ChatGPT kan dus worden gebruikt als een tool binnen het PGO – als een onbetrouwbare partner met specifieke skills. Maar dan zit je nog steeds met het probleem van de beoordelingen. Jansen begrijpt de noodzaak van kwaliteitscontrole bij het toekennen van studiepunten en uiteindelijk een diploma, maar ziet beoordelingen als onderdeel van het leerproces. "Idealiter bevatten beoordelingen concrete feedback en geven ze je een manier om te verbeteren, te groeien." In plaats van de controle te verscherpen, gaat hij op zoek naar manieren om studenten te koppelen aan de papers die ze schrijven, bijvoorbeeld door ze hun argumentatie te laten presenteren.

Jansen vindt het problematisch om studenten te zien als potentiële fraudeurs. Ze investeren immers geld en tijd om specifieke kennis en vaardigheden op te doen. "We moeten hun intrinsieke motivatie en gevoel voor integriteit niet onderschatten." Peter Vermeer, die naast voorzitter van het comité van examencommissies ook lid is van de examencommissie van de Faculty of Science and Engineering (FSE), is het daarmee eens: "Het probleem is meer de perverse stimuleringsstructuur van opgeschaald, gecommodificeerd onderwijs dat studenten met elkaar laat concurreren om cijfers."

Maar Vermeer benadrukt juist dat beoordelingen een integraal onderdeel zijn van het onderwijs. "Studenten hebben het recht om te weten waar ze staan met betrekking tot de beoogde leerresultaten. En voor degenen die de curricula ontwerpen is het ook cruciaal om te weten of de aanpak heeft gewerkt of moet worden bijgesteld." Hij merkt op dat iedereen die zich aan de UM bezighoudt met het bewaken van de kwaliteit van het onderwijs, ook oog heeft voor verbetering ervan. Examens zijn geen doel op zich.

Tijdelijk werken met een noodverband

Toch moet de Examencommissie reageren op ChatGPT, en wel zo snel mogelijk. Ze heeft drie instrumenten tot haar beschikking. "Je kunt fraude opsporen door te vertrouwen op software." De UM maakt al gebruik van verschillende van dergelijke programma's om plagiaat op te sporen. Maar, zegt Vermeer, het ziet er niet naar uit dat een van de momenteel beschikbare programma's zinvolle resultaten kan opleveren.

Dan is er preventie, bijvoorbeeld door studenten te vragen op locatie en onder toezicht examens te maken, in plaats van thuis. "Dit is eigenlijk waar we op dit moment toe gedwongen zijn. Er is al veel gepland en georganiseerd met betrekking tot de examens, dus dat wordt lastig, maar we moeten de wetenschappelijk integriteit en de kwaliteit van ons onderwijs kunnen garanderen." Vermeer ziet dit meer als een noodverband waarmee we het einde van het academisch jaar kunnen halen.

"Dit zijn drastische ingrepen; op dit moment zijn ze nodig, maar ik hou er niet van. Je ontneemt studenten de mogelijkheid om zichzelf te toetsen aan een bepaald beoogd leerresultaat, bijvoorbeeld het schrijven van een paper." Vermeer geeft de voorkeur aan het integreren van de nieuwe technologie in het curriculum. "Volgend jaar willen we slim AI-gebruik opnemen als beoogd leerresultaat en dit organisch inbedden in het curriculum. Studenten moeten begrijpen hoe het werkt en leren hoe je het stuurt en de output evalueert."

Vooral een uitdaging voor studenten

Vermeer vindt het absurd om de situatie te zien als een nulsomspel, waarbij onderwijsinstellingen tegen leerlingen worden opgezet. "Studenten zijn onze partners: zij winnen niet door een leerresultaat te vermijden, maar verliezen. Evenzo winnen docenten niet door fraude op te sporen – zij winnen door onderwijs te geven aan studenten."

Hoewel Vermeer begrijpt waarom studenten misschien dolenthousiast worden van de mogelijkheden van ChatGPT, ziet hij de situatie veel grimmiger in. "Persoonlijk denk ik dat dit voor studenten een nachtmerrie is: AI is in opkomst als hun concurrent. De vraag moet niet zijn hoe zij dit kunnen gebruiken om geen vaardigheden en kennis op te hoeven doen. De vraag moet zijn hoe ze zich op een zinvolle kunnen onderscheiden van AI, dat voor hen op de arbeidsmarkt een existentiële bedreiging zal vormen. Slimme studenten moeten eisen dat ze vaardigheden leren waarmee ze in deze omstandigheden relevant blijven."

Door: Florian Raith