Zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging, vroeggeboorte en zuurstoftekort. Het zijn slechts een paar voorbeelden van (ernstige) complicaties (met zelfs mogelijk overlijden tot gevolg) die kunnen optreden rondom de zwangerschap. Toch gaat men er in Nederland bij een eerste zwangerschap vanuit dat alles wel goed zal gaan, terwijl dit niet voor iedereen geldt. Met zorg op maat en preventieve maatregelen kunnen de risico’s worden beperkt. In het Maastricht UMC+ is daarom een voorspellend computermodel ontwikkeld om een gedegen risico-inschatting te maken bij wie extra advies of behandeling nodig is. Met succesvolle resultaten zoals nu blijkt.

Bijna 45% minder risico op complicaties eerstgeborene

In de gehele provincie Limburg wordt het computermodel inmiddels in de praktijk toegepast. Voor de Maastrichtse onderzoekers waren er dan ook voldoende data (van ongeveer 800 zwangeren) voorhanden om gegronde conclusies te kunnen trekken over de effectiviteit ervan. Het belangrijkste: een daling van bijna 45 procent van het risico op ernstige complicaties bij de eerstgeboren baby. Onder ernstige complicaties wordt onder meer zuurstoftekort of een opname op de neonatale intensive care unit verstaan, maar ook overlijden binnen zeven dagen wordt hierbij meegenomen. In absolute aantallen gaat het om 88 baby’s die dergelijk leed (en de gevolgen op lange termijn) ieder jaar in Limburg wordt bespaard (op in totaal ongeveer 8.000 jaarlijkse geboortes). In heel Nederland zou dat in potentie gaan om bijna 2.000 baby’s (op ongeveer 170.000 jaarlijkse geboortes).

Een zo gezond mogelijke zwangerschap

Maar ook het risico op bijvoorbeeld zwangerschapsvergiftiging- of diabetes bij de moeder kan worden beperkt. Er wordt in het model vooral rekening gehouden met leefstijlaspecten als BMI, bloeddruk, roken etc. Het model geeft vervolgens een advies om zorg op maat te kunnen leveren. Los van adviezen om gezonder gedrag te stimuleren, kunnen ook gericht andere adviezen worden gegeven. “Zo kunnen bij verhoogd risico op zwangerschapsvergiftiging aspirine of calciumsupplementen worden voorgeschreven”, zegt gynaecoloog dr. Liesbeth Scheepers. Het gaat er om dat we samen met de zwangere kijken naar een manier om een zo gezond mogelijke zwangerschap te doorlopen.”

Zorgkostenbesparing van bijna 3000 euro per geboorte

Naast de gezondheidswinst levert de inzet van het computermodel ook een zorgkostenbesparing op. De onderzoekers becijferden dat het gaat om gemiddeld 2.766 euro per geboorte. Omgerekend voor Limburg is dat ruim 22 miljoen euro per jaar. Zou iedere verloskundige en gynaecoloog in Nederland het model gebruiken, zou het in potentie dus gaan om nog grotere besparingen. “Voor een succesvolle implementatie in andere regio’s is, net als in Limburg, een goede samenwerking tussen beroepsgroepen randvoorwaardelijk”, zegt epidemioloog prof. dr. Luc Smits. “Daarnaast dient ook rekening te worden gehouden met regionale verschillen in bijvoorbeeld zorgaanbod en populatie. De resultaten in Limburg geven aan hoe waardevol samenwerking en preventie kunnen zijn.”   

In Limburg werken alle verloskundige hulpverleners samen in het programma LOQS (Limburg Obstetric Quality System). Meer informatie over het onderzoek en de Limburgse aanpak is te vinden op www.zwangerinlimburg.nl