Jessica Alleva voerde een studie uit naar ongeveer 60 bestaande ‘lichaamsbeeldinterventies’, onder meer voor personen die kampen met een eetstoornis en een lage eigendunk omtrent hun uiterlijk. In slechts een enkel geval, zo vond zij, bieden die onderzochte maatregelen en therapieën soelaas. Op vrouwen die zichzelf constant vergelijken met de allermooisten op aarde en daardoor in een negatieve spiraal zijn gekomen hebben de interventies nog het meest effect. 

Jessica Alleva: ‘Sommige vrouwen zitten zó in de knoop dat zij geen feestruimte kunnen betreden of een kamer met onbekenden binnenlopen zonder meteen te denken: zie je wel, ze kijken naar me, en ze vinden mijn uiterlijk net zo lelijk en bespottelijk als ikzelf. Je kunt je voorstellen hoe pijnlijk en vervelend dit is. Deze ‘co-variation bias’, ofwel op voorhand een verband zien waar dit ongefundeerd is, houdt vaak verband met zo’n negatief lichaamsbeeld.’ 

Een aanpak waar muziek in zit, zij het met tijdelijk effect, blijkt een therapie die ‘Expand Your Horizon’ heet. Dat is een regelmatig terugkerende schrijfopdracht die vrouwen moeten uitvoeren. Daarin beschrijven zij telkens wat hun lichaam kan en waarom die functionaliteit zo belangrijk is voor hen. 81 vrouwen met bedenkingen over hun uiterlijk namen aan de proef deel. Na verloop van tijd vertoonden deelnemers een hogere lichaamswaardering. Ook waren zij in staat hun lichaam minder als object te zien dan daarvoor. Meevaller is, aldus de promovenda, dat de meeste participanten na beëindiging van de therapie niet weer vervielen in oude patronen. 

Alleva: ‘Waarom juist deze aanpak relatief goed werkt weten we nog niet. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of schrijftaken langer of zelfs permanent positief effect hebben. We hebben hoop dat hier een goed werkende interventie uit kan voortkomen.’ 

Een negatief zelfbeeld leidt vaak tot een ongezond eetpatroon en lichamelijke inactiviteit. Ernstige gevallen gaan juist op overdreven wijze sport beoefenen, of gaan gebukt onder depressies, obesitas en eetstoornissen.

Meer informatie 
J.M. (Jessica) Alleva begon het project ‘Give us a smile and lighten us up: Novel strategies for enhancing body satisfaction’ in 2011 aan de Universiteit Maastricht, Faculty of Psychology and Neuroscience, met financiering uit de Vrije competitie van NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen. Hoofdaanvrager was dr. Carolien Martijn, medeaanvragers prof. dr. A.T.M. (Anita) Jansen en prof. P. (Paschal) Sheeran