Zichtbaar

Volgens Brüggen loopt economie wat open access betreft achter de medische wetenschappen aan. “Er zijn veel meer medische tijdschriften met open access-mogelijkheid dan economische en er wordt ook veel meer gebruik van gemaakt. Ook ik zal bij mijn volgende publicatie zeker voor open access kiezen en daar zijn twee belangrijke redenen voor. Open access maakt de wetenschap transparanter en beter, want iedereen krijgt dan de kans om publicaties te lezen. Ook de minder welvarende landen die nu geen toegang hebben tot wetenschappelijke databases omdat de licenties veel te duur zijn. En voor de publicerende wetenschappers heeft het ook voordelen want je vergroot je eigen zichtbaarheid. De kans dat je artikel gelezen en geciteerd wordt neemt toe en omdat alle artikelen beschikbaar worden voor iedereen, krijg je een zuiverder beeld welke artikelen veel geciteerd worden en dus echt impact hebben. Een grotere groep bepaalt het belang van een artikel, dat is alleen maar goed. Dat wil niet altijd zeggen dat het ook kwalitatief de beste artikelen zijn, want sommige onderzoekers zijn bijvoorbeeld gewoon heel goed in aandacht genereren, maar dat gebeurt nu ook en zal niet veranderen met open access.”

A-publicatie

Brüggen zit in de redactie van het Journal of Service Research, een van de toptijdschriften binnen bedrijfskunde met een hoge impact score van 6.847. “Ik review zo’n vier artikelen per jaar voor dit tijdschrift en dan nog zo’n vier artikelen voor andere tijdschriften. De Journal of Service Research is onderdeel van het pakket van uitgever SAGE waarmee de Nederlandse universiteiten een open access overeenkomst hebben. Als je als auteur aangeeft dat je aan de Universiteit Maastricht (of een andere Nederlandse universiteit) verbonden bent, krijg je 100% korting op de APC.
Bij ons op de faculteit wordt een bepaalde ranking gehanteerd, niet zozeer voor de kwantiteit maar vooral de kwaliteit van publicaties. Je krijgt alleen maar een vast contract als je één A-publicatie hebt, dus in een van de toptijdschriften, naast natuurlijk onderwijsprestaties en andere vaardigheden. In de keuze voor een tijdschrift gaat het vooral om de kwaliteit; maar kiezen voor open access en kwaliteit zou natuurlijk het allerbeste zijn.”

Businessmodel

Ze staat kritisch ten opzichte van de huidige wetenschappelijke uitgeverspraktijk. “Eigenlijk is het te gek is dat wij als onderzoekers keihard aan de publicatie werken, alle kosten dragen en als je dan publiceert moet je alle rechten afstaan en uiteindelijk weer veel betalen om toegang te krijgen tot je eigen artikelen. Dat is een verdomd goed bedacht businessmodel, maar het slaat eigenlijk nergens op. En dat is ook het voordeel van open access, waarbij je je rechten behoudt. Want zonder rechten mag je nog niet eens een grafiek uit je eigen artikel ergens anders gebruiken. Maar voor de uitgevers is het natuurlijk even slikken, dus de onderhandelingen hierover verlopen vrij stevig. Oxford Press bijvoorbeeld doet niet mee, Elsevier gelukkig weer wel. Het zal nog wel even duren voordat iedereen overstag is.”

Met de voeten in de modder

Volgens Brüggen was de campagne tot nu toe vooral gericht op het creëren van awareness en is het nu tijd voor de praktische vertaalslag. “Ik denk dat veel collega’s in principe wel willen, maar onzeker zijn. Ze moeten hierin ondersteund worden. Hoe werkt het? Bij wie moet ik zijn om die 1500 euro terug te krijgen?” Ze wordt op haar wenken bediend, want al deze informatie is nu te vinden in het open access portal: http://library.maastrichtuniversity.nl/open-science/open-access/
En als professor bij een Marketing departement heeft ze natuurlijk ook nog een tip voor hoe open access bij de onderzoekers van haar faculteit meer bekendheid te geven. “Door de awareness campagne heeft een aantal collega’s me wel aangesproken en heb ik als een missionaris de boodschap uitgedragen, maar nog steeds leeft het niet heel erg. Daarom zou een flyer met praktische informatie heel handig zijn, en dan moet je ook per faculteit kijken hoe het echt bij de onderzoekers terecht komt. Dus niet gewoon ergens neerleggen. Bij SBE hebben we nu zeven nieuwe onderzoekthema’s en vrijwel alle onderzoekers van onze faculteit zijn verbonden aan een van die thema’s. Je zou bijvoorbeeld de onderzoekleiders van die thema’s kunnen uitnodigen voor een voorlichtingsbijeenkomst en hen vragen de flyers te verspreiden onder de onderzoekers. Je moet iets meer met de voeten in de modder gaan staan om het er echt in te krijgen. Met alleen zenden van bovenaf, bereik je niets.”