Epidemiologie: voor puzzelaars en kritische denkers

Overweeg je de masteropleiding Epidemiology aan de Universiteit Maastricht te volgen? Als student volg je een breed eenjarig programma dat continu streeft naar verbetering. Na het behalen van je diploma kun je je certificeren als Epidemioloog A en na het behalen van een PhD in Epidemiology bij de afdeling Epidemiologie van de Universiteit Maastricht kun je je certificeren als Epidemioloog B. Dit zijn de conclusies uit het visitatierapport van de Nederlandse Vereniging voor Epidemiologie, een uniek instituut dat de kwaliteit van epidemiologisch onderwijs en onderzoek bewaakt. 

Leo Schouten, voormalig programmacoördinator en universitair hoofddocent Kankerepidemiologie, heeft zich in zijn laatste jaar voor zijn pensioen ingezet om te voldoen aan de kwaliteitseisen van de vereniging. Nu het stokje is overgedragen aan de nieuwe coördinator Colinda Simons, kan Leo terugkijken op zijn harde werk voor de master. "Het visitatierapport is erg waardevol voor ons," zegt Leo. "We worden beoordeeld door onze peers, epidemiologen van andere universiteiten." 

Een korte geschiedenis van epidemiologen

Dertig jaar geleden formuleerde de vereniging een unieke standaard voor epidemiologen. Deze set van voorwaarden eiste vaardigheid in ziekte- en gezondheidskennis, onderzoeksmethodologieën en het vermogen om valide onderzoek op te zetten en te analyseren. In de jaren 1990 werden twee varianten geïntroduceerd: Epidemioloog A, gericht op het uitvoeren van onderzoek, en Epidemioloog B, een rol voor PhD-houders met leidinggevende capaciteiten. Aanvankelijk onderdeel van de Master of Public Health, ontwikkelde het Maastrichtse programma zich tot een zelfstandige master Epidemiology, essentieel voor professionele registratie. Sindsdien stuurt de vereniging elke zeven jaar een visitatiecommissie om te controleren of de opleidingen voldoen aan de eisen voor registratie als epidemioloog en om een rapport te schrijven met opmerkingen en aanbevelingen voor de opleiding. 

De toekomst van epidemiologie

In het laatste rapport ging de visitatiecommissie in gesprek met medewerkers en huidige studenten en mochten medewerkers de belangrijkste aandachtsgebieden selecteren die beoordeeld moesten worden: zij kozen voor de heterogeniteit van de studentenpopulatie en de toekomst van epidemiologie. "We hebben een divers cohort met studenten van verschillende achtergronden. Deze diversiteit verrijkt ons programma, aangezien onze afgestudeerden gedurende hun hele carrière in contact zullen komen met artsen, beleidsmakers en gezondheidswetenschappers." De visitatiecommissie was van mening dat dit goed georganiseerd was en noemde in het bijzonder het belang van Probleemgestuurd Onderwijs.

Om het programma verder te versterken, organiseerde het personeel een dag om te discussiëren over de toekomst van epidemiologie. "Er ontstond consensus over het belang van AI en communicatieve vaardigheden." Het programma is al bezig met aanpassingen door het aanbieden van keuzevakken over data science en klinische voorspellingsmodellen. Hoewel het vertalen van wetenschappelijk onderzoek naar het grote publiek nog in ontwikkeling is, erkent Leo de cruciale rol van wetenschapscommunicatie en verzekert hij dat dit in het curriculum zal worden geïntegreerd. 

Epid groepsfoto

Een soepele overgang tussen coördinatoren

Dit zal een van de taken zijn voor Colinda Simons, die vorig jaar alle onderwijszaken behandelde en in september 2023 werd aangesteld als de nieuwe programmacoördinator. Naast de positieve feedback van de vereniging kreeg Colinda ook het advies om de master te profileren en de studentenpopulatie te vergroten. Colinda: "De commissie vroeg aan het begin van de dag naar ons profiel en kon aan het eind van de dag na verdere discussie met staf en studenten hun eigen vraag beantwoorden: we hebben een breed programma, waarin alle fundamentele aspecten van epidemiologie aan bod komen. We moeten dat meer promoten, zonder de ambitie te hebben om te veel te groeien. Hoewel we graag wat zouden willen groeien, genieten we van onze kleine studentenpopulatie omdat er nauw contact is tussen staf en studenten."

Colinda en Leo vinden allebei dat de overdracht van taken tussen hen soepel verliep. Leo: "Ik heb vertrouwen in Colinda, het programma is bij haar in goede handen". Colinda: "We hebben ook samen aan onderzoek gewerkt, dus we kennen elkaar goed." 

Papa telt zieke mensen

Hoewel de samenwerking tussen Leo en Colinda solide is, hebben ze elk hun eigen kijk op het uitleggen van epidemiologie aan toekomstige studenten. Leo: Ik zeg altijd dat je van cijfers en Excel sheets moet houden. Colinda: "Ik heb eraan toegevoegd dat je van puzzels en kritisch denken moet houden. Om het programma op Open Dagen te helpen uitleggen, laat ik een leuk kinderboek zien genaamd 'Papa telt zieke mensen', geschreven door een Belgische epidemioloog die zijn beroep aan zijn kinderen probeerde uit te leggen. Leo: "Wat ik ook heb kunnen doen aangezien mijn zoon als epidemioloog op de verdieping boven mijn kantoor werkt."

Leo kan van zijn pensioen genieten in de zekerheid dat hij nog steeds verbonden zal zijn met onze faculteit via zijn zoon, Colinda, en zijn andere collega's van de afdeling Epidemiologie. Ze zijn allemaal dankbaar voor de manier waarop Leo het masterprogramma heeft vormgegeven, zodat studenten zullen afstuderen als professionele epidemiologen, met een brede kennis van onderzoeksmethodologie die klaar is voor alle gebieden in de gezondheidszorg. 

epid open dag

Lees ook

  • Kan urine worden gebruikt om niercelcarcinoom op te sporen? De huidige aanpak bij kleine niermassa's is in de meeste gevallen een preventieve gedeeltelijke of volledige verwijdering van de nier, waarbij niet altijd duidelijk is of de massa goedaardig of kwaadaardig is. Moleculair epidemioloog Kim...

  • Neurowetenschapper Dennis Hernaus onderzoekt het beloningssysteem in ons brein. Hoe zorgt dit “breinnetwerk” ervoor dat wij gemotiveerd raken? 

  • Met een bachelordiploma Biomedical Sciences heb je ruime keuze waar je je gedetailleerde kennis over ziekte en gezondheid wilt toepassen. Of je nu in het lab of daarbuiten wilt werken. Lobke Meels is een inspirerend voorbeeld van een carrière buiten het lab. Ze combineerde haar bacheloropleiding...