De huidige opleidingsdirecteur, Esther Versluis, herinnert zich nog levendig hoe intensief het eerste jaar was, waarin ze als Universitair Docent les gaf binnen de opleiding die ze mede vorm had mogen geven. De oprichters, Tannelie Blom en Arnold Labrie, hadden besloten de multidisciplinaire aanpak van de bachelor Cultuur en Wetenschapsstudies op het onderwerp Europa los te laten. Immers, om een actueel voorbeeld te noemen: een fenomeen als Brexit kun je niet begrijpen als je het alleen economisch, juridisch, politiek, cultureel, sociologisch of alleen geschiedkundig bekijkt. Voor een goed begrip van dit soort complexe problemen is een multidisciplinaire bril nodig. Zo’n opleiding bestond nog nergens en tot op de dag van vandaag is European Studies in Maastricht de enige opleiding in dit veld met zo’n multidisciplinair karakter.

Tropenjaar
Dat werd vanaf de oprichting gewaardeerd door studiekiezers. “We hadden het eerste jaar een te kleine staf voor tweehonderd studenten, dus dat was echt een tropenjaar”, herinnert Esther Versluis zich. “Want het Probleemgestuurd Onderwijs, met kleine groepen, wilden we absoluut in ere houden. Dat was hard werken, maar de gezellige pioniersgeest onder medewerkers en studenten maakte het ook heel leuk.”

ES in tijden van crisis
Het Europa van 2017 ziet er op een aantal punten anders uit dan dat van 2002. De weerstand tegen EU-politiek groeit bijvoorbeeld, evenals het populisme. Hoe nuttig is een opleiding als European Studies nog in deze tijden, luidde de vraag van de opleiding op haar Facebook-pagina een jaar geleden. In no-time stroomden de reacties, veelal van alumni, binnen. ‘Juist nu hebben we jonge mensen nodig die de complexiteit van Europa begrijpen en kunnen analyseren’, luidde de strekking. En ook: ‘European Studies is niet European Union Studies. De opleiding gaat niet puur over de Europese integratie, maar richt zich op ontwikkelingen op het Europese continent in een internationaal perspectief. Na ES kun je alle kanten op; je leert er waardevolle competenties, niet alleen feiten.’

Hedendaagse uitdagingen
Desondanks past de opleiding zich aan op de veranderende sfeer in de EU. De keuzevakken die studenten in het derde jaar kunnen kiezen, gaan zich meer richten op de hedendaagse uitdagingen waarvoor Europa zich gesteld ziet. Denk aan het klimaatdebat en de rol van wetenschap daarin, of de veranderende migratiestromen. Ook is de laatste jaren meer aandacht besteed aan het vormen van academische onderzoeks- en schrijfvaardigheden. Naast PBL en de interdisciplinaire aanpak roemen alumni met name deze geleerde vaardigheden als nuttig in hun carrière.

Brugge of Maastricht?
Jaarlijks studeren er zo’n 250 studenten af aan European Studies, dus in totaal zijn er nu zo’n 3750 alumni. Ze komen op zeer uiteenlopende plekken in de wereld terecht, van politiek en beleid tot journalistiek, het bedrijfsleven of het wetenschappelijk onderzoek. Versluis: “Vaak werken ze in Brussel, bij één van de Europese instellingen, of belangenorganisaties, of als lid van het Europees Parlement. Maar ook bij nationale ministeries en ambassades. En op Public Affairs-afdelingen van bedrijven zijn mensen die weten hoe Europa werkt vaak gewild.”
In vijftien jaar tijd heeft de Maastrichtse opleiding zich een plaats verworven naast het Europacollege in Brugge, waar tot voor vijftien jaar geleden de meeste mensen voor Brusselse banen werden opgeleid. Tegenwoordig luidt de vraag: ‘Ben je in Brugge of Maastricht opgeleid?’ Dat is absoluut iets om op te proosten op 9 en 10 juni.

Meer informatie over de festiviteiten op de jubileumwebsite