Richtlijn 2005/36/EC (zoals gewijzigd door Richtlijn 2013/55/EU) is het belangrijkste instrument op het gebied van de erkenning van beroepskwalificaties. Deze richtlijn beroepskwalificaties heeft enkel betrekking op zogenoemde gereglementeerde beroepen. In de Europese Unie bestaat een groot aantal gereglementeerde beroepen waarbij aanzienlijke verschillen tussen de lidstaten kunnen bestaan. Ieder land mag namelijk verschillende eisen vastleggen ten aanzien van de diploma’s en werkervaring die iemand moet bezitten alvorens in dat land aan de slag te kunnen. Wanneer die eisen in wet- of regelgeving vastgelegd worden, spreekt men van een gereglementeerd beroep.

Wanneer gekeken wordt naar het aantal EU-lidstaten en gereglementeerde beroepen alsmede de grote hoeveelheid wetgeving en bevoegde partijen die daarmee gepaard gaan, is het niet verwonderlijk dat complicaties zich voordoen. De richtlijn beroepskwalificaties heeft tot doel de mobiliteit te vergemakkelijken van die professionals die een gereglementeerd beroep uitoefenen. De richtlijn is gebaseerd op het principe van wederzijdse erkenning. Dit grondbeginsel vereist dat een diploma dat in één lidstaat volgens de geldende voorschriften is behaald, ook in alle andere lidstaten als zodanig wordt beschouwd.

De richtlijn beroepskwalificaties biedt een uitvoerig raamwerk om het principe te bewerkstelligen. Om dit complexe raamwerk in beeld te brengen heeft het Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility / ITEM (in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) een tweetal toelichtingsdocumenten opgesteld. In de Toelichtingsnota wordt kort en krachtig weergegeven wat de essentie van de richtlijn beroepskwalificaties is. De Bijlagen bij de nota bieden geïnteresseerde lezers een verdieping daarop.