Achter de schermen

‘Dan gaan we hier even achter de schermen kijken, John.’ Vanuit de lift stapt John Hawinkels samen met een orkestinspecteur een ruimte binnen met instrumenten en videoregistratieapparatuur. Hawinkels is een van de vier Vrienden van philharmonie zuidnederland die gevolgd worden in het televisieprogramma The People’s Salon van L1. In de Grote Zaal van Muziekgebouw Eindhoven luisteren ze in hun eentje naar een heel symfonieorkest, dat speciaal voor hen speelt. Op het programma staat een werk waaraan ze bijzondere herinneringen hebben: Air van Bach, Shéhérazade van Rimski-Korsakov en het Tweede Pianoconcert van Rachmaninov en Chopin.

De L1-serie past bij andere televisieprogramma’s die een kijkje in de keuken van de klassieke muziek tonen. De finale van het programma Maestro trok ruim twee miljoen kijkers die zagen hoe rapper Sor het won van actrice en zangeres Simone Kleinsma. Door hun pogingen – en die van de andere kandidaten – om te leren dirigeren werd duidelijk dat het werk van een dirigent veel meer is dan de maat slaan. In De Negende van Tijl volgden we Tijl Beckand in zijn ambitie om Beethovens laatste symfonie te dirigeren.

Het programma dat L1 met philharmonie zuidnederland maakte, biedt een andere blik achter de schermen. In plaats van de dirigent en de musici draait het om de luisteraar. Wat betekent klassieke muziek in zijn of haar leven? We zien John Hawinkels geconcentreerd luisteren naar Air, complexe muziek die hij probeert te ontrafelen en die hem volledig in beslag neemt. Peter van Heijst vertelt hoe hij werkt aan een boek over zijn vader en zich afvraagt hoe ze samen naar Rachmaninov zouden hebben geluisterd. Solange Bartelet hoorde als klein meisje voor de eerste keer Chopin, gespeeld door Arthur Rubinstein in Theater Heerlen. Sindsdien kan ze zich haar leven niet meer zonder klassieke muziek voorstellen. Na ‘zijn’ uitvoering staat Ronald Rijnen op om, alleen, te applaudisseren en zegt: ‘Wie ben ik dat ze dit allemaal voor mij doen?’

Het idee voor The People’s Salon ontstond bij Imogen Eve, musicus-onderzoeker bij het MCICM, in de voorbereiding van een van de experimentele concerten die het centrum met het orkest ontwikkelde. Dat het idee nu is vertaald naar een televisieformat toont de waarde van onderzoek. Maar wat vooral ontroert in de serie portretten van luisteraars is te zien en horen hoe klassieke muziek niet alleen leeft tijdens de uitvoering op het podium, maar ook in de herinneringen en verhalen van mensen.

De vier afleveringen van The People’s Salon zijn te zien op:

 www.philharmoniezuidnederland.nl/nieuws

Peter Peters, directeur MCICM