sprong er meteen uit”, vertelt Brüggen. “Jenna’s sollicitatie was sprankelend en persoonlijk. Wat me vooral enthousiast maakte, waren haar research mindset en haar volwassen visie op haar onderzoeksonderwerp. Uiteindelijk ging die positie naar iemand anders, maar ik wilde Jenna per se begeleiden bij haar onderzoek op het gebied van financieel welzijn. Daarom heb ik mijn uiterste best gedaan om dit financieel voor elkaar te krijgen. Daarna hebben we samen een onderzoeksvraag geformuleerd.”
Met haar proefschrift wil Barrett het begrip van financieel welzijn vergroten en nieuwe manieren vinden om financieel welzijn te verbeteren. Barrett: “Ik zie in de praktijk dat beleidsmakers en bedrijven hier ontzettend in geïnteresseerd zijn. Tegelijkertijd is er een gebrek aan kennis over hoe je financieel welzijn definieert en meet. Tijdens mijn onderzoek heb ik gekozen voor een multidisciplinaire benadering waarin ik verschillende methodes gebruik om financieel welzijn te begrijpen en te verbeteren. Daarbij maak ik gebruik van inzichten uit de psychologie, marketing, finance en economie.”
Realistisch beeld
In haar onderzoek maakt Barrett onderscheid tussen objectieve financiële indicatoren en subjectief financieel welzijn. “Met objectieve financiële indicatoren bedoel ik zaken als inkomen, vermogen en schulden. Subjectief financieel welzijn gaat over hoe mensen zich voelen over hun financiële situatie: hebben ze genoeg financiële middelen om hun gewenste levenstandaard te bekostigen, nu en in de toekomst?”
Om de objectieve financiële indicatoren te meten, maakte Barrett gebruik van gegevens uit het Nederlandse belastingregister. Deze gegevens verrijkte ze met enquêtegegevens uit een nationaal representatieve steekproef. Barrett: “De academische literatuur zegt dat de correlatie tussen iemands gevoel over zijn financiële situatie en zijn inkomen, vermogen of schulden zwak tot gemiddeld is. Bij een zwakke correlatie kan het voorkomen dat iemand met een vermogen van € 80.000 zich financieel slechter voelt dan iemand met € 500 op de bank. Bijvoorbeeld omdat de persoon met € 80.000 zijn gevoelens baseert op hoe hij er financieel voor staat in vergelijking tot vrienden of familie. De correlatie die uit mijn onderzoek blijkt – gemiddeld tot sterk – laat juist zien dat dit voor de meeste mensen niet het geval is. Ze hebben een realistisch beeld van hoe ze er financieel voor staan.”
De uitkomst van Barrets onderzoek is goed nieuws voor bedrijven en organisaties die financieel welzijn willen verbeteren. “De resultaten laten zien dat deze bedrijven en organisaties betrouwbare voorspellingen kunnen doen over het subjectieve gevoel van financieel welzijn van hun klanten, als ze accurate informatie hebben over de objectieve indicatoren.”
Pensioen
Barrett slaat in haar proefschrift ook een brug tussen de literatuur over customer engagement (klantbetrokkenheid) en de betrokkenheid bij een complex financieel product als pensioen. “In de praktijk blijkt dat het heel moeilijk is om mensen enthousiast te maken voor hun pensioen. Veel mensen zijn helemaal nog niet bezig met later. Tóch is het belangrijk om je nu al te verdiepen in je financiële situatie na je pensioen. Tijdens mijn onderzoek heb ik ontdekt dat het goed werkt om pensioeninformatie concreet en begrijpelijk te maken. Noem niet alleen het bedrag dat iemand maandelijks ontvangt als hij met pensioen is, maar maak ook duidelijk wat je met dat bedrag kunt doen. In wat voor huis kun je wonen? Wat voor spullen kun je kopen? Waar kun je naartoe op vakantie? Dit spreekt veel meer tot de verbeelding en zet mensen aan tot actie.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Jenna Barrett is postdoctoraal onderzoeker aan Tilburg University. Haar onderzoek bevindt zich op het snijvlak van psychologie, marketing, finance en gedragseconomie. In april 2024 behaalde Barrett haar doctorstitel aan het Department of Marketing & Supply Chain Management van Maastricht University. De titel van haar proefschrift is ‘Money Matters: Understanding and Improving Financial Well-Being’.
Lisa Brüggen is hoogleraar financiële dienstverlening aan de School of Business and Economics van Maastricht University. Zij wordt internationaal erkend vanwege haar expertise op het gebied van financiële dienstverlening, financieel gedrag, keuzebegeleiding en pensioencommunicatie. Daarnaast is Brüggen directeur van Netspar, het Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement. Verder is zij bijzonder hoogleraar pensioencommunicatie en keuzebegeleiding aan Tilburg University (gefinancierd door instituut Gak), principal investigator bij het Brightlands Institute for Smart Society (BISS) en onder meer lid van de Raad van Toezicht van het NIBUD.
Netspar
Voor Barrett was het heel waardevol dat zij haar onderzoeksresultaten tussentijds kon delen via Netspar. Brüggen is directeur van dit onafhankelijke kennisnetwerk, dat zich bezighoudt met het bevorderen van een beter begrip van de economische en sociale gevolgen van pensioenen, vergrijzing en ‘de oude dag’ in Nederland. “Dankzij Netspar kreeg Jenna nuttige feedback van belangrijke stakeholders als de overheid, toezichthouders, pensioenfondsen, pensioenuitvoerders en verzekeraars”, vertelt Brüggen. “Die feedback gebruikte zij om haar onderzoeksvragen verder aan te scherpen.”
Koopgedrag in de supermarkt
Sinds november werkt de kersverse doctor als onderzoeker bij de vakgroep Marketing van Tilburg University, waar ze research doet naar de manier waarop iemands financiële situatie het koopgedrag in de supermarkt beïnvloedt. Barrett: “Een ontzettend interessant onderwerp. Ik leer allerlei nieuwe onderzoeksvaardigheden en manieren om data te analyseren. Want ook al heb ik nu mijn doctorstitel op zak, er valt nog een heleboel te leren en te ontdekken.”
Tekst: Martina Langeveld
Fotografie: Philip Driessen
Lees ook
-
Universiteit Maastricht heeft een nieuwe onderzoekskas gebouwd op Brightlands Campus Greenport Venlo. In deze high-tech kas wordt vanaf 1 september onderzoek gedaan naar de land- en tuinbouw van de toekomst: van nieuwe teelttechnieken en de ontwikkeling van planten tot aan de optimalisatie van...
-
“Ik ben er trots op dat onze nieuwe groep Circular Plastics het eerste volledig eigen onderzoek publiceerde”, zegt Kim Ragaert. Drie jaar geleden, bij haar start in Maastricht, zette ze de onderzoeksgroep op. Inmiddels staat ze aan de basis van menige innovatie op het gebied van plasticrecycling en...
-
Mayke Oosterloo is bewegingsstoornissen neuroloog in het Maastricht UMC+ en onderzoeker bij instituut MHeNs van Maastricht University. Op de poli en in verschillende verpleeghuizen in Limburg begeleidt en behandelt ze patiënten (en hun naasten) met de ziekte van Huntington
