CAIS fellowship voor Mariëlle Wijermars

Het Duitse Center for Advanced Internet Studies (CAIS) heeft een visiting fellowship toegekend aan Mariëlle Wijermars. Zij zal zich bezig gaan houden met onderzoek naar de macht van platformen en autoritaire informatiecontrole in Rusland. Ze zal tevens een discussiegroep organiseren over platformmacht en politieke systemen.

Platformen spelen een steeds belangrijkere rol in de verspreiding van nieuws. Hoewel de wetenschap over platformmacht (Onderzoek Van Dijck et al, 2019) zich richt op Noord-Amerikaanse en Europese democratieën, is het belangrijk om niet-democratieën te bestuderen om een volledig begrip te krijgen van de verschuivende machtsverhoudingen tussen staten, techbedrijven, nieuwsproducenten en gebruikers, en hoe dit de publieke deliberatie conditioneert. Het project onderzoekt deze machtsverhoudingen en hoe ze de vrijheid van informatie beïnvloeden in Rusland, een land waar de internetvrijheid aanzienlijk beperkt is. In het bijzonder bestudeert het de macht van platformen in relatie tot het effectueren van autoritaire informatiecontrole, waarbij de nadruk ligt op de inzet van algoritmische aanbevelingssystemen door platformen, praktijken voor het modereren van inhoud en het voldoen aan verzoeken van de overheid om informatie te verwijderen. Platformen vervullen in toenemende mate politieke functies door de publieke sfeer te beïnvloeden. Dit roept de vraag op hoe Russische (bv. Yandex; VKontakte) en buitenlandse platformen die in Rusland actief zijn (bv. Google, Facebook, YouTube) hun politieke macht gebruiken.

Het project wil daarom 1) de rol van platformen in het Russische online informatie ecosysteem in kaart brengen, inclusief de prevalentie en kenmerken van algoritmische recommender systemen en content moderatie en 2) onderzoeken in hoeverre platformmacht bijdraagt aan de effectuering van controle van overheidsinformatie. In navolging van Van Dijck worden "afzonderlijke platformbedrijven beschouwd als onderdeel van een geïntegreerd platformecosysteem, waarbij de interrelationele, dynamische structuur ervan wordt erkend" en worden ze niet simpelweg benaderd als markten, maar als "maatschappelijke infrastructuren, waarin platformen nieuwe hiërarchieën en afhankelijkheden introduceren". Om de grote diversiteit in het Russische online ecosysteem - in termen van politieke en economische onafhankelijkheid van platformen en de mate van hun ideologische afstemming op de Russische overheid - een plaats te geven en te begrijpen, wordt het theoretische kader aangevuld met het concept van 'autoritaire publieken' (Toepfl, 2020). Daarmee biedt het een empirisch gefundeerde aanvulling op de huidige academische theorievorming over platformmacht die van toepassing is op autoritaire staten.

Meer informatie over CAIS

Lees ook

  • Filosofe Maud Oostindie van de Universiteit Maastricht is één van de nieuwe ‘Faces of Science’ die vandaag gepresenteerd werden door de KNAW. Via blogs en vlogs gaat zij laten zien hoe haar leven als beginnend wetenschapper eruitziet.

  • Levende hersenen in een laboratorium en onderzoek naar internetvrijheid. Maar liefst twee wetenschappers van Universiteit Maastricht zijn dit jaar genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs. Breng jij ook je stem uit?

  • Klimaat, oorlog en oplevend nationalisme: mondiale samenwerking rammelt aan alle kanten. Toch pleit hoogleraar Mathieu Segers nog voor Europees leiderschap: ‘Als dood en verderf om zich heen grijpen, en er eigenlijk geen licht meer lijkt te zijn, ontstaan vaak de meest briljante plannen.’