Wetenschapsagenda oktober 2014

“The Double Burden of Malnutrition: a study of food Security, physical activity and nutritional status among women and children in Narok County, Kenya”

Er is groeiende bezorgdheid over het toenemen van overgewicht in Sub-Saharisch Afrika. Afrika kampt nog steeds met slechte voedselveiligheid, honger en ondervoeding. Daardoor vormt het naast elkaar bestaan van over- en ondervoeding – de dubbele last van slechte voeding – een grote uitdaging voor beleidsbepalers. Deze studie onderzocht hoeveel  vrouwen en kinderen (<5 jaar) slechte voeding tot zich nemen en wat de risicofactoren zijn.  Verder werd de voedselveiligheid, de fysieke activiteit en lichaamssamenstelling en de invloed hiervan op zwangerschappen onderzocht. Meer dan 70% van de huishoudens werd gecategoriseerd als voedselonveilig, 5,6% van de vrouwen hadden ondergewicht en meer dan 35% hadden overgewicht. De activiteitsniveaus van vrouwen waren voornamelijk sedentair en licht (respectievelijk 44,5% en 48,7%). Er is behoefte aan programma's voor fysieke activiteit en voorlichting over voeding om de toename van overgewicht te bestrijden.

Trefwoorden:

overgewicht, Afrika, slechte voeding 

“Skills and the employability of University Graduates”

“Clinical relevance of dialysate constituents in hemodialysis”

“De directe werking van de grondrechten van de EuropeseUnie”

De EU heeft sinds 1 december 2009 een geschreven grondrechtencatalogus: het Handvest. Dit Handvest is ook inroepbaar voor de nationale rechter; niet alleen in rechtszaken tegen de overheid (bijv. voor de bestuursrechter of de strafrechter), maar ook in geschillen tussen private partijen voor de civiele rechter. Dit is ingrijpend. Is de rechtspraak van het EU Hof in Luxemburg over dit onderwerp activistisch? Is sprake van EU grondrechten-expansionisme? De slotsom van dit onderzoek is dat dit niet het geval is bij zaken tegen nationale overheden. Bij de rechtspraak van het EU Hof over private geschillen moeten wel kritische kanttekeningen worden geplaatst. 

Trefwoorden:

grondrechten, europese Unie, rechterlijk activisme 

“A sunny future for photovoltaic systems in the Netherlands?”

“The effectiveness of community schools: evidence from the Netherlands”

Brede scholen worden steeds populairder in Nederland en ze nemen dan ook toe in aantal. Ze bieden een compleet aanbod aan educatieve en sociale voorzieningen, met het doel om de academische prestaties te verbeteren, met name van leerlingen met een minder gunstige sociaal-economische achtergrond. Dit proefschrift onderzoekt middels verschillende micro-econometrische technieken de effecten van een brede school in Nederland op cognitieve en sociaal-emotionele leerresultaten in het basisonderwijs en middelbaar onderwijs. De resultaten suggereren dat er slechts beperkte effecten zijn op de educatieve resultaten. De cognitieve leerresultaten van kinderen worden er gezien de toetscijfers voor wiskunde, lezen, wereldoriëntatie en studievaardigheden niet door verbeterd. Daarnaast zijn de uitvalcijfers op brede scholen niet lager. Leraren rapporteren geen effect op de motivatie en het gedrag van de kinderen, maar ze presteren wel lichtelijk beter gezien hun capaciteiten in vergelijking met leerlingen op traditionele sholen.

Trefwoorden:

brede scholen, academische prestaties, effecten

“The dynamics of multiple goal management: Diary studies at work”

“Learning from preclinical patient contacts”

Het beginnen met de coschappen is voor veel studenten Geneeskunde een moeilijke stap. Een mogelijke oplossing zijn preklinische echte patiëntcontacten in Probleemgestuurd Onderwijs (PGO). In het jaar vóór de coschappen zien de studenten een beperkt aantal echte patiënten op de polikliniek. Dit lijkt de overgang te vergemakkelijken, beschrijft dit proefschrift, terwijl studenten toch gestimuleerd worden om zowel klinische kennis als biomedische kennis te vergaren. Beide soorten zijn essentieel voor de ontwikkeling van coherente kennisnetwerken, die noodzakelijk zijn voor het oplossen van patiëntproblemen en het stellen van de juiste diagnose. De studenten stelden sneller betere diagnoses en gaven kwalitatief betere verklaringen van de patiëntsymptomen na onderwijs met preklinische patiëntcontacten.

Trefwoorden:

coschappen, Probleemgestuurd Onderwijs, patiëntencontact

“Maat van Alle dingen; cognitie van Mens en Mensaap”

“Application of in-silico approaches to cardiovascular Disease”

“Vulnerabilities to sexual risk behaviour or orphan and non-orphan adolescents: understanding the context in Western Kenya”

“Pak een hamer en doe mee!”

“Comparing tailored video- and text-based messages about smoking cessation in different socioeconomic groups: Reach, adherence and (cost-) effectiveness”

Het percentage hogeropgeleide rokers daalt sneller dan het percentage laag- en middelbaar opgeleide rokers. Campagnes om mensen te stimuleren te stoppen met roken, hebben mogelijk meer effect als ze op maat gemaakt worden voor verschillende doelgroepen. Dit proefschrift onderzoekt of video-boodschappen een geschikter medium zijn voor mensen met een ‘lage sociaal economische status’ (LSES) dan tekstboodschappen. Er werden twee stoppen-met-roken-programma’s ontwikkeld: één met persoonlijke videofeedback en één met feedback in tekst. Er bleek geen verschil te zijn voor de LSES-doelgroep voor het verwerken van de informatie, maar ze besteedden wel meer aandacht aan de videoboodschappen en hadden een sterker voornemen om de interventie opnieuw te bezoeken dan hogeropgeleiden. Aangezien de kosten lager zijn dan voor de tekstinterventie, wordt implementatie van videogebaseerde boodschappen aanbevolen boven tekstgebaseerde boodschappen.

Trefwoorden:

stoppen met roken, lager opgeleiden, videoboodschappen

“Krimpen zonder kramp : over demografische transitie en regionale arbeidsmarkten”

“Le droit de refus dans l’execution du contrat de travail”

Woensdag 15 oktober 2014, 14.00 uur

“Climate change, technology transfer and intellectual property. Options for Action at the UNFCCC”

“Taking Corporate Codes Seriously: towards private law enforcement of voluntary corporate social responsibility codes”

Gedragscodes van bedrijven zijn vrijwillige richtlijnen en beleidsregels die bedrijven opstellen en publiceren om hun betrokkenheid bij mensenrechten te tonen, om fundamentele werkomstandigheden wereldwijd te respecteren en te verbeteren en om het milieu te respecteren en niet te vervuilen. Uiteindelijk willen bedrijven het publiek zo laten zien dat ze in de toekomst hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Dit onderzoek richt zich op de rol die het privaatrecht kan spelen bij het reguleren van deze vrijwillige toezeggingen en bedrijven te verplichten deze publieke beloften na te komen. Op basis van een comparatieve analyse van het Engelse en Duitse privaatrecht en een interdisciplinaire rechtssociologische analyse van bedrijfscodes wordt de conclusie getrokken dat er dient te worden toegezien op de naleving van deze codes. Er worden ook juridische aanbevelingen gedaan over hoe de wetgeving daarvoor aan te passen.

Trefwoorden:

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, privaatrecht, rechtsvergelijking, sociale theorie, gedragscodes

“Axillary lymph node involvement in breast cancer”

“Green Politics in Latin American Cities; sustainable transport Agendas”

“Mitochondria, lipotoxicity and skeletal muscle metabolism: implications for type 2 diabetes mellitus”

“The evolution of knowledge systems”

Het is al langere tijd bekend dat economische ontwikkeling begint met het verzamelen van vaardigheden, innovaties, technologie en efficiënte manieren om economisch gedrag te organiseren, kortom: kennis. Dit proefschrift biedt wiskundige en statistische modellen om de dynamiek en organisatie van kennissystemen te begrijpen. In theorie onderzoekt het proefschrift hoe innovatie en verspreiding van kennis op een stabiele en zelfvoorzienende wijze kan plaatsvinden. Daarnaast zijn data over echt bestaande kennissystemen, zoals citaten uit wetenschappelijke artikelen of de classificatie van technologieën, onderzocht. Hieruit blijkt dat kennissystemen belangrijke structurele veranderingen ondergaan terwijl ze groeien, waardoor hun bruikbaarheid in het geding komt.

Trefwoorden:

wiskundige modellen, verspreiding van kennis, innovatie

“Rights, Scarcity, and Justice. An Analytical Inquiry into the adjudication of the Welfare Aspects of Human Rights”

“Obesitaspreventie met pieken en dalen”

“Complex Practical Negotiations Based on Autonomous agents”

“The intestinal barrier function : an integrative approach to understanding gastrointestinal pathophysiology”

“Making the Invisible Visible”

Dit proefschrift bevat drie onderzoeken die plaatsvonden aan de School of Business and Economics van de Universiteit Maastricht. Het eerste onderzoek wees uit dat studenten van dezelfde nationaliteit als de beoordelaar hogere cijfers krijgen als hun naam zichtbaar is op het examen. Bij studenten met een andere nationaliteit dan de beoordelaar had de naam geen invloed op de cijfers. Dit suggereert dat er bij het beoordelen van examens sprake kan zijn van voortrekkerij en dat dit zou kunnen worden tegengegaan door de examens te anonimiseren. Het tweede onderzoek toonde aan dat studenten met beter presterende studiegenoten hogere cijfers halen en beter functioneren in groepen. Het derde onderzoek wees uit dat minder bekwame studenten overmoediger zijn wat betreft hun academische kunnen dan zeer bekwame studenten. Dit resultaat suggereert dat minder bekwame studenten vaak de verkeerde keuze maken om te gaan studeren. Dit zou de hoge uitvalcijfers aan universiteiten kunnen verklaren.

Trefwoorden:

discriminatie, effect van peers, overmoed

“Multifactorial decision support systems in radiation oncology; clinical predictors and radiomics”

“Chrnic Depression; an integrative approach to the study of underlying vulnerability factors and psychological treatment”

Depressie is een veelvoorkomend probleem in Nederland. Hoewel veel mensen met depressie geholpen kunnen worden met psychotherapie of medicatie slaat bij een aanzienlijk aantal patiënten de huidige behandeling niet aan. Als de symptomen van een depressie twee jaar of langer duren spreekt men van een chronische depressie. Uit dit proefschrift blijkt dat de huidige behandelingen voor depressie vaak tekortschieten en de onderliggende kwetsbaarheid van met name chronische depressie onvoldoende aanpakken. Een nieuwe behandeling, de zogenaamde schematherapie, pakt de onderliggende kwetsbaarheid van een chronische depressie wel aan. Uit dit proefschrift blijkt dat schema therapie positieve effecten heeft op het verminderen van depressie bij patiënten met chronische depressie.

Trefwoorden:

Chronische depressie, schematherapie, psychotherapie, neuroimaging 

“Advanced prostate cancer risk, selenium, and oxidative stress: the role of genetic variation and environment”

“Bureaucracies for development: Oxymoron or Reality?”

De kwaliteit en expertise van het overheidsapparaat spelen een essentiële rol bij het vergroten van de mogelijkheden die landen hebben om hun eigen problemen op te lossen. Het wetenschappelijk en vergelijkend onderzoek naar overheidsapparaten in ontwikkelingslanden ligt echter ver achter. In dit proefschrift worden vernieuwende, empirische middelen en bewijzen gepresenteerd om de invloed van bureaucratieën op de sociaaleconomische uitkomsten weer te geven, als ook de mate waarin beleidsexperts slachtoffer zijn van politisering. Er worden twee beleidsvelden besproken: de milleniumdoelstellingen en het gevecht tegen corruptie. Het onderzoek laat ook zien hoe bepaalde overheidsstructuren, zoals de functie van het Congres en het partijensysteem, kunnen bijdragen aan of juist ten koste gaan van de kwaliteit van het overheidsapparaat.

Trefwoorden:

overheid, ontwikkeling, overheidsapparaat, milleniumdoelstellingen, anti-corruptie, Argentinië, Brazilië

“Managing Financial Risks: from an institutional to a Macro Perspective”

De verstrekking van consumentenkredieten maakt een aanzienlijke groei door in opkomende markten. Daarom is het voor zowel bankiers als toezichthouders van cruciaal belang geworden om meer inzicht te krijgen in het gedrag van kredietnemers en –gevers, met name in de contractuele bepalingen, mover onderpand. Tot nog toe is er weinig empirisch onderzoek gedaan naar de factoren die van invloed zijn op de beslissing om een onderpand te verstrekken voor consumentenkredieten in opkomende markten. Dit proefschrift biedt op dat gebied nieuwe inzichten, gebaseerd op een dataset van meer dan 30.000 consumentenkredieten in Vietnam. Naast een aantal andere bevindingen illustreert het hoe banken beter een optimale omzet kunnen realiseren na, of tijdens, een crisis.

Trefwoorden:

consumentenkrediet, opkomende markten, risicomodellen banken

“Financial reforms and out-of-pocket payments in the Russian healthcare sector”

“The role of early peritubular capillary loss in the development of chronic kidney disease”

“Enhanced perioperative care in liver and pancreat surgery”

Dit onderzoek beoogt een verbetering van de patiëntenzorg na een lever- of alvleesklieroperatie. Er werd een evidence-based versneld herstelprogramma (Enhanced Recovery After Surgery, ERAS) ontwikkeld, geïmplementeerd en geëvalueerd, dat de stressreactie na zo’n ingreep vermindert en het herstel versnelt, zonder andere bijkomende nadelen. Het bleek dat een dergelijk protocol inderdaad de ligduur in het ziekenhuis na de ingreep verkort, zonder bijkomende complicaties. Wel is het volgen van het protocol moeilijker wanneer er complicaties optreden. Patiënten en zorgverleners bleken positief over een dergelijk protocol, waarbij ze functioneel herstellen belangrijker vonden dan een snel ontslag uit het ziekenhuis. 

Trefwoorden:

versneld herstel, lever- en alvleesklierchirurgie, verbetering patiëntenzorg, evidence-based

“Malnutrition in nursing home residents in the Netherlands, Germany and Austria”

“Preferences, Institutions, and Economic Outcomes: An empirical investigation”

Geërfde verschillen in sociaal vertrouwen zijn belangrijk in de keuze voor politieke en economische systemen, zoals nu ook in de Oekraïne blijkt. In het Westen, waar het sociaal vertrouwen sterker is, heerst een voorkeur voor liberale systemen. In het Oosten, dat in de afgelopen eeuwen meer heeft geleden onder politieke onderdrukking, is er meer steun voor regimes met een sterk overheidstoezicht. De recente gebeurtenissen tonen aan dat de onderliggende verschillen in voorkeur een belangrijke rol kunnen spelen. Mensen kiezen een beroep dat in lijn ligt met hun voorkeuren. Risicomijdende individuen zullen veel minder snel kiezen voor zelfstandigheid, tenzij ze toegang hebben tot informatie en vaardigheden die de risico's van ondernemerschap kunnen verminderen. Verandering gaat vaak gepaard met onzekerheid, wat leidt tot hogere (emotionele) kosten voor risicomijdende personen.

Trefwoorden:

sociaal vertrouwen, economische keuzes, risicoattitude