Crowdfunding in de wetenschap: uitzondering of toekomstige realiteit?

Als officiële geldverstrekkers geen brood zien in je wetenschappelijk onderzoeksvoorstel, is crowdfunding dan een alternatief? Zelf je geld inzamelen voor je onderzoek via netwerken en acties op sociale media. Chahinda Ghossein-Doha en Marieke Hopman gingen de uitdaging aan en vertellen over hun ervaringen. Wegen de inspanningen op tegen de baten?

Marieke Hopman kan daar kort over zijn: nee. En zij kan het weten. Als een van de eersten in Nederland gebruikte zij crowdfunding voor haar promotieonderzoek en haalde er in 2015 de landelijke media mee. “Maar daarvoor deed ik al aan crowdfunding. Tijdens mijn master filosofie aan de UvA ontmoette ik, bij de vertoning van een documentaire over kindsoldaten in Rwanda, generaal Roméo Dallaire; de leider van de VN-hulpmissie in Rwanda. Ik was daar zo van onder de indruk, dat ik besloot voor mijn thesis veldonderzoek te doen naar die kindsoldaten in Rwanda. Maar ik had geen geld voor de reis. Zo is het begonnen.” De meeste donateurs waren natuurlijk vrienden en familie. “Maar een paar donateurs die ik niet persoonlijk kende, bleven het onderzoek ook volgen en kwamen zelfs naar mijn afstuderen. Zo betrokken voelden ze zich, echt geweldig.”

Jezelf in de markt zetten

Na haar afstuderen wilde Hopman niets liever dan doorgaan met dit soort rechtsfilosofisch veldonderzoek naar de rechten van het kind. Ze diende een onderzoeksvoorstel in bij NWO. Toen dat werd afgewezen, besloot ze haar promotieonderzoek ook nu weer te financieren door middel van crowdfunding. Samen met het SWOL (het universiteitsfonds van de Universiteit Maastricht) richtte Hopman het kinderrechtenonderzoekfonds op en ging aan de slag. Per jaar moet ze 30.000 euro bij elkaar zien te krijgen. “De eerste drie maanden ben ik fulltime bezig geweest met het opzetten van crowdfunding. Al mijn vrienden hebben wel wat gedaan. Zo hebben we een campagnelied gemaakt dat je kon downloaden via ITunes en een video. Ik deed veel mediaoptredens, ik houd een webpagina bij en ben actief op social media. Crowdfunding werkt alleen als je er heel veel mensen bij betrekt. Eigenlijk ben je altijd bezig met werven. Toch haal ik het meeste geld niet via donateurs op, maar door naast mijn onderzoek veel vrijwilligerswerk te doen. Die organisaties doneren dan vaak weer aan mijn kinderrechtenonderzoekfonds. En dat werk krijg ik weer via mijn crowdfundacties. Het werkt allemaal samen. Je zet jezelf in de markt, mensen weten van je onderzoek en van het een komt het ander.”

Out-of-the-box denken

Chahinda Ghossein-Doha onderschrijft Hopmans ervaringen. Crowdfunding is tijdrovend maar het plaatst je onderzoek wel in de spotlights. Ghossein-Doha kwam met crowdfunding in aanraking via De Nederlandse Hartstichting. Na haar promotie, twee jaar geleden, diende ze een onderzoeksvoorstel in voor een groot post-doc onderzoek naar de relatie tussen afwijkingen in de kleine bloedvaatjes van de placenta en afwijkingen in de kransslagader van het hart. “Als ik die relatie kan aantonen, zou je na de bevalling bij alle vrouwen de placenta kunnen onderzoeken op die slagaderverkalking en dat als voorspellende factor kunnen gebruiken voor het risico op later hartfalen. Die vrouwen zou je eerder onder de loep kunnen nemen en preventief medicatie of leefstijladviezen geven, zodat het risico op hart- en vaatziekten kleiner wordt. Ik ben op dit idee gekomen door mijn promotieonderzoek en dat van een collega. Het was een out-of-the-box-idee, er is nog niet eerder een link gelegd tussen de placenta en het voorspellen van hart- en vaatziekten.”
Haar voorstel werd afgewezen omdat men het verband onwaarschijnlijk achtte. Een jaar lang deed ze, naast haar werk als cardioloog in opleiding, extra onderzoek om meer bewijs te verzamelen voor haar hypothese. “Ik geloof erin en ik wil het bewijzen, dus dan moet je die extra stappen maken.”

Annelotte Huiskes (tekst), Paul van der Veer (fotografie)
crowdfunding

Marieke Hopman en Chahinda Ghossein-Doha

Redenaarstalent

Op basis van het nieuw vergaarde onderzoeksmateriaal kreeg ze een innovatiebeurs van de Hartstichting waarbij ze geacht werd zelf een deel van het geld binnen te halen via crowdfunding. “We kregen presentatieworkshops, ze zorgden voor een video en we konden gebruik maken van hun platform. Ik heb daar vooral geleerd mijn onderzoek op een toegankelijke manier uit te leggen aan het grote publiek en ze warm te maken. Social media werkte het beste, merkte ik. Uit veel reacties bleek dat het enorm werd gewaardeerd dat ik zelf geld ophaalde om het onderzoek uit te kunnen voeren. In eerste instantie gebruik je je eigen netwerk: familie en vrienden. Mijn man was mijn eerste donateur, en van daaruit breidt het zich uit. De hoogste particuliere bijdrage was 150 euro, dus de substantiële bedragen kreeg ik uiteindelijk uit het bedrijfsleven. Ik gaf en geef veel lezingen over mijn onderzoek. Ook nu het crowdfundprogramma is afgelopen, want contact onderhouden met je donateurs blijft belangrijk. Je weet maar nooit of je zo ook die ene hele rijke donateur tegenkomt.” Dat ze een overtuigende redenaar is, laten de cijfers zien. In totaal weet ze in drie maanden 43.000 euro op te halen. En omdat de Hartstichting tot 30.000 euro elke euro die ze binnenbrengt, verdubbelt, kan ze met 73.000 euro aan de slag. Met dit geld doet Ghossein nu een pilotstudie, die ze alsnog met een reguliere subsidie van de Nederlandse Hartstichting hoopt om te kunnen zetten naar een uitgebreid vervolgonderzoek.

Er toe willen doen

Twee verhalen, één conclusie: je moet een ijzersterk geloof in je onderzoek hebben en heel veel doorzettingsvermogen. Ghossein-Doha: “Mijn ambitie heb ik van huis uit meegekregen. Mijn ouders zijn gevlucht uit Libanon en hebben heel veel moeten achterlaten. Dat hebben ze voor hun kinderen gedaan. Ik wil het maximale halen uit de offers die mijn ouders hebben gebracht, maar ik doe het met plezier.” Ook haar keuze voor onderzoek naar zwangerschapsvergiftiging is persoonlijk. “Ik ben ook een moeder van drie kinderen. Ik heb weliswaar geen zwangerschapsvergiftiging gehad, maar ik weet hoe het voelt als er iets misgaat in de zwangerschap. Mijn eerste dochtertje is tien dagen na de geboorte overleden aan een genetische aandoening. Dat draag je altijd mee. Zes jaar later zit ik nog steeds met veel onbeantwoorde vragen: wat betekent het voor mij, voor mijn andere kinderen. Nu doe ik zelf geen onderzoek naar die genetische aandoening, dat komt te dichtbij, maar ik hoop door mijn onderzoek moeders in een andere maar vergelijkbare situatie wel antwoorden te kunnen geven. Zoals ik hoop dat andere onderzoekers mij ook ooit antwoord op mijn vragen kunnen geven.” Ook Hopman is ervan overtuigd dat haar onderzoek het verschil kan maken. “In mijn promotieonderzoek heb ik een nieuwe manier bedacht van onderzoek doen naar kinderrechten. Het gaat er niet zozeer om wat er in de wet is vastgelegd, maar om wat de kinderen van die wetgeving ervaren in hun dagelijkse leven. Ik heb een manier ontwikkeld op basis van de socratische dialoog, om met kinderen open en gelijkwaardig te kunnen praten en echt naar ze te kunnen luisteren. Op deze manier hoop ik de kinderen een stem te geven waardoor de plaatselijke autoriteiten beleid kunnen maken dat kinderen echt helpt en dat NGO’s helpt bij hun interventies.”  Ze hoopt eind dit jaar te promoveren, maar is nu al bezig met een aanvraag voor vervolgonderzoek bij NWO. “Het gaat om een subsidie van vijf ton en in mijn aanvraag heb ik met mijn crowdfund-ervaring van die vijf ton al een kleine acht ton weten te maken. Ik heb o.a. alle NGO’s met wie ik samenwerk al benaderd of ze extra tijd of geld in het project willen steken en zelf ga ik meer werken dan ik word betaald. Daar kan ik in Somaliland twee PhD’s van betalen. Dat goochelen met geld zit in mijn bloed, van huis uit was er weinig, dus ik ben me heel bewust van de waarde van geld en ik kan heel zuinig leven. En ik ben een idealist.”

Uitzondering

Crowdfunding blijkt vooralsnog geen kip met gouden eieren te zijn voor jonge onderzoekers “Ik denk dat het teveel tijd en werk kost voor de meeste mensen. Je moet er zo’n ongelofelijke bak energie in gooien”, verzucht Hopman.  “Ik vond de ervaring leerzaam, maar het was inderdaad zwaar. Het was voor mij een derde baan naast mijn opleiding en onderzoek,” besluit Ghossein-Doha.
 

Lees ook

  • Na jaren van turbulentie, heeft het leven van alumna Lea Vink een vlucht genomen in Wenen. Ze kan er nieuwe stappen zetten in haar loopbaan op het kruispunt van luchtvaart en organisatiepsychologie. Ook op persoonlijk gebied lacht het geluk haar toe sinds haar transitie van man naar vrouw.

  • Frans Verhey, hoogleraar Ouderenpsychiatrie en Neuropsychiatrie is trots op wat er met het Alzheimer Centrum Limburg is bereikt en op het team dat werkt vanuit één visie: mensen met Alzheimer perspectief op kwaliteit van leven bieden. “Te vaak wordt Alzheimer gezien als een afschuwelijke, dodelijke...

  • Vanuit een kleine kamer in een quarantainehotel in Nieuw-Zeeland laat UM-alumna Moniek Mestrom haar licht schijnen over het belang van spoedeisende geneeskunde en haar ervaringen als scheepsdokter. Ze voelde zich nog nooit zo vrij als tijdens expedities naar Antarctica en Groenland.