Wetenschapsagenda november 2009

“WWW and its Enduring Effects on Export Marketing: Do Web Capabilities Matter?”

”Common carotid artery morphology and dynamics estimated with automatic ultrasound segmentation”

In dit proefschrift worden nieuwe methoden geïntroduceerd voor betere interpretatie van echografie van de halsslagader. Met deze nieuwe methoden worden anatomische en mechanische eigenschappen afgeleid van ruwe echo-signalen, met behulp van geautomatiseerde analyse. Die anatomische en mechanische eigenschappen van de slagaderwand zijn van belang voor de preventie, behandeling en de inschatting van het risico van hart- en vaatziekten. De ontwikkelde automatische analysemethoden leiden daadwerkelijk tot een lagere variatie van de schattingen, doordat ze de registratie-afhankelijke effecten onderdrukken. De ontwikkelde technieken geven bovendien gerichte feedback aan echo-laboranten tijdens het maken van de echo-registratie.

“New approaches to improve the evaluation of mammograms”

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in Nederland. In ziekenhuizen bestaat een toenemende vraag naar mammografie (röntgenfoto van de borst) in combinatie met een groeiend tekort aan radiologen.

Dit proefschrift toont aan dat het inzetten van getrainde radiodiagnostisch laboranten in het zelfstandig voorselecteren van mammogrammen in de dagelijkse klinische praktijk een effectieve en doelmatige innovatie kan zijn en juridisch mogelijk is. Om de kankerdetectie te verhogen kunnen laboranten als tweede beoordelaar worden ingezet. Het gebruik van computersoftware bij de beoordeling van mammogrammen in de dagelijkse klinische praktijk lijkt niet effectief.

Trefwoorden:

borstkanker, mammografie, radiodiagnostisch laboranten

“Stimulation of Different Foot Structures and Functions. Effects on physical performance in older adults”

De risicofactoren voor vallen, zoals gebrekkige mobiliteit, kracht, buigzaamheid en enkele voetproblemen bij oudere volwassenen, kunnen worden geminimaliseerd door het verbeteren van het lichamelijke vermogen. Onduidelijk was echter of stimulering van verschillende voetstructuren en –functies door het dragen van inlegzolen met verhoogde profielen of door voetgymnastische oefeningen, in combinatie met conventionele oefeningen, toegevoegd effect heeft op het lichamelijke vermogen. De voornaamste bevindingen waren dat het conventionele oefenprogramma op zichzelf leidde tot substantiële verbeteringen in loopvermogen en spierkracht in vergelijking met de controlegroep. Het dragen van inlegzolen in het dagelijks leven en voetgymnastische oefeningen hadden geen toegevoegde effecten op het lichamelijk vermogen.

“Making Lifestyle work Long-term effects in the prevention of type 2 diabetes”

Type 2 diabetes mellitus (ouderdomssuikerziekte) komt wereldwijd in toenemende mate voor. De belangrijkste factoren die het risico op type 2 diabetes doen toenemen zijn overgewicht en te weinig beweging. De SLIM leefstijlinterventie laat zien dat betere voeding en meer beweging, gebaseerd op bestaande richtlijnen, het risico op de ontwikkeling van diabetes doet afnemen met ~47%. Dit effect is bereikt gedurende een periode van 3-6 jaar bij personen met een verhoogd risico op deze ziekte. Met de SLIM leefstijlinterventie kan type 2 diabetes dus uitgesteld en wellicht voorkomen worden, waardoor diabetes gerelateerde ziektekosten omlaag gaan en de kwaliteit van leven toeneemt.

Trefwoorden:

diabetes, voeding, beweging

“Enhanced Recovery After Surgery Fact or Fiction ?”

De traditionele opnameduur na darmoperaties bedraagt 10-12 dagen. Eind jaren negentig wordt aangetoond dat deze opnameduur met een snelherstelprogramma kan worden teruggebracht tot 2 dagen.

Dit proefschrift evalueert de haalbaarheid van een korte opnameduur na grote darmoperaties in de dagelijkse praktijk. Aangetoond wordt dat de invoering van een snelherstelprogramma leidt tot een sneller herstel en een korter verblijf in het ziekenhuis, maar dat een ontslag na 2 dagen op dit moment nog fictie is. Toch leidt het geen twijfel dat in de toekomst het herstel na operaties dusdanig versneld kan worden dat zelfs darmoperaties in dagbehandeling kunnen plaatsvinden. 

Trefwoorden: snelherstelprogramma, darmoperaties

“Two-photon microscopic imaging of neo-vasculature in atherosclerotic plaques and tumors”

Vorming van nieuwe kleine bloedvaten (“angiogenese”) kenmerkt de ontwikkeling van atherosclerose (“aderverkalking”) en kanker, de voornaamste doodsoorzaken in de Westerse maatschappij.

In dit proefschrift werden magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en twee-foton laser scanning microscopie (TPLSM) gebruikt om in atherosclerotische en in tumordragende muizen de dichtheid en angiogene activiteit van deze bloedvaten af te beelden en te kwantificeren. In de toekomst zouden deze technieken een klinische toepassing kunnen vinden in de vroegtijdige diagnose van de potentiële complicaties van atherosclerose en kanker, respectievelijk hart- en vaatlijden en uitzaaiingen. Dit maakt behandeling in een vroeg stadium mogelijk waardoor klinische complicaties ten gevolge van deze ziektes kunnen worden voorkomen.

Trefwoorden:

a1ngiogenese, atherosclerose, kanker, MRI, TPLSM

“Multisensory Cortical Interactions Between Speech and Script in Fluent and Dyslexic Readers”

Trefwoorden:

dyslexie, lezen, hersenactiviteit

“Development electrophysiological studies of letter –speech sound processing in normal reading and dyslexia”

Een belangrijke stap tijdens de leesontwikkeling is het leren koppelen van letters aan spraakklanken. Onderzoek met volwassenen toonde aan dat letters en spraakklanken snel en automatisch aan elkaar worden gekoppeld. Verder werd aangetoond dat de ontwikkeling tot een snelle en automatische koppeling, zoals bij volwassenen, jaren duurt. Opvallend is dat dyslectische kinderen met vier jaar leeservaring letter - spraakklank paren niet snel en automatisch verwerken, maar nog steeds zoals normaal lezende kinderen na één jaar leeservaring doen. Deze enorme achterstand verhindert het vlot en foutloos leren lezen. Leestherapieën zouden zich dus in ieder geval moeten focussen op het automatiseren van letter - spraakklank koppelingen.

Trefwoorden:

dyslexie, letter – spraakklank koppeling, leesontwikkeling

“The Future of Tourism in Antarctica: Challenges for Sustainability”

Het toerisme in Antarctica is de laatste twintig jaar gestegen van een paar honderd tot meer dan veertigduizend toeristen per jaar.

Dit proefschrift brengt de strategische uitdagingen van deze ontwikkeling in kaart aan de hand van de thema’s veiligheid, milieu-effecten, de schaal van het toerisme en de verenigbaarheid met intrinsieke Antarctische wilderniswaarden. De zorgen hierover worden verder versterkt doordat het moeilijk is het toerisme te reguleren, aangezien Antarctica niet wordt bestuurd door een enkele soevereine staat. Samen met belanghebbenden zijn vier scenario’s onderzocht, uiteenlopend van een situatie die sterk lijkt op de huidige, met de nadruk op scheepvaart en een sterke zelf-regulerende rol van toeroperators, tot situaties met een grotere rol voor luchtverkeer, faciliteiten voor landtoerisme en een sterk versnipperde toeristische sector. In het proefschrift wordt onder andere betoogd dat een gezamenlijke visie door de landen van het Antarctisch Verdragssysteem onontbeerlijk is voor een duurzame ontwikkeling van toerisme in Antarctica.

“Romanian adolescents: health-risk behaviours and smoking prevention”

“Regulation of Polycomb Group proteins. The complex, the kinase and the interactor”

Identiteit en functie van cellen worden bepaald door genen, waarbij het even belangrijk is welke genen wel en niet actief zijn. DNA in de celkern is verpakt in chromatine. Voordat genen tot uitdrukking kunnen komen moeten ze worden uitgepakt.

In dit proefschrift is onderzocht hoe signalen buiten de cel het in- en uitpakken van DNA beïnvloeden. Inpakken van genen wordt o.m. bepaald door Polycomb Groep (PcG) eiwitten. Aan de hand van veranderingen in PcG–functie en chromatine binding tonen we een nieuw mechanisme aan waarmee genactiviteit kan worden aangepast en cellen kunnen reageren op veranderende omstandigheden. Een beter begrip van gen-omgevings interacties draagt bij aan effectiever behandelen en voorkomen van aandoeningen als obesitas, diabetes en kanker

Trefwoorden:

Epigenetica, Polycomb Groep eiwitten, gen-omgevings interactie

“Children’s memory: Treasure of Treachery of the Mind? Precursors of children’s false memories”

Het geheugen van kinderen is vrij eenvoudig te beïnvloeden. Onderzoek laat namelijk zien dat suggestieve interviewtechnieken ertoe kunnen leiden dat kinderen zich fictieve gebeurtenissen “herinneren”. Deze geheugenfouten worden ook wel pseudoherinneringen genoemd. In dit proefschrift worden factoren onderzocht die samenhangen met de ontwikkeling van pseudoherinneringen bij kinderen. Het blijkt dat kinderen zeer gemakkelijk pseudoherinneringen aan onwaarschijnlijke gebeurtenissen (nl. een UFO-ontvoering) ontwikkelen. Verder geven negatieve gebeurtenissen meer aanleiding tot pseudoherinneringen dan neutrale gebeurtenissen. Ten slotte blijkt dat het hebben van veel kennis over gebeurtenissen de kans op pseudoherinneringen vergroot. Deze resultaten zijn belangwekkend voor rechtszaken waarin kinderen zijn blootgesteld aan suggestieve ondervragingen.

“Hospital system design. Creating supply flexibility to match demand variability”

Ziekenhuizen kunnen wachttijden voor patiënten verkorten als zij hun zorgaanbod flexibiliseren. Een meer flexibele organisatiestructuur zorgt er bovendien voor dat patiënten sneller door het ziekenhuis stromen. Dat concludeert Hanneke Molema op basis van onderzoek dat zij deed in diverse ziekenhuizen in Nederland en India. De noodzaak om zorg beter af te stemmen op patiënten neemt toe nu de vraag naar complexe zorg toeneemt. Om hieraan tegemoet te komen moeten ziekenhuizen volgens Molema de huidige rigide structuur op basis van specialismen durven los te laten.

Het proefschrift bevat voorbeelden wat ziekenhuizen anders kunnen doen om beter te reageren op de omvang en aard van patiëntenvragen.

Trefwoorden:

ziekenhuis, zorgaanbod, organisatiestructuur 

“Decisional processes in obsessive-compulsive spectrum disorders. From neuropsychology to clinical implications”

Het spectrum van obsessieve compulsieve stoornissen (OCSD) omvat stoornissen als dwangneurose, body dysmorphic disorder, eetstoornissen, pathologisch gokken en autisme.

In dit proefschrift wordt de hypothese getoetst dat alle stoornissen uit dit spectrum kunnen worden beschouwd als een stoornis in de besluitvorming, wat zou kunnen leiden tot een beter begrip van de fysiopathologie, een nieuwe onderzoeksbenadering en nieuwe strategieën voor lichamelijke en gedragsbehandeling. Deze herdefiniëring van OCD kan grote gevolgen hebben voor het OCD onderzoek, omdat het mogelijk wordt verschillende subtypes van OCD te definiëren op basis van gemeenschappelijke genetische en neurologische achtergronden. Deze benadering is niet simpelweg een strategie om classificeringskwesties op te lossen, maar het is een manier om betrouwbare uitkomstvoorspellers te definiëren en specifieke behandelstrategieën toe te passen.

“Financial Advice Online. Experiments Investigating Trust in an Online Human Advisor”

Klanten hebben steeds vaker online in tegenstelling tot persoonlijk contact met bedrijfsvertegenwoordigers zoals financieel adviseurs.

Dit proefschrift bestudeert hoe gevoelens van (fysieke) aanwezigheid en vertrouwen kunnen worden gecreëerd in gesprekken via geluid of video. De resultaten van twee experimentele studies tonen duidelijk aan dat factoren zoals een bestaande relatie, de interactiestijl die de adviseur toepast, of bepaalde situaties waarin een klant wordt vergezeld door een tweede persoon (aankooppartner) bijdragen tot een verhoging van vertrouwen en verkoop. Daarom moeten bedrijven die hun verkoop willen maximaliseren door consulten met klanten via technologische middelen, goed weten hoe zij deze technologie moeten gebruiken. Dit proefschrift biedt verschillende succesvol geteste suggesties.

Trefwoorden:

verkoop, vertrouwen, online consult, technologie

“The hypercoagulable state in patients with Essential Trombocythemia and Polycythemia Vera”

“Gender Sensitivity in Health Care Practices: From Awareness to Action”

Dat verschillen als gevolg van sekse en gender van invloed zijn op ziekte en gezondheid is inmiddels uitgebreid aangetoond in wetenschappelijke literatuur. Toch zijn waardevolle inzichten en werkwijzen over genderverschillen nog weinig in gezondheidspraktijken geïmplementeerd. Tot op heden ontbreken systematische beschrijvingen van gender sensitieve ‘best practices’.

Deze dissertatie wil hieraan een bijdrage leveren door een analyse te maken van de huidige praktijk en kennis over de implementatie van gender sensitiviteit. Voor een ‘goede praktijk’ is het nodig dat professionals gerichte trainingsprogramma’s volgen, dat er actieve betrokkenheid is van sleutelfiguren binnen de organisatie en dat er structurele (financiële en politieke) steun is vanuit de politieke omgeving. Opleiding van professionals is een belangrijke katalysator voor gender sensitiviteit, maar niet voldoende voor duurzame veranderingen in de praktijk. 

Trefwoorden:

gender, diversiteit, implementatie, gezondheidszorg

“Financial Liberalization, Exchange Rates, and Economic Development”

Dit proefschrift bestudeert de effecten van financiële liberalisatie (het afschaffen van kapitaalcontroles) op wisselkoersen en de economische ontwikkeling.

Ons onderzoek toont aan dat kapitaalcontroles geen effect hebben op het verband tussen renteverschillen en wisselkoersen, de zogenoemde wisselkoerspariteit, terwijl het wisselkoersrisico wel toeneemt. Echter, de dissertatie laat ook zien dat kapitaalcontroles op de instroom van kapitaal een positieve bijdrage kunnen leveren aan economische groei in ontwikkelingslanden omdat deze de binnenlandse financiële sector beschermen.

Trefwoorden:

financiële liberalisatie, wisselkoersen, economische ontwikkeling 

“Influence or Selection. Dynamics of friendship networks and smoking behavior in adolescence”

Beïnvloeden jongeren elkaar om te roken? Kiezen rokende jongeren bijvoorbeeld andere rokers tot vriend? Om te onderzoeken hoe men kan voorkomen dat jongeren beginnen met roken is de ontwikkeling van rookgedrag en vriendschapsnetwerken geanalyseerd in zes Europese landen. Jongeren werden op verschillende tijdstippen gevraagd te rapporteren over hun vriendschappen en rookgedrag. Onze resultaten bevestigen dat vrienden vaak hetzelfde rookgedrag vertonen. Jongeren gaven aan vrienden te kiezen met hetzelfde rookgedrag en zich in mindere mate te laten beïnvloeden door vrienden met ander rookgedrag. De bevindingen suggereren dat vriendschapsnetwerken een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van rookgedrag en gebruikt zouden kunnen worden bij interventies ter voorkoming van roken.

Trefwoorden:

rookgedrag, jongeren, preventie, sociale netwerken

“Contested Cultural Property. The Return of Nazi Spoliated Art and Human Remains from Public Collections”

Dit proefschrift biedt een overzicht van, en reflectie op, de huidige wetten en rechtspraktijk in Nederland, Engeland en Frankrijk op het gebied van de teruggave van cultuurbezit uit publieke (museum)collecties. Dit gebeurt aan de hand van twee casussen die de laatste twintig jaar in het centrum van belangstelling zijn komen te staan: de teruggave van nazi roofkunst en de omgang met menselijke resten. De teruggave van nazi roofkunst kreeg in Nederland vooral veel aandacht door de zaak Goudstikker. De omgang met menselijke resten werd voor het eerst in de zaak van de ‘Westfriese Eskimo’ aan de kaak en onlangs uit de teruggave van het hoofd van Badu Bonsu en de Urker schedels. 

Trefwoorden:

restitutie cultuurbezit, roofkunst, menselijke resten

“Intellectual Property and Developing Countries: Balancing Rights and Obligations”

“Legal Migration to the European union: 10 years after tampere”

In 1999 nam de Europese Raad in Tampere een beleidsprogramma aan op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken met als doel het vaststellen van een gezamenlijk Europees immigratiebeleid op basis van de ‘eerlijke behandeling’ van onderdanen van derde landen. Tien jaar later, aan het eind van 2009, zal een nieuw beleidsprogramma worden aangenomen tijdens het Zweedse voorzitterschap. Dit boek verschaft een analyse van EU en nationale immigratiewetgeving tien jaar na Tampere en onmiddellijk voorafgaand aan het aannemen van het ‘Stockholm programma’. Vijf Richtlijnen op het gebied van wettelijke migratie, invoering van maatregelen en nationale wetgeving in vijf Lidstaten worden kritisch beoordeeld op basis van naleving van EU rechtsbeginselen, instrumenten voor internationale mensenrechten en de doelstelling van Tampere voor ‘eerlijke behandeling’.

“Advancement of the Brown Norway rat as a model for food allergy. Route of exposure – Immunomodulation – Allergogenomics”

“The dean as an academic manager: the phantom of the opera?”