Wetenschapsagenda juli 2015

“Rectal cancer: Steps towards tailored treatment”

Bij de behandeling van endeldarmkanker spelen chirurgie, radiotherapie en chemotherapie een rol. De laatste jaren is er steeds meer belangstelling voor orgaansparende behandeling van endeldarmkanker. Dit proefschrift is gericht op meer maatwerk in de behandeling. Drie aspecten zijn onderzocht: het gebruik van PET-scan om gerichter te bestralen, het ontwikkelen van modellen om de reactie op radiotherapie te voorspellen en het intensiveren van de radiotherapie om de kans op reactie van de tumor te vergroten. PET-scan bleek een bruikbaar instrument voor gerichtere bestraling en het bleek mogelijk om met behulp van onder andere PET-scan en bloedmonsters de reactie op bestraling te voorspellen.

Trefwoorden:

endeldarmkanker, behandeling, PET-scan

“Living Apart Together Across Borders; How Ghanaian couples form, transform, or dissolve in the context of international migration”

De gangbare opvatting dat alle migranten hier in Nederland zich willen herenigen door de rest van de familie hierheen te halen, getuigt van een gebrek aan inzicht in de familiale context waarin migranten leven. Dit onderzoek naar koppels en gezinnen uit Ghana, wijst uit dat langdurige familierelaties over grenzen heen kunnen blijven bestaan en voor sommige zelfs aansluiten bij gangbare sociaal-culturele praktijken uit het land van herkomst. Toch kan een restrictief migratiebeleid ondermijnend zijn voor het in stand houden en vormgeven van langdurige transnationale familierelaties. Een streng migratiebeleid bemoeilijkt bijvoorbeeld de mobiliteit van migranten (bijv door hoge kosten van verblijfsvergunningen, moeilijk te verkrijgen toeristenvisa etc.), waardoor het lastig, zo niet onmogelijk, om familie in Ghana te bezoeken of voor de achtergebleven familie om hier op bezoek komen.

Trefwoorden:

migratie, Ghana, familierelaties

“Modulation of protein – protein interactions in inflammatory diseases”

“(Epi)genetic profiling of cutaneous melanoma: Diagnostic, prognostic, and biological relevance”

Het melanoom is de meest dodelijke vorm van huidkanker en vanwege het snel toenemende aantal melanoom patiënten een steeds groter wordend gezondheidsprobleem. De huidige klinische evaluatie van het melanoom is voornamelijk gebaseerd op histopathologie. Er is echter nog veel ruimte om de diagnose te verbeteren en het ziektebeloop van melanoom patiënten beter te voorspellen. In dit proefschrift zijn moleculaire veranderingen in het DNA van melanomen in kaart gebracht. Dit heeft geleidt tot een beter begrip van melanoom biologie. Tevens zijn nieuwe biomarkers geïdentificeerd die de arts kunnen helpen bij het stellen van een juiste diagnose en het voorspellen van het beloop van de ziekte. Deze nieuwe markers kunnen bijdragen aan het bepalen van de meest optimale behandeling van de patiënt.

Trefwoorden:

melanoom, diagnose

“Causes and consequences of lipid overload in skeletal muscle, liver and heart”

Bij obesitas hoopt vet zich ook op in niet-vetweefsels (ectopische vetstapeling). Dit zou schadelijke effecten kunnen hebben (lipotoxiciteit), die vermoedelijk een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van chronische ziekten zoals diabetes. In dit proefschrift is onderzoek gedaan naar waarom vet gaat stapelen in ectopische weefsels, zoals spier, lever en hart, en de rol van vrije verzuren hierin. Daarnaast is ook het effect van vetstapeling op orgaanfunctie onderzocht.  Aangetoond wordt dat vrije vetzuren belangrijk zijn voor de vetstapeling, maar dat vetstapeling niet altijd tot orgaan dysfunctie leidt. 

Trefwoorden:

obesitas, ectopische vetstapeling, vrije vetzuren

“Evaluation of treatment for heavy menstrual bleeding”

Veel vrouwen hebben klachten van hevig menstrueel bloedverlies.. Twee veelvuldig gebruikte behandelingen om het bloedverlies drastisch te verminderen zijn het hormoonhoudend spiraal en endometriumablatie (verbranding van het baarmoederslijmvlies). Dit proefschrift toont aan dat endometriumablatie 5-10 jaar na behandeling nog steeds hoge tevredenheidspercentages laat zien. Echter, we weten tot op heden nog niet welke van deze twee behandelingen nu het allerbeste is. De resultaten zullen over een paar jaar bekend zijn. Dit proefschrift laat tevens zien dat bij bestaande effectmetingen steeds andere uitkomstmaten worden onderzocht. Dit maakt het moeilijker om onderzoeken te vergelijken en de patiënte goed te kunnen informeren. Daarom is er noodzaak tot het vaststellen en standaardiseren van dezelfde uitkomstmaten.

“Supply-demand balance in the atrium”

“The course of mild cognitive impairment and the role of comorbidity”

In dit proefschrift werd het natuurlijk beloop van cognitieve achteruitgang bij mensen met milde cognitieve klachten en de invloed van comorbiditeiten op deze achteruitgang onderzocht. De bevindingen tonen aan dat naast vroege achteruitgang in geheugen ook het globale denkvermogen en uitvoerende controlefuncties een sterke dan wel vroege achteruitgang laten zien voordat dementie gediagnosticeerd wordt. Verder blijken slechte prestaties en achteruitgang op aandacht/snelheidstaken niet indicatief voor het ontwikkelen van dementie. Prestaties op snelheidstaken zijn echter wel gerelateerd aan de ernst van iemands comorbiditeiten, waarbij comorbiditeiten eerder een oorzaak van cognitieve achteruitgang lijken dan het gevolg van een onderliggend neurodegeneratief proces. 

Trefwoorden:

dementie, cognitieve stoornissen, beloop, comorbiditeiten

“Keeping warm in the cold; human brown adipose tissue upon cold acclimation”

In dit proefschrift is het effect van koude acclimatisatie in slanke en proefpersonen met overgewicht/obesitas onderzocht. Door de koude acclimatisatie werd extra bruin vetweefsel aangemaakt. Bruin vetweefsel zorgt, na stimulatie, voor de omzetting van glucose en vetten in extra warmte. Ook verhoogde het energiegebruik zonder rillen door de koude acclimatisatie. Daarnaast werd een significante relatie tussen de bruin vet activiteit en het energiegebruik zonder rillen gevonden. Ook raakten de slanke proefpersonen gewend aan de kou. Regelmatige blootstelling aan kou kan daarom worden gebruikt als een manier om het energiegebruik te verhogen, dit zou gunstige effecten voor gewichtshandhaving kunnen hebben. 

Trefwoorden:

overgewicht, bruin vetweefsel, koude acclimatisatie, energiegebruik

“Cardiovascular magnetic resonance; A key to imaging cardiac function”

“Investing in employability interventions ?’;Methodological challenges and economic evaluation results”

Iedereen ondervindt wel eens belemmeringen in het werk vanwege gezondheidsklachten. In sommige gevallen kunnen deze belemmeringen zo ernstig zijn dat we minder efficiënt werken of werk verzuimen. In Nederland drukken de kosten van ziekteverzuim het zwaarst op de werkgevers. Immers, de werkgever dient minstens 70% van het loon van de verzuimende werknemer voor maximaal 2 jaar door te betalen. Om de kosten te drukken en re-integratie te bevorderen zijn verscheidende inzetbaarheidsinterventies ontwikkeld. De inzetbaarheidsinterventies waarbij samenwerking centraal staat blijken kosteneffectief. De implementatie wordt daarom aanbevolen. Dit zijn vooral interventies gericht op preventie en vroege opsporing van werk gerelateerde gezondheidsklachten door een actieve rol van de bedrijfsarts, of interventies gericht op de samenwerkingscomponent werkgever-werknemer met bijvoorbeeld de hulp van een mediator.

Trefwoorden:

inzetbaarheid, arbeid, gezondheidszorg, economische evaluatie, kosteneffectiviteit

“A New Approach to Running Style Analysis using a Pressure-sensitive Insole Device: A small step towards injury prevention”

Per jaar hebben ongeveer 50% van de hardlopers te maken met hardloopblessures. Onze renstijl zou een belangrijke factor kunnen zijn voor het voorkomen van deze blessures als gevolg van overbelasting. In dit onderzoek is een binnenzooldrukinstrument gebruikt om de relatie tussen rensnelheid en renstijl te meten, om de renstijl van voorheen geblesseerde en niet geblesseerde recreatieve hardlopers te vergelijken en om het effect van minimalistische versus conventionele renschoenen te monitoren. Door voortdurende metingen kon de veranderlijkheid in renstijl tussen stappen onderling onderzocht worden. Op grond hiervan kan verder onderzoek worden gedaan naar preventie van hardloopblessures. Uit het prospectief volgen van hardlopers bleek ook dat door het gebruik van meerdere paren renschoenen tegelijkertijd en het beoefenen van andere sporten naast hardlopen, blessures als gevolg van overbelasting kunnen worden voorkomen.

Trefwoorden:

hardloopblessures, binnenzoolinstrument

“Asthma in Children: Towards Improved Monitoring Strategies”

“Improving conservative management of intermittent claudication”

Perifeer arterieel vaatlijden (PAV) is een veel voorkomend probleem. Het komt in Nederland voor bij 1 op de 5 personen van 55 jaar en ouder. Claudicatio intermittens (CI), in de volksmond ‘etalagebenen’, is de eerste symptomatische uiting van PAV.  Behandeling bestaat uit gesuperviseerde looptherapie (GLT), waarbij pas een invasieve vasculaire interventie geïndiceerd is indien GLT niet het (voor de patiënt) gewenste resultaat oplevert. Niet alle patiënten in Nederland krijgen GLT aangeboden. De reden hiervoor is multifactorieel, maar centraal staat het niet vergoeden van GLT vanuit de basiszorg. Doordat GLT niet volledig vergoed wordt staan patiënten met CI onnodig bloot aan de risico’s op complicaties en sterfte die gepaard gaan met een veel duurdere, invasieve behandeling. Een andere belangrijke reden is de lastige vergelijking tussen beide therapieën door het ontbreken van een goede uitkomstmaat. In dit proefschrift wordt een aanzet gegeven tot een nieuwe uitkomstmaat voor de behandeling van CI.

“The hypoxic tumor microenvironment: from imaging to targeting”

Een veelvoorkomend fenomeen in tumoren is het gebrek aan zuurstof, veroorzaakt door slecht gevormde bloedvaten. Deze zuurstofarme (hypoxische) gebieden zijn minder gevoelig voor bestaande antikanker behandelingen zoals bestraling en chemotherapie. In dit proefschrift hebben we deze hypoxische gebieden in beeld gebracht door middel van PET beeldvorming. De karakteristieken van drie klinische hypoxie PET tracers werden met elkaar vergeleken in een preklinisch tumor model. Vervolgens werd preklinisch een nieuw medicijn, specifiek gericht tegen deze hypoxische gebieden, getest in combinatie met bestraling. Deze resultaten zijn veelbelovend en binnenkort wordt een fase I studie opgezet om deze combinatie in patiënten te testen.

“The nature of mutual recognition in European Law; Re-examining the notion from an individual rights perspective with a view to its further development in the criminal justice area”

Dit proefschrift omvat een vergelijkend onderzoek naar de aard van wederzijdse erkenning in het Europese recht, onder andere in het kader van het Europees aanhoudingbevel. Een van de conclusies is dat wederzijdse erkenning niet betekent dat rechters een beslissing uit een andere lidstaat blind ten uitvoer moeten leggen. Mensen hebben immers rechten. Zeker wanneer om overlevering wordt gevraagd voor kleine vergrijpen of wanneer de gevangenisomstandigheden in de uitvaardigende Lidstaat niet in de haak zijn. We streven immers naar een verbetering van de mensen- en burgerrechten in Europa, dus als die geschonden dreigen te worden dien je als rechter op te treden. 

“The thymus: when a rudimentary organ becomes active”

Maastricht University Medical Center is een gespecialiseerd centrum voor de chirurgische behandeling van thymomen en de behandeling van de spierziekte myasthenia gravis (MG).  Op basis van een analyse van alle patiënten die tussen april 2004 en april 2012 een robot thymectomie hebben ondergaan, blijkt dat het verwijderen van een thymoom door middel van robotchirurgie een veilige en betrouwbare behandeling is. Daarnaast is ook de rol van robot thymectomie in de behandeling van MG  bij 125 patiënten onderzocht. Deze bleek veilig, zonder mortaliteit en met lage morbiditeit. Ook bleek na een mediane follow-up van 33 maanden dat 77% van de MG patiënten neurologisch verbeterd was. Bijna 33% van de patiënten was in remissie. Daarnaast beschrijven we de ontdekking van het humaan polyomavirus 7 in 39 thymomen. 

“The Margins of Discretion in European Expulsion Decisions”

Buitenlanders die strafrechtelijk veroordeeld zijn en tegen wie naar aanleiding daarvan een uitzettingsbesluit uitgevaardigd is, moeten een land verlaten dat misschien wel hun thuis is geworden en mogen vaak langere tijd niet terugkeren naar dat land. Een uitzettingsbesluit kan een ernstige inbreuk betekenen op het privé- en gezinsleven van het individu en heeft de potentie om zijn of haar persoonlijke, culturele, sociale en economische banden in dat land te verwoesten.
Gezien deze ernstige gevolgen zou een uitzettingsbesluit alleen mogen worden uitgevaardigd als het aan bepaalde eisen voldoet. In dit onderzoek wordt bestudeerd of de nationale (Duitse en Nederlandse) wetgeving inzake uitzetting overeenstemt met de Europese wetgeving. In het onderzoek worden tekortkomingen geconstateerd in nationale voorschriften inzake uitzetting en worden aanbevelingen gedaan om deze te herzien.

“High-sensitivity cardiac troponins in heart and kidney diseases: from lab to clinic”