Op weg naar een veilige cyberwereld

Dagelijks worden talloze bedrijven en organisaties het slachtoffer van cybercriminelen. Hun computersystemen worden aangevallen met verwoestende virussen, gehackt via phishing en soms volledig platgelegd. Volgens schattingen is cybercrime wereldwijd jaarlijks goed voor een schadebedrag van 500 miljard euro. ‘En het wordt alleen maar erger’, zegt Michiel Borgers. ‘Het is oorlog en we zitten er middenin.’

Michiel Borgers is als Chief Information Officer bij de Universiteit Maastricht verantwoordelijk voor de digitalisering en alle IT-systemen. Hij gebruikt stevige termen als het gaat over cybercrime, maar daar is een reden voor. Op 23 december 2019 belandt hij in een regelrechte nachtmerrie: 267 servers met daarop alle data en systemen waren vergrendeld. Gegijzeld door hackers, zo blijkt al snel.

‘Ik wist meteen dat het helemaal mis was’, kijkt hij nu terug naar bijna anderhalf jaar geleden. ‘Alles viel stil. Studenten en docenten konden niet meer bij hun noodzakelijke bestanden, de administratie ging op zwart, onderzoeksgegevens waren onbereikbaar, onderwijs geven was niet meer mogelijk. Je weet dat IT belangrijk is, maar op dat moment besef je pas dat je er volledig van afhankelijk bent. Dat geldt niet alleen voor ons, maar voor de hele wereld. Voor ziekenhuizen, bedrijven, logistieke systemen, vervoer, álles. We hebben op hardhandige wijze geleerd dat we die cruciale systemen beter moeten beschermen.’

borgers

Bitcoin

De daders, waarschijnlijk in Rusland wonende Oekraïners, melden zich al snel. Ze eisen een losgeld van bijna twee ton in bitcoin om de servers vrij te geven. ‘Over mijn lijk, was mijn eerste gedachte. Als we betalen doen we zaken met criminelen én we hebben het over publiek geld. Maar zelf alles opnieuw opbouwen zou ongeveer drie maanden gaan duren. Die schade was veel groter dan twee ton. Dus heeft het College van Bestuur besloten te betalen.’

Open kaart

De eerste reactie was de gijzeling niet breed te communiceren. ‘Ook daar zijn we heel snel van teruggekomen. We hebben ervoor gekozen om open kaart te spelen en daarmee ook andere organisaties te waarschuwen. Daarom hebben we verteld hoe de criminelen te werk zijn gegaan en waar wij steken hebben laten vallen. Pijnlijk? Nou, ik vind schaamte niet terecht. Moet iemand zich schamen als er bij hem ingebroken is? Door informatie te delen kun je dergelijke misdrijven in de toekomst voorkomen. En misschien de daders te pakken krijgen, hoewel dat in cybercriminaliteit lastig is. De sporen van de hack lijken naar Rusland te wijzen en daar kunnen criminelen misschien makkelijker hun gang gaan. Cybercrime is onderdeel van een wereldwijde digitale oorlog. Misschien als we in Europees verband een vuist maken, kunnen we wat bereiken.’

Lees ook

  • Zelfstandig besluiten nemen bij vergelijkbare situaties doen computers al volop. Maar kunnen zij ook kennis toepassen op nieuwe feiten? Mark Winands, de kersverse hoogleraar Machine Reasoning bij het Department of Advanced Computing Sciences (DACS), ontwikkelt rationeel handelende computerprogramma...

  • Zou het milieu erbij gebaat zijn als we plastic vervangen door papier of glas? Nee, is het verrassende antwoord van Kim Ragaert, hoogleraar Circular Plastics. Zij pleit voor een alternatieve aanpak, gericht op meer bewustwording en kennis op het gebied van recycling.

  • Anne Roefs heeft een Vici-subsidie ​​van € 1,5 miljoen ontvangen . De hoogleraar Psychologie en neurowetenschappen van abnormaal eetgedrag, heeft meerdere malen getwijfeld tussen een carrière als wetenschapper of topkok. Inmiddels is ze gepassioneerd over haar wetenschappelijk onderzoek naar...