DNA-schade als moleculaire basis van veroudering en kanker

TEFAF Oncology Chair voor moleculair geneticus Jan Hoeijmakers

Vandaag aanvaardt prof. dr. Jan Hoeijmakers (Erasmus MC) de TEFAF Oncology Chair, een speciale leerstoel voor wetenschappers met een bijzondere reputatie op het gebied van kankeronderzoek. De hoogleraar moleculaire genetica maakt in de wetenschappelijke wereld naam met onderzoek naar de invloed van DNA-schade op veroudering en het ontstaan van kanker. De bijzondere leerstoel aan het Maastricht UMC+/Universiteit Maastricht wordt gesponsord door het bestuur van de kunstbeurs TEFAF, die plaatsvindt van 10 t/m 19 maart in congrescentrum MECC te Maastricht.

DNA vormt de basis van het menselijk genoom en bevat de blauwdruk voor ieder individu. Hoewel het erfelijk materiaal veilig zit verpakt in de miljarden cellen van het lichaam, is het onvermijdelijk dat factoren van buitenaf en binnenuit schade toebrengen aan het DNA. Roken, alcohol, UV-straling en chemicaliën, maar ook onze eigen ademhaling kunnen die schade veroorzaken. Uiteindelijk leidt dit tot veroudering en in sommige gevallen tot kanker. Het menselijk lichaam is weliswaar uitgerust met een eigen reparatiemechanisme, maar uiteindelijk kan en zal ook dat systeem te kort schieten.

DNA reparatie

Prof. dr. Hoeijmakers onderzoekt op moleculair niveau hoe DNA-schade voorkomen kan worden om op die manier het proces van veroudering en het ontstaan van kanker te voorkomen. Zijn vakgroep ontdekte bijvoorbeeld welke reparatiemechanismen ons beschermen tegen DNA-schade. Daarbij onderzocht hij tevens het effect van verschillende voedingsstoffen op de moleculaire herstelprocessen van het lichaam om het DNA te repareren. Al met al zorgde Hoeijmakers ervoor dat de schijnwerpers kwamen te staan op DNA-schade en -herstel als een belangrijk proces bij veroudering en het ontstaan van kanker.

TEFAF

In het kader van de kunstbeurs TEFAF stelt onderzoeksinstituut GROW van het Maastricht UMC+/Universiteit Maastricht, samen met het Kankeronderzoeksfonds Limburg, jaarlijks een speciale leerstoel in, de zogeheten TEFAF Oncology Chair. De leerstoelhouder is een jaar lang als bijzonder hoogleraar verbonden aan het Maastrichtse onderzoeksinstituut en geeft gedurende die tijd regelmatig masterclasses en lezingen.

Prof. dr. Jan Hoeijmakers is hoofd van de afdeling Moleculaire Genetica van het Erasmus MC in Rotterdam. Hij heeft diverse prijzen en onderscheidingen op zijn palmares, zoals de Spinozaprijs (1999), een ERC Advanced Grant (2008) en de Mendel Medal (2012). Daarnaast is Hoeijmakers Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en is geconsulteerd door het Nobelprijs comité (2014-2015). Zeer recent mocht hij de prestigieuze Olav Thon internationale researchprijs van ruim een half miljoen euro in ontvangst nemen en kreeg hij een tweede ERC Advanced Grant toegewezen.

Lees ook