De indruk die het heelal op mensen maakt is er een van grandioze schoonheid. Maar wetenschappelijke kennis van de werkelijkheid levert ervaringen op die verder reiken dan die van loutere schoonheid. Wat zich in het heelal afspeelt is vaak méér dan mooi, het is subliem in de betekenis die Immanuel Kant aan het woord subliem gaf: huiveringwekkend, overweldigend, onvatbaar, een fascinatie die tegelijk aantrekt en afstoot. Kant leefde in de 18^e eeuw en gaf als voorbeeld van sublieme verschijnselen razende stormen op een kolkende zee of besneeuwde bergtoppen boven de wolken. In de 21^e eeuw kijken we naar de wereld door telescopen die tot in de uiterste diepten van de kosmische ruimte reiken en wat we daar zien, overtreft alles wat men zich vroeger kon voorstellen. Gigantische uitbarstingen van energie in het centrum van galaxieën, schitterende wentelende sterrenstelsels en botsende zwarte gaten of neutronensterren beantwoorden pas waarachtig aan wat we onder ‘het sublieme’ verstaan.

In deze collegereeks concentreren we ons op enkele van deze meest imponerende fenomenen in het heelal. We bespreken wat zich afspeelt in gebieden van actieve stervorming, en we volgen de onstuimige eindfasen van het leven van een ster. Verder zal onze aandacht gaan naar de helse processen die zich voltrekken bij sterrenstelsels die met elkaar interageren, hetgeen kan leiden tot versmelting van hun centrale zwarte gaten.

De afzonderlijke colleges
1. Het schone en het sublieme (9 jan)
2. De totale instorting (16 jan)
3.  Het fenomeen galaxie (23 jan)
4.  Evolutie en interacties van galaxieën (30 jan)
5.  Galactische kernen (6 feb)