Artful Participation
Het project ‘Artful Participation’ was een vierjarig project, gefinancierd door NWO/SIA, waarin onderzoekers samen met musici en medewerkers van philharmonie zuidnederland de praktijk van symfonische klassieke muziek verder willen innoveren door te vragen wat het betekent om er als publiek aan deel te nemen.
Het project liep van 2017 tot 2021. Artful Participation was een samenwerking tussen philharmonie zuidnederland, Universiteit Maastricht en Zuyd Hogeschool (het lectoraat Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten en Conservatorium Maastricht).
De vertegenwoordigers van de partners voor het project zijn dr. Ruth Benschop, lector Zuyd Hogeschool, dr. Peter Peters, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht, en dr. Stefan Rosu, intendant philharmonie zuidnederland. Dr. Ties van de Werff trad toe als postdoc, Veerle Spronck als promovendus en Imogen Eve als musicus-onderzoeker.
De onderzoekers concentreerden zich op drie belangrijke aandachtsgebieden die hieronder worden beschreven.
Veerle Spronck deed etnografisch onderzoek om nauwkeurig te onderzoeken hoe vier symfonische orkesten in Nederland participatie in hun dagelijkse praktijk vernieuwen. Bij het onderzoeken van deze orkesten stelt ze de vraag hoe participatie varieert tussen acteurs en activiteiten, hoe de materialiteit van symfonische muziek de mogelijkheden voor participatie vormt en hoe nieuwe betekenissen en waarden ontstaan wanneer orkesten participatie innoveren.
Het postdoc onderzoek van Ties van de Werff richtte zich op leren door te observeren en te experimenteren. Samen met musici en medewerkers van philharmonie zuidnederland werkte Ties aan vijf experimenten en observeerde drie experimentele concerten met als doel te leren wat er nodig is om het publiek serieus te nemen als potentiële artistieke partner in de orkestpraktijk.
Imogen Eve, de musicus-onderzoeker binnen het project, werkte samen met van de Werff bij het ontwerpen van de experimenten met philharmonie zuidnederland. Naast haar rol bij de experimenten werkte Eve ook bij het Conservatorium Maastricht om masterstudenten te coachen. In haar publicatie 'The Same but Differently' onderzoekt (en stelt) Eve nieuwe rituelen, perspectieven en vaardigheden voor die klassieke musici kunnen aanmoedigen om meer reflexieve en flexibele performers te worden.
Het resultaat van dit project is te vinden op de website www.artfulparticipation.nl.
Verder presenteerde het team hun onderzoek tijdens een online evenement op 20 oktober 2021.
Publicaties
Eve, I. (2020). The Same but Differently. Maastricht: Lectoraat AOK, Zuyd Hogeschool/MCICM. https://www.maastrichtuniversity.nl/publication-same-differently-imogen-eve
Peters, P. (2022). Achter de schermen. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 9(3), 45. https://www.maastrichtuniversity.nl/behind-scenes
Peters, P. (2021). Musici van morgen. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 9(3), 45. https://www.maastrichtuniversity.nl/musicians-tomorrow
Peters, P.F. (2019). Het orkest als laboratorium. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 6(4), 30.
Peters, P.F. (2019). Mahler aan de stamtafel. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(1), 61.
Peters, P. (2019). Anders luisteren naar Beethoven. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(2), 45. https://www.maastrichtuniversity.nl/listening-beethoven-differently
Peters, P.F., I. Eve & T. van de Werff. (2020). Hoe klinkt Maastricht Noordwest? de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(4), 39. https://www.maastrichtuniversity.nl/how-does-maastricht-northwest-sound
Peters, P.F., Rosu, S. & Benschop, R. (2020). The Researching Orchestra: Innovative collaborations between symphonic orchestras and knowledge institutions. In Tröndle, M. (Ed.). Classical Concert Studies: A Companion to Contemporary Research and Performance (pp. 342-350). London: Routledge/Taylor & Francis Group. https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781003013839-42/researching-orchestra-christoph-seibert-jutta-toelle-melanie-wald-fuhrmann
Peters, P., & van de Werff, T. (2021). Een lerend orkest. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 8(2), 26-26. https://www.maastrichtuniversity.nl/learning-orchestra
Peters, P.F., T. van de Werff & I. Eve. (2020). Een salon voor de vrienden. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(3), 26. https://www.maastrichtuniversity.nl/peoples-salon
Peters, P., & van de Werff, T. (2020). Digitale flessenpost. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 23. https://www.maastrichtuniversity.nl/digital-message-bottle
Peters, P.F., T. van de Werff, R. Benschop and I. Eve. (2022). Artful innovation: How to experiment in symphonic music practice. In Chaker, Sarah & Petri-Preis, Axel (eds.), Tuning Up – Innovative Potentials of Musikvermittlung. Bielefeld: Transcript Verlag. https://doi.org/10.14361/9783839456811-014
Peters, P.F., Werff, T. van de. & Eve, I. (2022). The People’s Salon: A pragmatist approach to audience participation in symphonic music. In: Benschop, R., Saaze, V. van., Sitzia & Rausch, C. (Eds.) Participatory Practices in Arts and Heritage: Learning Through and from Collaboration. Springer. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-031-05694-9
Peters, P.F., T. van de Werff & I. Eve. (2020). Een salon voor de vrienden. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(3), 26. https://www.maastrichtuniversity.nl/peoples-salon
Peters, P., van de Werff, T., Eve, I., & Roeden, J. (2023). Doing Collaborative Research on Symphonic Orchestra Audiences: Interventionist Ethnography of Music Practices. In K. Bijsterveld, & A. Swinnen (Eds.), Interdisciplinarity in the Scholarly Life Cycle : Learning by Example in Humanities and Social Science Research (pp. 253-271). Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-031-11108-2_14
Spronck, V. (2022). Listen closely: Innovating audience participation in symphonic music. [Doctoral Thesis, Maastricht University]. Maastricht University. https://doi.org/10.26481/dis.20220706vs
Spronck, V. (2022). Beethoven as open dialogue: Doing participation differently in symphonic music? In: Benschop, R., Rausch, C., Sitzia, E. and Van Saaze, V. (Eds.). Participatory Practices in Arts and Heritage: Learning Through and from Collaboration. Springer. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-05694-9_12
Spronck, V. (2021). Luisteren als een etnograaf. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 8(3), 45. https://www.maastrichtuniversity.nl/listening-etnographer
Spronck, V. (2020). We dreigen het cultuurpubliek te vergeten. Trouw, 27 April. https://www.trouw.nl/opinie/we-dreigen-het-cultuurpubliek-te-vergeten~b55a6667/
Spronck, V. (2019). A Laboratory for Performance Practice: The Case of MusicExperiment21,In: P. De Assis & L. D’Errico (Eds.). Artistic Research: Charting a Field in Expansion,Washington DC: Rowman & Littlefield. https://rowman.com/ISBN/9781786611499/Artistic-Research-Charting-a-Field-in-Expansion
Spronck, V., Peters, P.F. & Werff, T. van de. (2021). Empty Minds: Innovating Audience Participation in Symphonic Practice. Science as Culture, 30(2), 216-236. (Special Issue on Experimenting Participatory Innovation). DOI: 10.1080/09505431.2021.1893681
Van de Werff, T. (2020). Een tijdelijk en gretig publiekje. Retrieved from: http://corona- kunst.nl/ties-van-de-werff-een-tijdelijk-en-gewillig-publiekje/
Van de Werff, T. Eve, I. & Spronck, V. (2023) Experiments in Participation: performing audiences in the symphony orchestra practice. In Dromey, Chris (ed.) The Routledge Companion to Applied Musicology. London: Routledge. https://www.routledge.com/The-Routledge-Companion-to-Applied-Musicology/Dromey/p/book/9780367488246
Werff, T. van de., Molina, K. & Peters, P.F., (2021). Artful Participation. Experiments in Audience Participation. https://artfulparticipation.nl/
Van de Werff, T. and I. Pasmans. (2019) Music in the Making: an open and collaborative experiment at Conservatorium Maastricht. In Sætre, Jon Helge & Gies, Stefan (eds.), Centre for Excellence in Music Performance Education publication series, Oslo: Norwegian Academy of Music. https://nmh.brage.unit.no/nmh-xmlui/bitstream/handle/11250/2642235/Becoming_Musicians_Gies_%26_Saetre_%28Eds.%29_web.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Van de Werff, T. & Peters, P. (2022). The People’s Salon: A pragmatist approach to audience participation in symphonic music. In Benschop et al. (eds), Participatory Practices in Art and Cultural Heritage: Learning Through and from Collaboration. Maastricht: MACCH. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-031-05694-9
Van de Werff, T., Smith, N.T., Rosu, S., Peters, P. (2021) Missing the Audience: Online musicking in times of Covid-19. Journal of Cultural Management and Cultural Policy, https://doi.org/10.14361/zkmm-2021-0107