Duurzaamheid gaat verder dan "groen bezig zijn"
Complexe systemen. Het is een term die vaak wordt gebruikt als we het over duurzaamheid hebben. Het betekent dat wanneer je op een knop drukt op punt A, er iets kan veranderen op punt Y. Het gaat om onderlinge verbanden tussen zaken die je misschien niet eens verwacht. Dat is precies hoe het duurzaamheidsteam van de UM, Sustainable UM2030, duurzaamheid benadert: duurzaamheid gaat niet alleen over het milieu, oftewel 'groene dingen’. Nee, klimaatverandering en alles wat daarmee samenhangt heeft invloed op onze gezondheid, ons gedrag, onze politiek en onze economie. Daarom heb je bij het onderwijs over duurzaamheid een interdisciplinair team van docenten aan boord nodig. Sustainable UM2030 organiseerde een bijeenkomst waarin docenten van verschillende faculteiten hun ideeën voor duurzaamheidscursussen aan studenten presenteerden.
Foto boven: de (online) meeting over de minor met onderzoekers en studenten.
Duurzaamheid bij de UM
Duurzaamheid is niet iets dat je in één vak kunt onderwijzen. Daarom ontwikklen het onderwijsteam van Sustainable UM 2030, Ceren Pekdemir en Ron Cörvers, samen met docenten, onderzoekers en studenten van alle faculteiten een UM-brede minor. Het organiseren van zo'n minor is op zich ook een complex systeem, waarbij rekening moeten worden gehouden met het feit dat elke faculteit anders is georganiseerd. Bovendien kennen onderzoekers van menselijk gedrag misschien niet alle concepten die een politicoloog bijvoorbeeld gebruikt. Dit kwam ook naar voren tijdens de afgelopen bijeenkomst. Interdisciplinair werken is een behoorlijke uitdaging, maar het ligt juist ten grondslag aan het opleiden van studenten tot duurzaamheidsprofessionals.
Van het persoonlijke naar het mondiale niveau
"We moeten de onderlinge afhankelijkheid tussen verschillende disciplines begrijpen als het gaat om het verduurzamen van de wereld", zegt Ceren Pekdemir. Klimaatverandering leidt bijvoorbeeld tot minder zoet water in warme klimaten, wat kan leiden tot grote conflicten en migratiestromen. Hier heb je kennis nodig van klimaatverandering en beleidsinstrumenten. Of neem het effect dat vervuiling heeft op onze gezondheid. Kunnen we ons gedrag veranderen om zo minder vervuilende grondstoffen te gebruiken? Om die vraag te kunnen beantwoorden, heb je kennis nodig over gezondheid, gedrag en grondstoffen.
Bovendien krijgen studenten in de minor die momenteel in ontwikkeling is de kans om ook hun eigen gedrag en denkwijze uit te dagen. De inhoudelijke vakken van de minor gaan gepaard met een traject over duurzaamheidscompetenties, die variëren van systeemdenken - dat bijvoorbeeld het vermogen omvat om relaties te herkennen en complexe systemen te analyseren, tot zelfbewustzijn - dat het vermogen omvat om te reflecteren op de eigen rol in de samenleving, van een lokaal tot een globaal perspectief. Het volgen van deze minor moet de studenten immers in staat stellen om de tools te verwerven om de huidige (on)duurzaamheidspraktijken te heroverwegen en te veranderen waar nodig.
"Studenten en organisaties vragen om deze kennis en competenties", zegt de coördinator van de Taskforce Duurzame UM2030, Anja van Bogaert. “Ons doel van het Sustainable UM2030 programma is om duurzaamheid te integreren in het DNA van onze universiteit. Wat betreft onderwijs aan de UM betekent het dat we ons eerst richten op de mogelijkheid van een UM-brede minor voor alle bachelorstudenten. Binnen het Green Impact programma richten we ons ook op het versterken van competenties voor duurzaamheid voor medewerkers. Later zal meer integratie van duurzaamheid in het onderwijs volgen, maar dat is bijna een natuurlijk proces omdat andere medewerkers er ook al specifiek voor hun opleiding aan denken of aan werken, omdat onze wereld erom vraagt”.
Studenten worden betrokken bij het ontwerp
Juist omdat studenten vragen om meer duurzaamheidsonderwijs bij de UM, zijn studenten vanaf het begin betrokken geweest bij de vormgeving van de minor. Aan studenten is gevraagd om een enquête in te vullen over welke onderwerpen zij het afgelopen jaar de voorkeur geven. In de meest recente werkgroepsessie begin april - die online werd gehouden vanwege van de huidige Covid-19 maatregelen - hebben studenten van verschillende programma's en faculteiten zich aangesloten om hun feedback te geven over de inhoud van de minor. Zo vond Anna van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid de opzet van de minor veelbelovend, maar vind ze het jammer dat deze pas vanaf de zomer van 2021 wordt aangeboden - een jaar te laat voor haar, maar Simon van FASoS is blij dat toekomstige studenten een goede minor over duurzaamheid zullen genieten.
Door Eliza Marx & Svea Grünkorn
In 2021 is de minor Sustainability aan de Universiteit Maastricht van start gegaan. Deze minor is opgebouwd door onderwijs- en onderzoekspersoneel van alle faculteiten van de Universiteit Maastricht met verschillende academische achtergronden. De minor bestaat uit een unieke verzameling cursussen, waaronder vaardigheidsmodules waarin studenten hun competenties voor duurzame ontwikkeling ontwikkelen. De minor voorziet ook in een facultatief onderzoeksproject over duurzaamheid. De minor is toegankelijk voor alle studenten en streeft naar een unieke cross-facultaire leerervaring.
Lees ook
-
Bewegende oranje stippen op een gele achtergrond zijn het eerste teken dat er iets bijzonders gebeurt in de wereldwijd beroemde kalksteengroeve in de Maastrichtse Sint-Pietersberg. Dichterbij zie je dat het om mensen gaat gekleed in oranje hesjes. Het zijn studenten van het Maastricht Science...
-
Het terrein aan de Sorbonnelaan in de Maastrichtse wijk Randwyck oogde zo’n twee jaar geleden nog ietwat kaal en afgelegen. Dat had vooral te maken met de modulaire en tijdelijke uitstraling van de studentenwoningen die er in korte tijd zijn gerealiseerd. Inmiddels krijgt de plek steeds meer het...
-
Twee promovendi van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid ontvingen een prijs voor hun proefschrift tijdens het 21e International Congress of the International Association of the Penal Law in Parijs.
