Wetenschapsagenda juli 2010

“European private international law on legal parentage? Thoughts on a European instrument implementing the principle of mutual recognition in legal parentage”

“Molecular mechanisms of beta-carotene action in the lung”

Bètacaroteen is een gezondheidsbevorderende stof die van nature veel in groente en fruit voorkomt en als oranje kleurstof in voedingsmiddelen gebruikt wordt of als toevoeging in vitaminepreparaten. Inname van een onnatuurlijk hoge dosis van bètacaroteen gaat gepaard met een verhoogd longkankerrisico in rokers of mensen die blootgesteld zijn aan asbest.

Dit proefschrift beschrijft verschillende mechanismen die daarbij betrokken zouden kunnen zijn. Aangetoond wordt dat bètacaroteen een negatief effect zou kunnen hebben op DNA-schade door ontstekingen. Ook toont onderzoek met een uniek gehumaniseerd muizenmodel aan dat mannetjes- en vrouwtjesmuizen tegengesteld op bètacaroteen reageren. Bij mannetjes werd een nieuw bètacaroteengevoelig proces ontdekt, dat een rol zou kunnen spelen bij het ontstaan van longkanker. De meeste gevonden effecten wezen echter op gezondheidsbescherming door bètacaroteen. Mogelijk zit de verklaring voor de negatieve effecten dan ook in de aan- of afwezigheid van chronische infecties.

Trefwoorden:

Bètacaroteen

“van hard werken is nog nooit iemand dood gegaan”

“Basal cell carcinoma: genetic, diagnostic and therapeutic insights”

Dit proefschrift gaat in op de genetische analyse en behandeling van de meest  voorkomende vorm van huidkanker, het basaalcelcarcinoom (BCC). Het genetisch onderzoek werd gedaan naar het basaalcel nevus syndroom (BCNS). Patiënten met dit syndroom krijgen al op jonge leeftijd veel BCCs. Bij een patiënt met BCNS werden mogelijke oorzaken gevonden voor een uitzonderlijk agressief BCC. Een ander genetisch onderzoek richtte zich op patiënten die ook al op jonge leeftijd BCCs hadden, zonder dat ze BCNS hadden. Een slecht werkend DNA herstelsysteem bleek niet de oorzaak. Twee klinische studies vonden plaats naar behandelingsmogelijkheden. De eerste studie wees uit dat Mohs’ micrografische chirurgie de voorkeursbehandeling is voor recidief BCCs in het gelaat, dwz BCCs die na eerdere behandeling terug waren gekomen. De tweede studie toonde aan dat voor compact groeiende BCCs behandeling met standaard chirurgie de voorkeur heeft boven behandeling met fotodynamische therapie (PDT).

Trefwoorden:

basaalcelcarcinoom (BCC), basaalcel nevus syndroom (CNS)

“The quest for the origin and prevention of  postoperative myalgia following succinylcholine – new insights in an old problem”

Spierverslappers zijn gebruikelijke geneesmiddelen binnen de anesthesie en worden vaak tijdens een algehele narcose toegediend. De populaire spierverslapper succinylcholine wordt vooral gebruikt bij kortdurende ingrepen en spoedoperaties. Succinylcholine heeft echter verschillende bijwerkingen, zoals spierpijn na de operatie. De oorsprong van die postoperative spierpijn is nog steeds niet bekend.

Het onderzoek was bedoeld om meer inzicht in de oorzaken te krijgen, met name een mogelijke ontstekingsreactie.

Uit de resultaten blijkt dat een ontstekingsreactie geen significante bijdrage aan het ontstaan levert. Verder werden verschillende preventieve maatregelen onderzocht om de spierpijn te voorkomen. Er zijn verschillende medicamenteuze mogelijkheden om de spierpijn efficiënt te voorkomen, onder ander door voorbehandeling met bepaalde pijnstillers, lokale anaesthetica en andere spierverslappers. Helaas blijkt ook de voorbehandeling niet zonder risico voor bepaalde bijwerkingen (bijvoorbeeld pijn tijdens injectie), wat bijzondere aandacht bij de uitvoerende arts vraagt.

Trefwoorden:

succinylcholine, bijwerkingen

“Patient-Specific Cardiovascular Modelling in pulmonary Arterial Hypertension; assessment of hemodynamic and mechanical ventricular interaction”

Pulmonale arteriële hypertensie (PAH), een aandoening van de kleine bloedvaten in de longen, wordt gekenmerkt door een chronische verhoging van de bloeddruk in de longslagader, leidend tot een verhoogde pompbelasting van het hart. Dit kan leiden tot hartfalen en vroegtijdige dood. De mechanismen van hartfalen in patiënten met PAH zijn onderzocht met een computermodel van hart en vaten. Resultaten hebben geleid tot nieuwe en klinisch relevante inzichten, met mogelijke gevolgen voor diagnostiek en therapie. Zo is aangetoond dat PAH op langere termijn leidt tot een slechtere samenwerking tussen het linker- en het rechterhart. Het computermodel voorspelt dat deze verstoorde links-rechts samenwerking gedeeltelijk kan worden hersteld middels een pacemaker. Momenteel wordt onderzocht of het model aan de hand van enkele eenvoudige klinische metingen de bloeddruk in het rechter hart en in de longslagader nauwkeurig kan schatten (zonder catheterisatie). Zo kan het model in de toekomst bijdragen aan betere en minder belastende diagnostiek in PAH- en andere patiënten.

Trefwoorden:

Pulmonale arteriële hypertensie (PAH), hartpompfunctie

“Diversiteit als middel tot optimalisatie van de behandeling van longkanker”

“Dietary proteins and body weight regulation”

“The effects of Business Cycle Conditions, Incentives and Disability Benefits on Labour Market Transitions in Spain”

Dit proefschrift onderzoekt de rol van instellingen, conjunctuurcyclus en werkgelegenheid in relatie tot transities tussen werkgelegenheid, werkloosheid en invaliditeitspensioenen op de Spaanse arbeidsmarkt. Het zwaartepunt van dit onderzoek lag op het vaststellen en kwantificeren van factoren die van invloed waren op de verschillende ontwikkelingen in arbeidsmarktparticipatie, werkgelegenheid en invaliditeitspensioenen die Spanje kende sinds de jaren tachtig. Deze factoren lopen uiteen van wettelijke en institutionele factoren tot individuele determinanten. Ook kenmerken van werkgever, bedrijf en industrie en de conjunctuur zijn van invloed. Dit proefschrift probeert het effect van deze factoren vast te leggen op individuele arbeidsmarkttransities.

Trefwoorden:

Spaanse arbeidsmarkt, arbeidsmarkttransities

“Empirical studies of new firms and innovation in Italy”

Dit proefschrift bestudeert de invloed van ondernemerschap op het groeipotentieel van bedrijfstakken en regio's. Aan de ene kant wordt er van uitgegaan dat ondernemerschap het ontstaan van geheel nieuwe sectoren kan bevorderen, terwijl zij aan de andere kant ook direct en indirect invloed uitoefent op economische groei en werkgelegenheid. Met up-to-date statistische instrumenten en unieke datasets is een grondige analyse gemaakt van de effecten en kenmerken van ondernemerschap, groei van ondernemingen en innovatie in Italië. De resultaten geven een beeld van de Italiaanse economie, die onderscheidende kenmerken uit eerdere studies bevestigen, en tegelijk de resultaten van andere studies verwerpen.

Trefwoorden:

ondernemerschap, ondernemeningen en innovatie in Italië

“Course of disease, farigue and health related quality of life in inflammatory bowel disease”

Het proefschrift beschrijft het ziektebeloop, vermoeidheid en de kwaliteit van leven bij een groep patiënten met een inflammatoire darmziekte (IBD) in Zuid-Limburg. Het ziektebeloop was over het algemeen mild. Wel bleek dat patiënten in het eerste jaar na de diagnose of met een ernstiger ziektebeloop waarschijnlijk een intensievere controle behoeven om de kans op complicaties te verkleinen. Naast darmklachten en bloedarmoede was de aanwezigheid van vermoeidheid van  grote invloed op de kwaliteit van leven. Maar zelfs zonder klachten ervaart bijna 40% van de patiënten veel meer moeheid dan verwacht ten opzichte van de gezonde bevolking. Een ernstiger ziektebeloop in het verleden lijkt hierop van invloed.

Trefwoorden:

inflammatoire darmziekte, ziektebeloop

“Clinical evaluation and cost-effectiveness of a community based COPD management program”

COPD is een veel voorkomende progressieve en invaliderende longaandoening. Het is de enige chronische ziekte waarvan wereldwijd de sterfte nog steeds toeneemt. De in het proefschrift beschreven INTERCOM trial toont aan dat patiënten met matig ernstige COPD-klachten en een inspanningsbeperking in een vroege fase van de ziekte al baat hebben bij een op maat gesneden transmuraal longrevalidatieprogramma. Het programma leidde na twee jaar niet alleen tot een betere kwaliteit van leven en inspanningscapaciteit ten opzichte van de gebruikelijke zorg, maar was ook kosteneffectief. Dit wil zeggen: veel effect voor een beperkte investering. Bij COPD patiënten met een afgenomen spiermassa werden de programmakosten helemaal ‘terugverdiend’, omdat deze patiënten minder vaak in het ziekenhuis hoefden te worden opgenomen.

Trefwoorden:

COPD, transmuraal longrevalidatieprogramma

“False Positives or Hidden Dimensions. The definition and Measurement of Child Poverty”

Armoede wordt vaak geassocieerd met een tekort aan financiële middelen waardoor men niet in basisbenodigdheden zoals voedsel, onderdak en onderwijs kan voorzien.

Op basis van Vietnamese data blijkt in dit proefschrift echter dat kinderen in gezinnen met voldoende geld tot hun beschikking niet perse naar school gaan of schoon water drinken. Andersom geldt dat kinderen die bepaalde basisvoorzieningen missen niet persé in een gezin wonen met een tekort aan financiële middelen. Deze bevinding heeft gevolgen voor zowel de manier waarop we een adequaat beeld van kinderarmoede kunnen schetsen als het beleid dat nodig is om kinderarmoede te bestrijden.

Trefwoorden:

kinderarmoede, financiële middelen

“Intestinal barrier loss in children and adults in disease and during surgery”

De darmbarrière speelt een belangrijke rol in de bescherming tegen potentieel schadelijke darminhoud. Verlies van de darmbarrière kan leiden tot darmziekten en andere aandoeningen, zoals bloedvergiftiging en multi-orgaan falen. Preventie van darmbarrièreverlies is daarom essentieel.

In dit proefschrift wordt aangetoond dat het optreden van intestinale hypoperfusie (doorbloedingsstoornis in de darmen) bij patiënten die een grote operatie ondergaan kan worden voorkomen door de bloeddruk tijdens de operatie boven een vastgesteld afkappunt te houden. Ook kan toediening van vetrijke voeding darmschade en lokale ontstekingprocessen verminderen. In het onderzoek zijn diagnostische markers geëvalueerd die schade aan de darmbarrière en darmontsteking kunnen detecteren. Aangetoond is dat bepaling van plasma-, urine- en/of ontlastingswaarden van FABPs, claudine-3, lactoferrine en calprotectine de diagnostiek van NEC (necrotiserende enterocolits), darmischemie en blindedarmontsteking kan verbeteren.

Trefwoorden:

darmbarrière, intestinale hypoperfusie, diagnostische markers

“Aspects of joint protection education in people with rheumatoid arthritis”

“Neural selection of words: we started out with little & still have most of it left”