De dokter en zijn brommer

Hij kon niet wachten tot hij zestien was. In Nijmegen kocht Bing Tan zijn felbegeerde Puch-brommer en reed ermee terug naar geboorteplaats Maastricht. “Drie meter voor de eindstreep begaf hij het.” Desondanks rijdt de Puch als een rode draad door zijn leven en gebruikte de hoofd-hals-oncoloog zelfs ooit een stuk binnenband voor een medische innovatie in Indonesië. Het verhaal van de dokter en zijn brommer, beiden inmiddels weer terug in Maastricht.

“De Puch stond voor vrijheid en erbij horen”, herinnert Bing Tan zich. “Ik denk dat ik de eerste in Maastricht was die met een helm op reed. Dat vonden mijn ouders belangrijk en dat begreep ik ook wel. De vader van een vriend was chirurg; die zag alle ellende op de spoedeisende hulp en dus mocht die vriend pertinent niet op een brommer. Mijn vader was internist, dus hij zag al die ellende niet.” Al op jonge leeftijd was Tan gefascineerd door brommers en auto’s. Sleutelen, verbeteren, ja, ook opvoeren. Maar hij wist ook al van jongs af aan dat hij arts wilde worden, dus het ging nooit verder dan een hobby. Wel een heel dierbare hobby. “Die brommer was vroeger mijn leven.”

‘Puch dokter Tan’

In 1995, Tan woonde inmiddels in Den Haag, had hij nog het voorrecht om een gloednieuw Puch-frame te kopen van een Puch-adept. Het voorrecht, want die frames, nog verpakt in het originele crêpepapier, waren eigenlijk nergens meer te koop. In combinatie met een gereviseerde motor was zijn Puch weer als nieuw. Als Tan eind jaren negentig aan de late kant was voor zijn werk in het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis, haalde hij hem uit de garage. Zijn twee dochters zwaaiden hem uit vanachter het raam. Van de verpleegafdeling kreeg hij zelfs een kentekenplaat met  ‘Puch dokter’ om zijn plek in de fietsenstalling van het ziekenhuis te markeren.

Tumoren vermorzelen

Rond die tijd begon hij ook met zijn projecten in Indonesië, het geboorteland van zijn vader. Het doel: de hals- hoofd-oncologische zorg een beetje verbeteren. Wat niet meevalt in een land met zeer beperkte voorzieningen. Tan was inmiddels een expert in het toepassen van Photo Dynamische Therapie (PDT), onder meer bij tumoren in de mondholte. Door een tumor te belichten met een laser, nadat de patiënt is geïnjecteerd met een lichtgevoelige stof, kan de tumor vermorzeld worden. Essentieel daarbij is wel dat het licht niet op plaatsen buiten de tumor komt, want voor gezond weefsel is het ook vernietigend. En daar komt de Puch-binnenband ten tonele.

Vinger in je neus

“Boor een vinger in je neusgat en één in je oor; waar die twee elkaar raken, zit je nasopharynx”, legt de dokter geduldig uit. “Een tumor in die ruimte, het nasopharynx-carcinoom, komt in Indonesië veel vaker voor dan in Europa. Om de behandelresultaten te verbeteren wilden we graag met PDT aan de slag voor die patiënten.” Het laserlicht wordt toegediend door een buisje dat via de mond naar binnen gaat en door de neus naar buiten komt. Om te voorkomen dat het laserlicht ook het kwetsbare zachte gehemelte zou bereiken, was een ‘zwart iets’ aan de applicator nodig. “Toen zag ik de binnenband van de Puch liggen. Dat werkte perfect!”

Bing Tan and his Puch
Bing Tan and his Puch

Afstand doen

Twee jaar geleden, op zijn 63e, kreeg Bing Tan het verzoek vanuit Maastricht om nog een aantal jaar zijn kennis, onder andere over PDT, over te komen dragen. En zo kwamen de dokter en zijn brommer weer terug naar waar het ooit allemaal begon. Hoewel hij, zeker samen met zijn vrouw, liever fietst dan bromt in het Limburgse land, zal hij absoluut af en toe op zijn Puch stappen. Al blijft de zoektocht naar onderdelen soms uitdagend, net als het vinden van tijd om te sleutelen. En ach, misschien doet hij hem ook wel gewoon een keer weg. “Vroeger was dat ondenkbaar. Die brommer was mijn leven. Maar van alles moet je ooit afstand doen.”

Alles is tijdelijk

Dat is de les die hij leerde door het werken met ernstig zieke mensen. Zijn respect voor kwaliteit van leven wordt door collega’s alom geprezen evenals zijn vaardigheid om echt te luisteren naar wat de patiënt nog wil. “Ik vind het een eer dat ik dit werk mag doen, omdat je mensen in een moeilijke fase mag begeleiden. En ik heb ervan geleerd: garanties zijn er niet. Als iemand me vraagt hoe lang hij nog te leven heeft, zeg ik: ‘Tussen de vijf minuten en vijftig jaar en zelfs dat is niet gegarandeerd’. Het kan morgen afgelopen zijn, vanavond nog. Als je accepteert dat je ooit doodgaat, laat je makkelijker los. En daar word je vrolijker van. Alles is tijdelijk.”

Prof. dr. Bing Tan (1953) is hoofd-hals-oncoloog in het Maastricht UMC+ en hoogleraar ‘KNO, in het bijzonder de hoofd-halschirurgie en –oncologie’. Hij bekleedt ook de eerste leerstoel voor een niet-Indonesiër aan de Gadjah Mada Universiteit in Yogyakarta, Indonesië.


Tekst: Femke Kools
Fotografie: Philip Driessen

Lees ook