Wetenschapsagenda juni 2013

“Clinical management of Rett syndrome”

Rett syndroom is een ernstige ontwikkelingsstoornis als gevolg van een genetische afwijking die in principe alleen bij meisjes voorkomt. In Nederland zijn ongeveer 250-300 meisjes met het Rett syndroom bekend.  Naast ernstige verstandelijke beperkingen compliceren medische problemen, als epilepsie, autonome dysfunctie en groeiachterstand, deze aandoening. Aangezien genezing vooralsnog niet mogelijk is, gaat de aandacht van dit proefschrift uit naar het klinisch management. Hierbij wordt specifiek aandacht besteed aan de rol van de genetische mutatie, de rol van stofwisselingsproblemen als oorzaak voor ondervoeding en het verouderingsproces bij Rett syndroom. Dit onderzoek is uitgevoerd binnen het Gouverneur Kremers Centrum van het MUMC+ in nauwe samenwerking met Stichting Terre en de Nederlandse en Belgische Rett vereniging.

Trefwoorden:

Rett syndroom, genetica, klinisch management

“Prevalence and spread of antibiotic resistant micro-Organisms in a cross border region”

Het proefschrift beschrijft het voorkomen en de verspreiding van antibiotica resistente bacteriën in de Euregio Maas-Rijn (grensgebied tussen Duitsland, België en Nederland). Verschillende patiëntengroepen (huisartspatiënten, verpleeghuisbewoners, en ziekenhuispatiënten) werden onderzocht. Dit proefschrift toont aan dat er verschillen zijn in het voorkomen van resistentie tussen landen en tussen verschillende patiënten populaties, maar ook binnen landen en binnen patiënten populaties. De laagste resistenties werden gevonden in Nederland. Verder werden bij ziekenhuispatiënten hogere resistenties gevonden dan bij huisartspatiënten. Deze resultaten onderstrepen het belang van surveillance, het opstellen en implementeren van protocollen en grensoverschrijdende samenwerking. Immers bacteriën worden niet tegengehouden door onze landsgrenzen.

Trefwoorden:

antibiotica resistente bacteriën, voorkomen, verspreiding, Euregio Maas-Rijn

“Job security in the Netherlands”

“Essays on International Banking and (In)Stability in Financial Markets”

“Welke lijn trekt de cardioloog”

“Temporal patterns in the pathophysiology of Dialysis patients: an epidemiological approach”

Hemodialyse is de meest gangbare behandeling voor patiënten die lijden aan een nierziekte in het laatste stadium (ESRD). Deze dissertatie gaat hoofdzakelijk over longitudinale patronen bij dialysepatiënten in  relatie tot patiëntresultaten, zoals overleving en ziekenhuisopname. Verschillende oscillatoire en niet-oscillatoire patronen bij patiënten met ESRD komen aan bod. Oscillatoire patronen zijn trends die zich met de tijd telkens opnieuw herhalen, zoals dag- en nacht of seizoenspatronen; deze patronen worden in de eerste twee hoofdstukken besproken. Niet-oscillatoire patronen, zoals trends voor of na bepaalde gebeurtenissen, worden in de rest van de dissertatie behandeld. Wij bespreken ook een nieuw initiatief voor een wereldwijde database met de naam MONDO, die erop is gericht de resultaten van dialysepatiënten in de hele wereld te bestuderen en te verbeteren. De belangrijkste conclusie van de dissertatie is dat het belang van longitudinale trends bij dialysepatiënten moet worden benadrukt.

Trefwoorden:

hemodialyse, nierziekte, longitudinale patronen

“Physiology & pathophysiology of human brown adipose”

“Dietary manipulation of fat metabolism in relation to obesity and insulin resistance”

De epidemie van overgewicht en zwaarlijvigheid (obesitas) verspreidt zich snel over de hele wereld en gaat gepaard met een verhoogd risico op suikerziekte (diabetes). In dit proefschrift werd onderzocht hoe obesitas en diabetes voorkomen kunnen worden door het beïnvloeden van de vetstofwisseling met behulp van voeding. Verhoogde consumptie van voedingsmiddelen/ voedingssupplementen zoals resveratrol (polyfenol in rode wijn), onverzadigde vetzuren (visolie) en een toename in bepaalde voedingsvezels hebben positieve effecten op de vetstofwisseling en insulinegevoeligheid. Deze bevindingen kunnen bijdragen aan succesvolle leefstijlinterventie, gunstige metabole effecten en het voorkomen van diabetes.

Trefwoorden:

obesitas, diabetes, vetstofwisseling, voeding,

“It’s about time”

“Childhoods embargoed: constructing and reconstructing multidimensional child poverty in Iran, 1984-2009”

Deze dissertatie behandelt multidimensionele kinderarmoede in Iran en onderzoekt zowel monetaire als niet-monetaire aspecten van kinderarbeid gedurende de periode tussen 1984 en 2009.  Om de verschillende dimensies van kinderarmoede te kunnen meten, werden verschillende aspecten van armoede bestudeerd, waaronder de basisbehoeften van kinderen (zoals onderwijs, werk, onderdak, water, etc.) en de sociale uitsluiting van kinderen (ongeletterde ouders, werkloosheid, inkomensniveau, etc.) . Ook werd onderzocht hoe de kindertijd wordt gedefinieerd in de context van Iran en in relatie tot de culturele en politieke situatie van het land.

Trefwoorden:

Iran, kinderarmoede

“Expropriation and restoration of real property rights in the Federal Yugoslav Republic of Macedonia and in the Republic of Macedonia (FYROM): a legislative-historical study”

“Caregivers’ experiences with aggressive behavior of nursing home residents” 

Deze dissertatie onderzoekt de ervaringen van zorgverleners met agressie van verpleeghuisbewoners in Zwitserland. Zorgverleners blijken vaak agressie te ervaren. Respondenten ervaren de agressie als belastend en noemden de nadelige invloed ervan op de relatie tussen zorgverlener en bewoner. Verder blijkt dat het noodzakelijk is om competenties van zorgverleners te ontwikkelen voor een begrijpelijke beoordeling van voorwaarden en factoren die kunnen bijdragen aan agressie door bewoners. Van het management van verpleeghuizen zou ook moeten worden geëist dat zij aandacht besteden aan dit onderwerp. De resultaten geven sterk aan dat ondersteuning door leidinggevenden de manier verbetert waarop zorgleners de in richtlijnen aanbevolen maatregelen bij het omgaan met agressie door bewoners gebruiken.

Trefwoorden:

verpleeghuis, agressie, ervaringen van zorgverleners

“The BRIC States and outward foreign direct investment in services”

Deze dissertatie onderzoekt de internationale wetten die de stroom van buitenlandse directe investeringen in dienstverlening in de opkomende markten Brazilië, Rusland, India en China hebben ondersteund. Deze landen kennen een groeiend aantal investeringen in industrieën op het terrein van dienstverlening, zoals telecommunicatie, financiering en transport, en zijn daarom ook gestart met het sluiten van bilaterale investeringsverdragen om nieuwe markten te openen en investeerders in het buitenland te beschermen. Deze dissertatie stelt een algemeen verdrag voor op basis van waargenomen wettelijke trends in verdragen die worden gesloten door ontwikkelde en ontwikkelende staten; dit algemeen verdrag zou tevens bescherming van de investeerder afwegen tegen zaken van algemeen belang, zoals milieubescherming, mensenrechten en cultuur.

Trefwoorden:

internationaal recht, dienstverlening, directe investeringen, algemeen verdrag

“Self-testing: To do or not to do? Development and evaluation of a decision aid on diagnostic selftesting for cholesterol and diabetes”

“Kiezen voor publiek-private samenwerking”

Uit deze eerste grote studie naar een kwart eeuw publiek-private samenwerking (PPS) bij rijksinfrastructurele projecten in Nederland blijkt dat PPS sinds het tweede kabinet Lubbers hoog op de politieke agenda stond maar de hoge verwachtingen voor de millenniumwisseling maar heel beperkt zijn waargemaakt. De achterblijvende resultaten zijn veroorzaakt door een combinatie van factoren: lauwe ministers, een niet enthousiaste ambtelijke dienst en dwarse decentrale besturen. Na 15 jaar sluimerende symboolpolitiek kwam PPS na 2000 pas op gang nadat ministers Zalm en Peijs ‘met dreiging’ zorgden voor een doorbraak. Eversdijk onderzocht het publieke keuzeproces rondom PPS gedurende een kwart eeuw op zowel politiek-bestuurlijk als op ambtelijk (project-)niveau, op basis van een analyse van Kamerstukken en debatten, gesprekken met politiek-bestuurlijke en ambtelijke hoofdrolspelers uit de verschillende tijdvakken en zes casestudies. Eversdijk stelt onder meer vast dat projectinhoudelijke motieven door ambtenaren vaak naar voren worden gebracht om de keuze pro of contra PPS te rechtvaardigen en dat de berekende financiële voordelen van PPS omgeven zijn met onzekerheden en aannames.

Trefwoorden:

publiek-private samenwerking, rijksinfrastructurele projecten

“Reproductive options for couples at risk of Huntington’s disease”

In dit proefschrift wordt  het gebruik van prenatale diagnostiek en preïmplantatie genetische diagnostiek door paren met een hoog risico de ziekte van Huntington onderzocht. Een selecte groep maakte gebruik van de zogenoemde exclusie-test omdat de risico ouder zelf niet geïnformeerd wil zijn over zijn/haar aanleg voor de ziekte, maar de ziekte wel wil voorkomen bij het nageslacht. Paren bleken zelf goed in staat zijn tot weloverwogen reproductieve keuzes, mits counseling door een klinisch geneticus en psychologische begeleiding gewaarborgd is. Kort na de voltooiing van het proefschrift werd het verbod op exclusie preïmplantatie genetische diagnostiek voor de ziekte van Huntington in Nederland opgeheven. 

Trefwoorden:

prenatale diagnostiek, preimplantatie genetische diagnostiek (PGD), ziekte van Huntington

“Imaging the brain; neuronal correlates of cognitive impairment in children with frontal lobe epilepsy”

Kinderen met epileptische aanvallen die ontstaan in de voorste hersenkwab, hebben vaak leerstoornissen waaronder problemen met rekenen, het geheugen en aandacht. Hierdoor komen deze kinderen vaak niet goed mee op school. In dit proefschrift hebben we met geavanceerde MRI technieken een aantal oorzaken van die leerstoornissen gevonden. Bij kinderen met deze vorm van epilepsie blijkt de communicatie tussen verschillende hersengebieden zwak en de opbouw van het hersennetwerk niet efficiënt. Hoe zwakker deze onderlinge communicatie  en hoe minder efficiënt de opbouw van het hersennetwerk, hoe ernstiger de leerstoornissen zijn.

Trefwoorden:

epilepsie, leerstoornissen, MRI, hersenen

“New frontiers in sacral neuromodulation for functional bowel disorders”

“De theorie van Darwin, de wet van Wolff, de hypothese van Sapir-Whorf en het opleiden van artsen”

“Signaling Games: Theory and Applications”

“Contributory Negligence; A historical and comparative study”

Onze moderne benadering van het leerstuk van de ‘eigen schuld’ van de benadeelde bij schadevergoedingsvorderingen uit buitencontractuele aansprakelijkheid is gevormd door een lange geschiedenis. Dit onderzoek omvat een gedetailleerde studie en beschrijving van de oorsprong en de historische ontwikkeling van het leerstuk van de ‘eigen schuld’ vanaf de Oudheid tot op de dag van vandaag. Het bevat een studie van primaire bronnen uit de diverse periodes in de rechtsgeschiedenis . Daarnaast omvat het onderzoek ook een (korte) rechtsvergelijkende studie van de belangrijkste hedendaagse ontwikkelingen rond het leerstuk van ‘eigen schuld’ in Frankrijk, Duitsland en Nederland.  
Dit proefschrift is tot stand gekomen dankzij financiële steun van NWO

Trefwoorden:

eigen schuld, onrechtmatige daad, rechtsgeschiedenis, rechtsvergelijking

“An in-depth vision on perception: neural mechanisms of shading and motion object cue processing”

“No time to waste: a glycogen synthase kinas 3ß-glucocorticoid receptor signaling axis illuminated”

“Tinnitus: A CBT-based approach”

Ongeveer 60.000 mensen in Nederland hebben dusdanig last van tinnitus (het voortdurend horen van fantoomgeluiden) dat ze niet goed meer kunnen functioneren. In dit proefschrift worden de effecten onderzocht van een cognitieve gedragstherapie die door de promovenda samen met onderzoekers van de Universiteit Maastricht en collega’s van Adelante audiologie & communicatie is ontwikkeld. In deze klinische studie werden 492 personen met tinnitus een jaar lang gevolgd. De helft kreeg de nieuwe therapie en de andere helft werd conventioneel behandeld met audiologische geluidstherapie. De conclusie is dat de cognitieve therapie tot een significante verbetering van kwaliteit van leven leidde. Deze verbetering trad bij de meerderheid al na twaalf weken in. Over deze bevindingen publiceerde Cima ruim een jaar geleden in het gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet. Ook andere studies tonen aan dat vooral vrees voor de tinnitus en catastroferende gedachten over tinnitus de patiënten negatief beïnvloeden.

Trefwoorden:

tinnitus,  behandeling, cognitieve gedragstherapie

“Getting a grip on myotonic dystrophy type 1”

Deze dissertatie beschrijft een aantal studies over cardiale problemen en klinische uitkomstmaten bij myotone dystrofie type 1, een erfelijke spierziekte met multi-orgaancomplicaties. Ondanks het veelvuldig voorkomen van cardiale afwijkingen, is er geen consensus over de diagnostische en therapeutische aanpak van cardiale betrokkenheid en wordt het risico op plotse dood onvoldoende onderkend. Patiënten blijken een complex cardiaal fenotype te hebben met zowel betrokkenheid van het hartspierweefsel als het geleidingssysteem, wat leidt tot een verhoogd risico op ritmestoornissen. Daarnaast leidt myotone dystrofie type 1 tot spierzwakte met aanzienlijke beperkingen in het dagelijks leven. Het is noodzakelijk dat er goede uitkomstmaten beschikbaar zijn om het effect van interventies op de functionele toestand van de patiënt in klinische trials te kunnen evalueren. Het belang van nieuwe klinimetrische methoden wordt geïllustreerd en tijdens dit promotieonderzoek werden nieuwe klinische meetinstrumenten ontwikkeld.

Trefwoorden:

myotone dystrofie type 1, cardiale problemen, klinische uitkomstmaten

“Toets alles en behoud het goede – voedingsepidemiologie en paradigma’s in de wetenschap”

“Ondanks een onlosmakelijke samenhang”

“Neural dynamics of food reward; the influence of body weight; cue exposures and attention”

“Plaque angiogenesis and lymphangiogenesis: can small vessels influence atherosclerosis?”

Atherosclerose (aderverkalking) is een chronische ontstekingsreactie van slagaders, die in latere stadia van ziekteontwikkeling een beroerte of hartinfarct kan veroorzaken. De plaatselijke vorming van nieuwe bloedvaatjes en lymfevaatjes lijkt een rol te spelen bij de ontwikkeling van atherosclerotische laesies en het scheuren hiervan, hoewel de exacte rol nog onduidelijk is. In dit proefschrift is aangetoond dat nieuwe bloedvaatjes die gevormd worden bij de ontwikkeling van atherosclerose instabieler zijn dan normale bloedvaatjes, en via verschillende mechanismen kunnen bijdragen aan toename van ontstekingscellen in de atherosclerotische laesie. Nieuwgevormde lymfevaatjes lijken echter te beschermen tegen verdere ontwikkeling van aderverkalking, doordat deze vaatjes ontstekingscellen afvoeren.  Deze bevindingen kunnen op termijn leiden tot nieuwe methodes voor vroege diagnose van instabiele plaque en nieuwe behandelingen die plaque-groei remmen of voorkomen, bijvoorbeeld door het stabiliseren van plaque bloedvaten.

Trefwoorden:

atherosclerose, bloedvaatjes, lymfevaatjes

“Second generation endometrial ablation”

Hevig menstrueel bloedverlies(HMB) heeft grote invloed op het fysieke en psychologische welzijn van de vrouw. Een van de behandelingsopties is een endometriumablatie. Hierbij wordt tijdens een eenmalige behandeling via de vagina het baarmoederslijmvlies verwijderd of beschadigd.       Dit proefschrift toont aan dat de bipolaire endometriumablatie techniek superieur is ten opzichte van de heet water of ballon ablatie in de behandeling van HMB. Verder laat het onderzoek zien dat het acceptabel is om de endometriumablatie op de polikliniek te verrichten met een lokale verdoving rondom de baarmoedermond, waardoor een ruggenprik of narcose voor deze behandeling niet persé nodig is.

Trefwoorden:

hevig menstrueel bloedverlies, behandeling

“Compensating Ecological Damage: Comparative and Economic observations”

De milieuvervuiling en -vernietiging die gepaard gaan met snelle economische ontwikkeling hebben niet alleen mensen en eigendommen zorgwekkend geschaad, maar ook ongelofelijke schade toegebracht aan het milieu zelf. Inschattingsproblemen en de speciale wettelijke status van grondstoffen zorgen ervoor dat de traditionele wetgeving op het gebied van onrechtmatige daad een onvoldoende oplossing vormt voor de bescherming and compensatie van deze zogenaamde ecologische schade. Deze dissertatie probeert een compensatiesysteem te ontwerpen met interactie tussen reglementering, aansprakelijkheidsregels en compensatiemechanismen om zowel ecologische schade te voorkomen als te compenseren. Drie nieuwe compensatiemodellen worden in dit onderzoek voorgesteld, hoofdzakelijk gebaseerd op wenselijkheid en haalbaarheid van het verplichte systeem voor financiële zekerheid. Naast een korte analyse van de bestaande ervaring in internationale stelsels, de VS en de EU, beschrijft deze dissertatie bovendien zowel theoretisch als empirisch onderzoek naar het Chinese compensatiesysteem, dat in de bestaande literatuur nauwelijks aandacht heeft gekregen.

Trefwoorden:

ecologische schade, compensatiemechanismen, reglementering, aansprakelijkheidsregels

“Les Organes Restreints des Organisations Internationales”

“Towards succesful Web-based smoking relapse prevention; the efficacy of a computer tailored program, Incorporation post-motivational components & an attentional bias modification program”

“Echocardiographic predictors for recurrence of ischemic mitral regurgitation after restrictive annuloplasty”

Bij patiënten met chronische ischemische mitralisklep-insufficiëntie wordt de sluiting van de mitralisklep gehinderd door tractie op de klepbladen als gevolg van een hartspieraandoening door zuurstoftekort (ischemisch hartlijden). De standaardbehandeling voor deze patiënten spitst zich toe op zowel het ischemisch hartlijden, doormiddel van coronaire bypass chirurgie, als op de mitralisklep- insufficiëntie (MR), met behulp van een vernauwende ring die men op de natuurlijke rand van mitralisklep hecht. Uit recente studies blijkt dat 30% van deze patiënten geen baat heeft bij deze ingreep (terugkeer MR). Dit onderzoek definieert preoperatieve parameters ter selectie van patiënten die wel baat hebben bij deze ingreep.

Trefwoorden:

mitralisklep-insufficiëntie, preoperatieve parameters, patiëntselectie

“Parlementair onderzoek; een studie van het onderzoeksrecht in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten”

Parlementair onderzoek is de afgelopen decennia een vertrouwd verschijnsel geworden in Nederland. Vaak vormen incidenten de aanleiding voor de Tweede Kamer om een tijdelijke onderzoeks- of enquêtecommissie in het leven te roepen. Ervaringen in het Amerikaanse Congres en het Britse parlement laten zien dat een meer structurele, kleinschalige inzet van het onderzoeksinstrument belangrijke kansen biedt om de informatiepositie van de volksvertegenwoordiging te versterken en participatie van burgers te vergroten. Dit proefschrift biedt een analyse van parlementair onderzoek in recht en praktijk in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten en bevat, mede vanuit vergelijkend perspectief, voorstellen om de onderzoeksfunctie van de Tweede Kamer verder uit te bouwen.

“Aneurysmal subarachnoid hemorrhage: imaging strategies and cost-effectiveness aspects in diagnostic work-up and post-therapeutic follow-up”