De Maastricht Studie is een grootschalig bevolkingsonderzoek van het Maastricht UMC+ onder de Zuid-Limburgse bevolking naar de oorzaken en de behandeling van type 2 diabetes, hart- en vaatziekten en andere chronische aandoeningen en de mate waarin deze aandoeningen in deze regio voorkomen. Deelnemers kunnen zich op vrijwillige basis aanmelden om aan de studie mee te doen. Standaard in het onderzoek is dat mensen een zogenoemde DEXA-scan krijgen, waarin de botdichtheid wordt gemeten en mogelijke bontontkalking aangetoond. Bij toenemende botontkalking kunnen er makkelijker botbreuken ontstaan. Om dat risico te vermijden dient men gepaste preventieve maatregelen te nemen. De dataverwisseling heeft enkel en alleen betrekking op de deelnemers aan de botdichtheidsmeting in de maanden mei en juli van 2019. En dus niet op alle overige deelnemers en onderzoeken binnen de Maastricht Studie.

Advies

Bij het constateren van botontkalking worden volgens de landelijke richtlijn leefstijladviezen op het gebied van bewegen en voeding gegeven. Als de botontkalking mild is, wordt geadviseerd Calcium en Vitamine D te gebruiken. Bij ernstige vormen wordt vanuit de Maastricht Studie geadviseerd contact op te nemen met de huisarts om eventueel een behandeling met een specifiek botontkalkingsmedicijn, zogenoemde  bisfosfonaten, te starten. Hoewel gebaseerd op verkeerde data was in 84 van de 189 casussen het advies toch passend bij de mate van botontkalking. 105 mensen hebben helaas een onjuist advies gekregen. Afgelopen dagen zijn alle betrokken onderzoeksdeelnemers geïnformeerd en is hen de mogelijkheid geboden om opnieuw een botscan te laten maken.

Melding

Van de fout in het datasysteem is een melding gedaan bij de Onderwijsinspectie, de Autoriteit Persoonsgegevens en het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen. Wetenschappelijk eindverantwoordelijke van de Maastricht Studie prof. dr. Coen Stehouwer betreurt de dataverwisseling ten zeerste: “Bij de eerste signalen over mogelijk onjuiste data zijn we meteen op onderzoek uitgegaan en kwamen uit op een periode van twee maanden in 2019 waarin de data-invoer niet juist was. Overigens, nog voordat we op de hoogte waren van deze fout, zijn we al in 2020 overgestapt op een nieuwe manier van verwerken van data waardoor een dergelijke koppelingsfout niet meer gemaakt kan worden. Voor de betrokken onderzoeksdeelnemers is het natuurlijk buitengewoon onwenselijk dat men mogelijk een verkeerd advies heeft gekregen. Zeker voor diegenen die al in 2019 met medicatie hadden kunnen beginnen om het proces van botontkalking te vertragen. We zijn een onderzoek gestart naar de opbouw en wijze van invoer van data om er helemaal zeker van te zijn dat dergelijke fouten niet meer gemaakt worden.”

Nota bene

Er wordt vervolgonderzoek gedaan naar de dataverwerking in de Maastricht Studie. Het betreft een autonoom systeem zonder koppeling naar andere onderzoeken of medische dossiers. De dataverwisseling kan dan ook niet doorgedrongen zijn tot andere systemen of patiëntendossiers van het Maastricht UMC+. Alle betrokkenen betreuren ten zeerste het gebeuren en spreken hun verontschuldigingen uit over de verwarring en onrust die het bij de deelnemers aan de Maastricht Studie mogelijk heeft veroorzaakt.