Wetenschapsagenda april 2010

“Risk and Return Dynamics”

Onderzoek onder klanten van een grote online broker wijst uit dat de resultaten van de gemiddelde Nederlandse particuliere belegger erg teleurstellend zijn. De matige prestaties van internetbeleggers zijn vooral te wijten aan het beleggen in opties en aan hoge transactiekosten als gevolg van overmatig handelen. Beleggers met kleine portefeuilles en lage inkomens lijken opties vooral te gebruiken om een gokje te wagen op de beurs. Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor beleidsmakers omdat mensen steeds meer zelf verantwoordelijk worden voor hun financiële toekomst. Overheden moeten daarom trachten de financiële kennis van de bevolking te vergroten door het opzetten van opleidingsprogramma’s.

Trefwoorden:

particuliere beleggingsresultaten

“Griezelig gewoon. Gotieke verschijningen in Nederlandse romans, 1980-1995.”

In dit proefschrift zijn zes Nederlandse ‘gothic novels’ geanalyseerd, van Frans Kellendonk (Letter en Geest), Gerard Reve (De vierde man), Thomas Rosenboom (Vriend van verdienste), Renate Dorrestein (Noorderzonen Het perpetuum mobile van de liefde) en Vonne van der Meer (Spookliefde). Andeweg interpreteert het gotieke als een commentaar op de snelle modernisering van de Nederlandse samenleving in de jaren zestig. Via gotieke elementen als spoken en dubbelgangers, worden ambivalenties over nieuwe man-vrouwverhoudingen en seksuele emancipatie uitgedrukt. Op grond van deze romananalyses kan het bestaande beeld van de Nederlandse roman in de jaren tachtig bijgesteld worden. Literatuur uit die periode is regelmatig beschuldigd van gebrek aan engagement. Gelezen door de lens van het gotieke blijken de geanalyseerde romans niet onmaatschappelijk, maar zeer betrokken bij fricties over nieuwe definities van sekse, seksualiteit, sociale mobiliteit, vriendschap en religiositeit.

Trefwoorden:

Nederlandse romananalyse, genderstudies, seksuele emancipatie, gotiek

“Recurrent preeclampsia; prediction, risk counseling and methodological challenges”

Vrouwen die tijdens een eerdere zwangerschap leden aan zwangerschapsvergiftiging, hebben een sterk verhoogd risico om deze aandoening ook in de volgende zwangerschap te ontwikkelen.

Het proefschrift onderstreept het belang van een juiste inschatting van de herhalingskans en de daarmee samenhangende advisering van de vrouwen en hun partners. Voor een goede voorspelling van de herhalingskans is een combinatie van meerdere risicofactoren noodzakelijk. Middels relatief eenvoudige factoren in een zogenaamd voorspellend model bleek het mogelijk 94% van de vrouwen die in de volgende zwangerschap opnieuw zwangerschapsvergiftiging ontwikkelen te identificeren. Bij de totstandkoming van een dergelijk model spelen verschillende uitdagingen een rol, waarvan enkele in dit proefschrift in een nieuw daglicht worden besproken.

Trefwoorden:

zwangerschapsvergiftiging, herhalingskans, voorspellen

“The acute and longer-term effects of different glycemic index carbohydrates on metabolic risk markers in lean and obese subjects”

“Outcome following ten years coronary artery bypass surgery; risk factors for early and late mortality and morbidity”

In een groep van 10626 coronaire-bypass-operatie patiënten, die gedurende een periode van 1998 tot en met 2007 zijn geopereerd, zijn verschillende risicofactoren voor vroege en late sterfte bestudeerd. Vroege sterfte staat voor minder dan dertig dagen na de operatie, late sterfte is na dertig dagen.

Een belangrijke conclusie was dat de veel gebruikte EuroSCORE als risicoberekeningsmodel niet nauwkeurig is in het voorspellen van vroege sterfte. Patiënten die meerdere bloedtransfusies hebben gekregen, hebben een hogere kans om binnen dertig dagen na de operatie te overlijden. Een belangrijke bevinding was dat patiënten die plasma toegediend kregen met een bewaarduur van meer dan 320 dagen een 3 maal hogere sterfte hadden dan patiënten die plasma kregen met een kortere bewaarduur. Patiënten zonder bijkomende risicofactoren leven net zo lang als de normale Nederlandse bevolking.

Trefwoorden:

coronaire bypass, risicofactoren, mortaliteit

“The introduction of the nurse practitioner in general practice”

De huisartsenzorg staat onder druk door een toenemende zorgvraag. Doordat hoog opgeleide verpleegkundigen taken overnemen van huisartsen en de praktijkorganisatie ondersteunen, wordt aan meer patiënten dezelfde kwaliteit van zorg geleverd tegen lagere kosten. Ook verbetert hierdoor het proces van zorgverlening in de huisartsenpraktijk. Met de inzet van “Nurse Practitioners” in de zorg voor mensen met vaak voorkomende klachten kunnen huisartsen zich toeleggen op de zorg voor patiënten met complexe gezondheidsproblemen. Belangrijk hiervoor is dat de financiering van de huisartsenzorg wordt aangepast.

Trefwoorden:

huisartsenzorg, nurse practitioner, zorgvraag

“Beauty Pays”

“Fall prevention among people who have sustained an injurious fall: a multidisciplinary approach”

“Macular pigment; In the healthy and diseased retina”

Dit proefschrift bestudeert het centrale deel van het netvlies, de macula oftewel ‘gele vlek’, waarmee men hoog gedetailleerd en met kleur kan zien. Het macula pigment (MP), de stof die de gele vlek geel kleurt, staat daarbij centraal. Een grote hoeveelheid MP lijkt het risico op leeftijdsgebonden macula-degeneratie te verlagen. Deze netvliesaandoening is de grootste oorzaak van slechtziendheid in geïndustrialiseerde landen. MP wordt gevormd uit stoffen die uit voeding worden opgenomen.

Dit proefschrift richt zich op het meten van het MP op een objectieve, reproduceerbare manier zodat onderzoek naar de rol van MP en netvliesaandoeningen betrouwbaar kan plaatsvinden. Het blijkt onder meer dat mensen met veel MP een dikker netvlies hebben. Ook werd een abnormale MP-verdeling in een tweetal zeldzame netvliesaandoeningen gevonden.

Trefwoorden:

oogheelkunde, macula pigment, leeftijdsgebonden macula degeneratie

“State of the (he)art: prikkelen, rekken en samentrekken”

“Cognitive dynamics of fluent reading and spelling development”

Vloeiend lezen is van essentieel belang om goed te kunnen functioneren in onze kennismaatschappij.

In dit proefschrift is onderzocht hoe het leessysteem ontwikkelt, en of de leesontwikkeling afhankelijk is van de orthografische opbouw van een taal. De ene taal heeft namelijk een veel eenduidiger verband tussen schrift en uitspraak dan een andere taal, en dit zou de leesontwikkeling kunnen beïnvloeden.

Uit het onderzoek bleek echter dat het leessysteem op een universele manier ontwikkelt, en dat in alle onderzochte talen dezelfde processen ten grondslag liggen aan het leren lezen. De snelheid waarmee een kind leert lezen wordt daarentegen wel beïnvloed door de orthografische opbouw van de taal.

Trefwoorden:

leesontwikkeling, dyslexie, orthografie

“Loss and risk aversion in games and decisions”

“Perinatal mortality in the Netherlands: perinatal audit and fetal biometry”

In Nederland overlijdt bijna 1 op de 100 kinderen vóór, tijdens of in de eerste vier weken na de geboorte. Dit is meer dan in de meeste andere EU-landen.

Dit proefschrift schetst een beeld van de oorzaken van perinatale sterfte, beschrijft de mogelijke factoren die hierbij een rol zouden kunnen spelen en de vermijdbaarheid van perinatale sterfte in Nederland. Het blijkt dat groeivertraging, vroegtijdige geboorte en meerlingzwangerschappen in belangrijke mate bijdragen aan de perinatale sterfte. Middels op echografie gebaseerde foetale groeicurven voor schedelomtrek en buikomtrek kan de foetale groei bij het begin van het derde zwangerschapstrimester nauwkeuriger beoordeeld worden in de reguliere verloskundigenpraktijk dan tot nu toe mogelijk is. Dit zou kunnen leiden tot tijdige doorverwijzing in geval van afwijkingen in foetale groei en een vermindering van de perinatale sterfte.

Trefwoorden:
Perinatale sterfte,  perinatal audit, foetale biometrie, substandaard zorg, vermijdbaarheid.