Wetenschapsagenda januari 2011

“Evaluation of self-help computerized cognitive behavioural therapy for depression; Integrating clinical, economic and patient perspectives”

Depressie is een veelvoorkomende aandoening die leidt tot verminderde kwaliteit van leven en hoge kosten. Toch blijven veel mensen met depressieve klachten onbehandeld.

Dit proefschrift toont aan dat laagdrempelige online zelfhulp zonder professionele begeleiding geen adequate oplossing is. De behandeling is goedkoper dan andere behandelingen, maar de verbetering in depressieve klachten is matig en de therapietrouw is laag. Dit onderzoek laat vooral beperkingen en mogelijke verbeteringen zien van online behandeling. Toevoeging van persoonlijke begeleiding, meer afstemming op de patiënt, en aandacht voor vereiste computervaardigheden, -uitrusting, en -locatie kunnen de behandeling optimaliseren door betere therapietrouw, behandeluitkomsten en patiëntenervaringen te realiseren.

Trefwoorden:

depressie, online zelfhulp, huisarts

“Essays on individual decision making; with special references to Agribusiness and food markets”

Dit proefschrfit beschrijft economische modellen die laten zien hoe Nederlandse producenten/investeerders willen samenwerken en hoe consumenten reageren in crisissituaties. De modellen zijn getest in de Nederlandse, Amerikaanse en Duitse agro- en voedingsindustrie. Inzicht in het besluitvormingsproces maakt het mogelijk economisch gedrag in turbulente en dynamische markten niet alleen te voorspellen, maar ook te verklaren. De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat: a) Nederlandse producenten/investeerders positief staan ten opzichte van deelname in ‘strategische’ coöperatieve allianties; b) met de heterogeniteit onder voedselproducenten (de leden van die coöperatieve ondernemingen) rekening moet worden gehouden bij het ontwikkelen van governance structuren en marketingdiensten; en c) de oplossing voor een crisis te vinden is in effectievere communicatie via de media of in meer drastische maatregelen, zoals terugroepen van producten of stopzetten van de productie. De modellen zouden kunnen worden toegepast op toekomstige crisissituaties en in andere economische vakgebieden, zoals vogelgriep, financiële crisis, etc. 

Trefwoorden:

economische modellen, besluitvorming, risicosituaties, agro-industrie, voedingsindustrie

“Stimulating fits”

Epilepsie is een veel voorkomende, moeilijk te behandelen neurodegeneratieve aandoening. 25% van de patiënten blijft aanvallen houden ondanks medicijngebruik. Deze therapieresistente epilepsiepatiënten kunnen baat hebben bij nervus vagus stimulatie (NVS). Hoe het werkt en waarom deze patiënten baat kunnen hebben bij deze behandeling is onbekend.

We hebben een nieuw epilepsiemodel ontwikkeld waarin de effecten van NVS zijn bestudeerd. Eerste resultaten tonen aan dat NVS de ernst en de duur van epileptische aanvallen doet afnemen en dat er veranderingen optreden op het niveau van de hersenstam, daar waar de signalen vanuit de nervus vagus de hersenen binnenkomen. Deze resultaten kunnen translationeel (van het laboratorium naar de klinische praktijk) worden vertaald waardoor in de toekomst een betere behandeling van epilepsie mogelijk is.

Trefwoorden:

epilepsie, behandeling, therapieresistent, nervus vagus stimulatie

“Renewable Energy Tax Incentives and WTO law: Irreconcilably Incompatible”

In het licht van de verplichtingen uit het Kyoto Verdrag onderzoekt deze dissertatie of rechtstreekse fiscale stimuleringsmaatregelen voor het bedrijfsleven ten behoeve van de ontwikkeling van duurzame energiebronnen, zoals die momenteel worden toegepast in zes landen (Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België, Canada en Nieuw Zeeland) in lijn zijn EU en WTO subsidieregels. Uit een parallel onderzoek naar het EU wetstelsel kwam naar voren dat de wettelijke omgeving van de EU inspiratie verschaft voor het WTO regime. Het WTO regime kent geen milieu-uitzonderingen die een vangnet zouden vormen voor subsidies ten behoeve van het milieu. Deze dissertatie doet suggesties voor positieve veranderingen die kunnen worden aangebracht in de huidige wetsomgeving van de WTO om ruimte te maken voor subsidies ten behoeve van het milieu, zoals die momenteel van kracht zijn in de landen van de case study voor de ontwikkeling van duurzame energie.

Trefwoorden:

fiscale stimuleringsmaatregelen, duurzame energie, WTO wetgeving

“Roken in Nederland. De keerzijde van de tolerantie”

“Local space and economic success; the role of spatial Segregation of migrants in the Netherlands”

Veel niet-westerse migranten hebben weinig te besteden en wonen in achterstandswijken.  De belangrijkste conclusie in dit proefschrift is dat hun locatie bepalend is voor hun economisch succes, in loondienst en als zelfstandige ondernemers. Niet alleen de lokale bevolkingssamenstelling is hiervoor relevant, ook de bebouwde omgeving beïnvloedt dit succes.

Het maakt verschil of een onderneming in een vooroorlogse of naoorlogse wijk wordt gevoerd. Interessant is echter dat het bedrijfssucces van ondernemers in de vier grote steden niet per se groter is dan elders in Nederland. Verder zijn tweede generatie migrantenondernemers niet succesvoller dan de generatie van hun ouders. Tot slot blijkt dat niet-westerse migranten die in migrantenbuurten wonen slechter presteren op de arbeidsmarkt dan zij die elders wonen. Dit komt echter niet door de concentratie van allochtonen in deze buurten, maar door de concentratie van armoede. De concentratie van mensen met een migratieachtergrond kan juist de arbeidsmarktintegratie van nieuwkomers bevorderen.

“Chronic oxidative stress and telomere shortening”

“Surgical revascularisation in patients with left ventricular dysfunction, management and predictors of outcome”

Zoals uit eerdere studies is gebleken zijn patiënten met een verminderde functie van de linkerhartkamer meer gebaat bij een bypassoperatie dan bij behandeling met medicijnen of een dotterprocedure. Dysfunctie van de linker hartspier blijft desondanks een van de belangrijkste risicofactoren voor vroege en late sterfte na een bypassoperatie.

Dit proefschrift brengt vooral de voorspellende factoren in kaart van zowel de korttermijn als de langtermijn uitkomsten na een bypassoperatie in patiënten met een verminderde hartfunctie. In aanvulling op de eerder beschreven risicofactoren blijkt dat bloedarmoede en gestoorde nierfunctie belangrijke voorspellers zijn voor vroege sterfte in deze patiëntenpopulatie. Patiënten met een normale hartspierfunctie, die een bypassoperatie hebben ondergaan, hebben een langtermijn overleving die vergelijkbaar en zelfs beter is dan die van de normale Nederlandse bevolking. Het gebruik van een speciale pacemaker (biventriculaire, voor beide hartkamer) verbetert de bloedsomloop na de operatie en vermindert de behoefte aan ondersteunende medicijnen.

Trefwoorden:

Bypassoperatie; Linker hartkamer, dysfunctie; uitkomst

“The role of technological advances in sodium prescription and adequacy assessment during hemodialysis”

Tijdens de dialyse behandeling kan gebruik gemaakt worden van verschillende opties die beschikbaar zijn op de dialyse machine.

In dit proefschrift worden een aantal van deze opties beschreven, getest en gevalideerd. 
De “online” gemeten plasma geleidbaarheid blijkt overeen te komen met plasma natrium. Daardoor kan inzichtelijk worden gemaakt dat gebruik van standaard dialysaat natrium (meest gebruikt in Nederland) een verhoging van plasma natrium door de dialysebehandeling tot gevolg kan hebben. In dit proefschrift wordt daarom voor geïndividualiseerd dialysaat natrium gepleit.
Tevens kan “online” effectiviteit van de dialysebehandeling gemeten worden, waardoor een goede kwaliteitsbewaking gegarandeerd kan worden.

Trefwoorden:

dialyse, dialysaatgeleidbaarheid, natrium, dialyse-effectiviteit

“Constraints to Human Capital Investment in Developing Countries: Using the Asian Financial Crisis
in Indonesia as a Natural Experiment”

Gezinnen in ontwikkelingslanden investeren minder in onderwijs dan verwacht.

Deze dissertatie onderzoekt of gezinnen lage prioriteit geven aan onderwijs, geconfronteerd zijn met lage marktopbrengsten of te maken hebben met werkelijke beperkingen bij het investeren in het menselijk kapitaal van hun kinderen. Ouders in Indonesië hebben te maken met twee belangrijke beperkingen wanneer zij volledig willen investeren in hun kinderen tussen 6 en 15 jaar. De eerste beperking is laag gezinsinkomen, zeker gezien het feit dat gezinnen tot 60% van het hele onderwijs van hun kinderen zelf moeten betalen. De tweede beperking is een onvoldoende staatsvoorziening op het gebied van basisfaciliteiten voor schoolgebouwen, vooral in onderontwikkelde gebieden in de Indonesische archipel. De uitdaging voor beleidsmakers is om these twee beperkingen weg te nemen en stimuleringsmaatregelen te creëren voor ouders zodat zij blijven investeren in hun kinderen op hoger onderwijsniveau.

Trefwoorden:

investering in onderwijs, ontwikkelingslanden

“Impact Evaluation of a Job-Training Programme for Disadvantaged Youths: The Case of Projoven”

Deze dissertatie evalueert de effecten van Projoven, een programma voor arbeidstraining gericht op economisch achtergestelde jongeren in Peru. Het onderzoek geeft aan dat training een effectieve beleidsinterventie zou kunnen zijn. Voor het verhogen van het trainingspotentieel zou echter rekening moeten worden gehouden met het feit dat het programma een verschillende uitwerking heeft op verschillende mensen (afhankelijk van hun armoedestatus en eerdere werkervaring), het feit dat niet alle trainees dezelfde hoeveelheden training ontvangen (in kwaliteit en kwantiteit), en het feit dat onzekere stageomstandigheden kunnen leiden tot uitval uit het programma. Aangezien het gedrag van trainees, trainers en trainingsbedrijven wordt beïnvloed door bepaalde regels en stimuleringsmaatregelen waaronder het programma wordt uitgevoerd, moet de analyse van het institutionele kader ook worden meegenomen bij de evaluatie van Projoven’s effectiviteit.

Trefwoorden:

programma voor arbeidstraining, achterstandsjongeren

“Lamin interA/Ctors: from the premature to senescence”

Progeria-patiënten verouderen ongeveer tien maal sneller dan normaal en overlijden gemiddeld op een leeftijd van 13 jaar. Genetische defecten in het lamine-A gen veroorzaken Progeria via grotendeels onbekende mechanismes.

In dit proefschrift wordt aangetoond dat Progeria-geassocieerd lamine-A andere eiwitten en DNA bindt dan gezond lamine-A, en onder andere binding verliest met het NURD eiwit-complex. Dit verlies leidt tot onherstelbare genetische schade, een belangrijke oorzaak van veroudering, en bleek bovendien ook ten grondslag te liggen aan normale veroudering bij gezonde personen. Het ontdekken van dit nieuwe verouderingsmechanisme heeft mede geleid tot het opzetten van een screening voor nieuwe medicijnen tegen verouderingsverschijnselen.

Trefwoorden:

Progeria, veroudering, Lamine-A 

“Transparency of Transferability; diagnosing International aspects of economic evaluations of health care technologies”

Economische evaluaties worden steeds meer gebruikt in het besluitvormingsproces over het vergoeden van nieuwe medische behandelingen. Het beoordelen in hoeverre resultaten van economische evaluaties bruikbaar zijn in een ander land, staat bekend als het beoordelen van de transfereerbaarheid. Door de groeiende vraag naar economische evaluaties en de beperkte onderzoekscapaciteit is het niet efficiënt om alle studies zelf uit te voeren.

Dit proefschrift onderzoekt die transfereerbaarheid, zodat beleidsmakers kunnen bepalen of buitenlandse gegevens kunnen worden gebruikt en wat er eventueel in eigen land moet worden verzameld.

Het kan worden geconcludeerd dat aan transferabiliteit gerelateerde problemen deels het gevolg zijn van verschillen in nationale richtlijnen. Daarnaast blijkt dat nationale waarderingsmethoden van kwaliteit van leven van patiënten leiden tot aanzienlijke verschillen tussen landen wat betreft de kosteneffectiviteit van interventies. Hieruit volgen twee aanbevelingen, namelijk het ontwikkelen van een internationale richtlijn voor economische evaluaties en het ontwikkelen van een instrument om gegevens aan te passen aan een ander land.

Trefwoorden:

economische evaluaties, transfereerbaarheid, zorgtechnologieën