Een complete nieuwe studie-opzet met gepersonaliseerde curricula? Ongeëvenaarde mobiliteit met studiemodules en stages in 10 landen en volledige integratie in lokale gemeenschappen? Wat YUFE in het vooruitzicht stelt is werkelijk gigantisch, net als de inspanning die ervoor nodig was om het voor elkaar te krijgen, onder de meest uitdagende omstandigheden denkbaar.

Daniela Trani, directeur van YUFE, was opgetogen toen in de zomer van 2020 de eerste lichting van start ging. “We willen studenten uit alle achtergronden, ongeacht hun sociale milieu, inkomen of opleidingsniveau van hun ouders. We moeten een systeem in het leven roepen waarbij studenten niet afgeschrikt worden door de kosten voor reizen en wonen in het buitenland.” Zelf wilde ze altijd al naar het buitenland – haar ouders waren nooit buiten de landsgrenzen geweest – maar ze kon zich geen Erasmus-semester veroorloven.

Napolitaanse kosmopoliet

Het was voor haar van cruciaal belang om haar postdoctorale opleiding in het buitenland te volgen. “De grootste uitdagingen en mogelijkheden liggen buiten je comfort zone – daar leer je wie je bent en wat je kunt.” De Napolitaanse studeerde natuurkunde en verliet uiteindelijk Italië, zo niet de aarde, om in Philadelphia te promoveren op thoracale oncologie en toegepaste biotechnologie, waarna ze aan de Georgetown University in Washington DC een postdoc ruimtestralingbiologie deed. Trani kwam als wetenschapper naar Nederland, maar werd beleidsadviseur in de hoop dat ze buiten het laboratorium een verschil zou kunnen maken.

“Je moet ervaring opdoen met andere manieren van denken; dat maakt het makkelijker om open te staan voor andere perspectieven er daar respect voor te hebben.” Ze wil dat YUFE het mogelijk maakt dat iedereen die dat wil dit ook kan ervaren – in het belang van Europa. Leden van de elite, die vanwege hun rijkdom al toegang hebben tot grenzeloos Europees onderwijs, maken “deel uit van een beperkte internationale realiteit die in onvoldoende mate representatief is voor de maatschappij als geheel.”

Volledige integratie in samenlevingen en kostenbesparingen gaan hand in hand. In Maastricht zijn er al programma’s waarbij studenten zich inzetten voor hun gemeenschap in ruil voor huurverlaging, of waarbij ze gekoppeld worden aan ouderen. “In de YUFE-alliantie delen we ideeën en succesvolle voorbeelden uit de praktijk en kijken wat het beste werkt, en waar. Het gaat over experimenteren en het ontwikkelen van nieuwe concepten en oplossingen, maar ook over pragmatisch zijn en voortbouwen op de vele succesvolle praktijkvoorbeelden bij verschillende partners en hun lokale gemeenschappen.”