In Memoriam Adam (Eddy) Szirmai

Met grote droefenis brengen wij het nieuws van het overlijden van onze goede vriend en collega Adam (Eddy) Szirmai op 11 januari jl. Eddy was herstellende van een intensieve medische behandeling die meer dan een jaar geleden gestart was. Hoewel de behandeling succesvol was, deden zich eind vorig jaar complicaties voor.

Eddy was een echte intellectueel, geboren in een immigrantenfamilie met sterke intellectuele wortels. In de jaren ’60 en ’70 studeerde hij economie, geschiedenis, literatuur, recht en sociologie, in de VS aan Dartmouth en in Amsterdam. Hij was ook actief in de Nederlandse studentenbeweging. Nadat hij cum laude was afgestudeerd in de sociologie, werd hij wetenschappelijk medewerker aan de universiteit in Groningen. Hier ontmoette hij Angus Maddison, die een grote invloed op zijn werk zou worden. Dit leidde tot een grotere rol voor de economische wetenschap in zijn werk. In 1986 promoveerde hij op een studie over ongelijkheid, een onderwerp dat hij zowel vanuit de economie als de sociologie benaderde. Hij richtte samen met collega’s het Groningen Growth and Development Centre op.

In 1984 werd Eddy hoogleraar Technology and Development Studies aan de Technische Universiteit Eindhoven. Hij werkte hier met studenten techniek en ontwikkelde een interesse in de rol van technologie in economische ontwikkeling, maar realiseerde zich ook dat technologie niet de oplossing is voor alle problemen in ontwikkelingslanden. In Eindhoven schreef hij de eerste versie van zijn leerboek over ontwikkelingseconomie, dat door Cambridge University Press gepubliceerd werd, en dat mede gebaseerd was een Nederlands boek uit de Groningse jaren.

Eddy ging in 2007 werken voor UNU-MERIT en de Maastricht Graduate School of Governance, twee instituten die later zouden integreren. In Maastricht kon Eddy zich exclusief richten op onderzoek en het begeleiden van PhD studenten, wat hij tot het einde met veel plezier bleef doen. Hij presenteerde zichzelf niet alleen als een “chiffrephile” (een term die Angus Maddison gebruikte om zijn interesse in het kwantificeren van economische geschiedenis te duiden), maar ook als een academicus met een zeer brede kennis van ontwikkelingstheorie en de empirische ervaring van ontwikkelingslanden. Hij werd een intellectueel vaderfiguur in het instituut, die altijd klaarstond om PhD studenten en anderen aan te moedigen met kritiek en suggesties, maar ook met een schouderklopje. In de laatste weken van zijn leven was Eddy nog druk bezig met een boek voor Oxford University Press, waar hij enkele hoofdstukken aan bijdroeg en één van de redacteuren was.

Eddy’s werk richtte zich op een breed scala van onderwerpen, steeds gerelateerd aan ontwikkeling. Kwantitatief meten was een van de hoofdpunten, vooral internationale vergelijkingen van productiviteit en kapitaal. Het belang van de maakindustrie voor ontwikkeling, en een mogelijke verschuiving naar de dienstensector was een ander onderwerp dat hij intensief bestudeerde, evenals armoede en de bestrijding daarvan. Hoewel hij een groot gedeelte van zijn tijd spendeerde in zijn kantoor en studeerkamer, was hij zeker geen studeerkamergeleerde. Azië en Afrika hadden zijn grote interesse, en hij bracht veel tijd door in, onder andere, China, Indonesië en Tanzania. Hij had ook een groot netwerk van vrienden en coauteurs in deze landen.

Eddy leeft voort in de herinnering van UNU-MERIT als een geliefde en bijzondere collega, die een grote passie had voor zijn werk, en voor dat van anderen in ons instituut. Hij was zeer positief ingesteld, en zag altijd de positieve kanten van anderen met wie hij te maken had. In de samenwerking met Eddy leerden wij ook over de andere aspecten van zijn leven. Zijn gezin, met echtgenote Veronika, dochter Annette en zoon David, en zijn schoonzoon en twee kleinkinderen, was hem zeer dierbaar, en hij praatte over hen met veel passie en liefde. Muziek speelde een grote rol in het leven van Eddy en zijn gezin, en zijn smaak in muziek was representatief voor zijn academische leven: hij had een zeer brede interesse en waardering voor diversiteit en innovatie, maar verwaarloosde zeker zijn klassieke wortels niet.

Het ligt voor de hand om te zeggen dat Eddy’s leven en werk onvoltooid is, maar met zijn grote honger naar kennis en duiding, zou ieder leven te kort zijn geweest. Eddy’s leven was er een dat het leven waard was, en UNU-MERIT zal nooit hetzelfde zijn zonder hem. Wij zullen Eddy verschrikkelijk missen.