Begin juli plaatsten we een bericht (UMployee) met een update over het wetsvoorstel Internationalisering in Balans dat toen werd gepubliceerd. Dit wetsontwerp (en dat is het nog steeds: een ontwerp) bevat maatregelen om de instroom van internationale studenten in Nederland beter te kunnen reguleren, onder meer door strengere eisen te stellen aan de onderwijstaal en door de Nederlandse taalvaardigheid van studenten te bevorderen. Daarnaast wil de wet meer mogelijkheden bieden tot het instellen van een ‘nood numerus fixus’ op opleidingen of opleidingstracks en het aanbrengen van een maximaal aantal plaatsen voor niet EER-studenten.

Tot 15 september kan iedereen die dat wil reageren op het wetsontwerp. De UM deed dat inmiddels: ze onderschreef de gezamenlijke reactie van alle Nederlandse universiteiten. Aanvullend stuurden we een eigen reactie. Die was nodig vanwege de specifieke positie van de UM: de meest internationale universiteit van Nederland, in een grens- en krimpregio die komende decennia behoefte zal hebben aan voldoende goed opgeleide mensen, ook van buiten. Wij pleiten er dan ook voor dat ons instellingsprofiel een belangrijke weegfactor moet zijn bij maatregelen rondom internationalisering en onderwijstaal. Ook die eigen reactie kun je  teruglezen.

Onze reactie samengevat in enkele zinnen: Het is belangrijk dat universiteiten meer kunnen sturen op aantallen studenten als dat nodig is en ook wij zetten in op een verdere verbetering van de Nederlandse taalvaardigheid van studenten en medewerkers. Maar als je wilt dat ook de universiteiten in de grensregio’s hun bijdrage aan kennisland Nederland blijven leveren, dan móet je gebruik maken van wat er al is – goed internationaal onderwijs en onderzoek – en van wat er komende decennia nodig is: voldoende instroom van ook internationaal talent! Dit is een keuze die wij decennia terug gemaakt hebben en nog altijd onze koers is.

Hoe nu verder? Veel onduidelijkheid

Het is op dit moment nog onduidelijk wat nu precies de vervolgstappen worden. Het kabinet is gevallen, het wetsvoorstel ligt nog niet in de Tweede Kamer en dat maakt het er niet helderder op. De reacties (zoals die van de UM) die de minister op zijn wetsvoorstel krijgt zouden normaal gesproken binnen een paar weken leiden tot een al dan niet aangepast wetsvoorstel, dat vervolgens in de Ministerraad wordt besproken en daarna nog een traject ingaat van advisering Raad van State, verwerking van advies en vervolgens indiening en behandeling in de Tweede Kamer en zo verder. De hele procedure zou zomaar tot een flink eind in 2025 kunnen duren.

Of…., wil de Tweede Kamer niet zo lang wachten en kiest ze ervoor om bepaalde instrumenten (bijvoorbeeld de numerus fixus mogelijkheden om de grootste knelpunten op te lossen) los van een nieuwe wet in te voeren? We weten het niet. Die onzekerheid betekent in elk geval één ding: we moeten scherp opletten wat er rondom internationalisering gebeurt. En onze stinkende best blijven doen om ervoor te zorgen dat de UM de internationale onderwijs- en onderzoeksinstelling van niveau kan blijven. Dat zijn we verplicht aan onszelf – studenten en medewerkers – en aan de regio waar we deel van uitmaken. Wordt vervolgd, dus…