Hybride ablatie: een teamoperatie met betere uitkomsten

De in het Maastricht UMC+ ontwikkelde behandeling hybride ablatie leidt bij aanhoudend boezemfibrilleren tot betere resultaten dan de standaardbehandeling, de katheterablatie. Ongeveer twee keer zoveel patiënten hebben na een jaar geen klachten meer. Bovendien is de kwaliteit van leven na een jaar bij beide behandelingen hetzelfde, ondanks dat de hybride ablatie een zwaardere ingreep is en meer hersteltijd vraagt.

Het onderzoeksteam, onder leiding van hartchirurg Bart Maesen en cardioloog Justin Luermans van het Hart+Vaat Centrum van het Maastricht UMC+ (MUMC+), publiceerde de resultaten onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift JACC: Clinical Electrophysiology.

Boezemfibrilleren

Een patiënt met boezemfibrilleren heeft een onregelmatige en vaak versnelde hartslag. Dit wordt veroorzaakt doordat er op meerdere plekken in de boezems elektrische prikkels ontstaan, terwijl die normaliter alleen in een specifieke plek, de sinusknoop, ontstaan. Hierdoor gaan er vaak ook te veel prikkels naar de hartkamers, die daardoor snel en onregelmatig samentrekken. Patiënten hebben hier niet allemaal evenveel last van, maar veelvoorkomende klachten zijn hartkloppingen, transpireren, duizeligheid, kortademigheid en vermoeidheid. Sommige patiënten voelen zich erg beperkt in hun dagelijks leven.

Behandeling

De cardioloog kan medicatie voorschrijven om boezemfibrilleren onder controle te krijgen. Afhankelijk van het succes van medicatie en de ernst van de ritmestoornissen kan ook gekozen worden voor een ablatie. Bij ablatie brandt een arts een aantal puntjes in het hartweefsel, om de onnodige elektrische prikkels te blokkeren. Dat kan op verschillende manieren: de cardioloog kan de ablatiepunten via de lies aan de binnenkant van de boezems van het hart aanbrengen (katheterablatie). Ook kan een hartchirurg via een kijkoperatie de ablatiepunten aan de buitenkant van de boezems aanbrengen. Nadeel is dat dit soms meerdere keren gedaan moet worden, omdat enerzijds bij een patiënt met langdurig boezemfibrilleren het effect van katheterablatie vaak beperkt is en anderzijds een kijkoperatie niet goed toelaat om te controleren of de prikkels goed geblokkeerd zijn.

Hybride ablatie

In 2010 ontwikkelden cardiologen en hartchirurgen in het MUMC+ daarom een methode om beide vormen van ablatie in één operatie uit te voeren: de hybride ablatie (HA). Dit vereiste een nieuwe manier van werken, waarbij teams van twee specialismen samen een ingreep uitvoeren. Sindsdien is de hybride ablatie door verschillende centra in de wereld overgenomen maar het MUMC+ is het enige Nederlandse ziekenhuis waar deze HA door de twee teams in één operatie wordt uitgevoerd. Het is ook een ingrijpende operatie, waarvoor een ziekenhuisopname van 5 of 6 dagen en zes maanden revalidatie vereist is. Dit in tegenstelling tot een katheterablatie, waarvoor patiënten doorgaans twee dagen opgenomen zijn. Daarom was het noodzakelijk om te onderzoeken of de HA tot betere resultaten en een betere kwaliteit van leven leidt.

Klachtenvrij en kwaliteit van leven

Daarom volgden de onderzoekers 43 patiënten die een behandeling kregen voor aanhoudend boezemfibrilleren. Op basis van loting kreeg een deel (19) de HA, de rest een katheterablatie (KA). Na een jaar bleek 89% van de HA-groep geen klachten meer te hebben zonder medicatiegebruik, ten opzichte van 41% in de KA-groep. Bovendien bleek de kwaliteit van leven van beide patiëntengroepen na een jaar gelijk. Zo blijkt dat de investering van de zwaardere operatie een beter resultaat en evenveel kwaliteit van leven oplevert.

Serieuze optie

Hartchirurg dr. Bart Maesen vormt met samen met collega Elham Bidar en cardiologen dr. Justin Luermans en dr. Marisevi Chaldoupi het Maastrichtse HA-team. Gezamenlijk voeren ze de operaties uit en deden ze het onderzoek. Maesen: ‘We zijn blij te zien dat de hybride ablatie tot zulke goede uitkomsten leidt. Het is niet onze bedoeling dat elke patiënt met boezemfibrilleren nu een hybride ablatie moet krijgen, maar we vinden het belangrijk dat de behandeling  als een serieuze optie besproken wordt. Dan kan de patiënt zelf een keuze maken: een zwaardere operatie met een groter slagingspercentage of een minder ingrijpende behandeling die mogelijk minder succesvol is en daardoor vaker uitgevoerd moet worden. We hopen dat de hybride ablatie ook een rol krijgt in de nieuwe richtlijnen voor aanhoudend boezemfibrilleren.’

Lees ook

  • Kan urine worden gebruikt om niercelcarcinoom op te sporen? De huidige aanpak bij kleine niermassa's is in de meeste gevallen een preventieve gedeeltelijke of volledige verwijdering van de nier, waarbij niet altijd duidelijk is of de massa goedaardig of kwaadaardig is. Moleculair epidemioloog Kim...

  • Neurowetenschapper Dennis Hernaus onderzoekt het beloningssysteem in ons brein. Hoe zorgt dit “breinnetwerk” ervoor dat wij gemotiveerd raken? 

  • Met een bachelordiploma Biomedical Sciences heb je ruime keuze waar je je gedetailleerde kennis over ziekte en gezondheid wilt toepassen. Of je nu in het lab of daarbuiten wilt werken. Lobke Meels is een inspirerend voorbeeld van een carrière buiten het lab. Ze combineerde haar bacheloropleiding...