Dr. Giselle Bosse is Universitair Hoofddocent EU Externe Relaties, Jean Monnet Leerstoelhouden en vice-decaan Onderwijs bij de Faculty of Arts and Social Sciences (FASoS). Eerste en belangrijkste vraag:

Heeft geslacht ooit een rol gespeeld in uw carrière, voor zover u weet?
“Wat betreft carrière maken heb ik altijd wat geluk gehad, moet ik zeggen. Ik heb nooit een situatie meegemaakt dat ik het bijvoorbeeld moest opnemen tegen een mannelijke kandidaat en dat het uiteindelijk op een ‘mannen onder elkaar’ situatie uitdraaide. Ik denk dat het ook wel geholpen heeft dat ik vaak vrouwelijke leidinggevenden had.”

Hoe hielp dat laatste u dan?
“Mensen nemen het liefst mensen aan, of bevorderen mensen in wie ze zichzelf herkennen. Een van mijn mannelijke collega’s zat in het volledig mannelijke faculteitsbestuur, acht jaar geleden, en hij zei: ‘We waren altijd met een groep mannen, maar we waren ons er niet echt bewust van.’ Best schokkend. Nu zag hij het wel, maar toen niet. Dus toen de termijn van ons laatste bestuur afliep, waren de vrouwelijke collega’s met kinderen best bezorgd: als we weer een mannelijk bestuur krijgen, wat betekent dat voor onze carrièrekansen?”

En in het dagelijks werk? Heeft u daar te maken met man-vrouw-vooroordelen?
“Zeker. We schrijven momenteel bijvoorbeeld het strategisch plan voor de faculteit, met ons volledig vrouwelijke bestuur. Het kan toeval zijn, maar toen we een eerste versie rond lieten gaan langs diverse stakeholders binnen de faculteit, kregen we van mannelijke collega’s meestal feedback die begon met: ‘Mooi plan, maar….’ Ik kreeg daar het gevoel van dat ze eigenlijk bedoelden: je hebt je best gedaan, maar ik weet het beter. Terwijl onze vrouwelijke collega’s, bijna allemaal, reageerden met: ‘Geweldig plan, erg goed en hier en daar heb ik wat feedback.’ Ik heb het gevoel dat je bij de oudere mannelijke collega’s, hoe ouder of schijnbaar meer senior, je vaker een bepaalde houding tegenkomt.” 

Wat voor houding precies?
“Nou ja, ik ben het tegenovergestelde van een oudere, mannelijke hoogleraar en ik heb vaak het gevoel dat ik eerst moet bewijzen dat ik met voldoende reden en deskundigheid op deze positie zit. Anderen gaven me dat gevoel. Door me erop te wijzen dat mijn voorganger meer ervaring had dan ik, of gewoon naar de decaan te stappen als ik een besluit nam dat ze niet aanstond. Dat laatste heb ik alleen meegemaakt met mannelijke collega’s.” (tekst gaat verder onder foto)

Wat leidt u af uit dit alles? Zijn dit de factoren die vrouwen weerhouden van een wetenschappelijke carrière?
“De wetenschap is een vrij harde omgeving. Het is zeer competitief en je hoort soms verhalen waaruit je de conclusie trekt dat je twee keer harder zult moeten werken om gerespecteerd te worden. Verhalen van vrouwelijke collega’s bijvoorbeeld, die te horen kregen dat ze nooit hoogleraar zouden worden omdat ze ‘het nu eenmaal niet hadden’. Dat zijn geen bemoedigende verhalen. Ik denk dat kwetsbare groepen, zoals ook minderheden, het moeilijker vinden die strijd te winnen. Want het ‘criterium’ dat je moet halen is niet vrouw- of minderhedenvriendelijk. Er zijn uitzonderingen, maar vrouwen met kinderen moeten beseffen dat kinderen als een obstakel gezien kunnen worden, wat minder geldt voor mannen met kinderen, en dat een gezinsleven niet makkelijk te combineren is met een wetenschappelijke baan. Een baan die ik trouwens geweldig vind.”

Wat vindt u er geweldig aan?
“Ik hou erg van de intellectuele uitdaging van het onderzoek, in mijn geval mensenrechten en democratie in post-Sovjet gebied. Erheen reizen, mensen interviewen… Daarnaast hou ik van de diversiteit van dit werk: les geven, management, onderzoek. Om iets door te geven aan de volgende generatie die de samenleving vormt, is geweldig.”

Wat kan een universiteit of faculteit verbeteren om gelijke kansen te creëren voor wetenschappers?
“Een goed begin is het wervingsbeleid. Onze faculteit is daar heel bewust mee bezig, ook met het oog op het ‘Erkennen & Waarderen’-initiatief. Ik denk dat het belangrijk is om carrièrekansen te bieden zonder iedereen dezelfde standaard op te leggen. Dus rekening houden met iemands achtergrond of persoonlijke situatie en verschillende kwaliteiten. Willen we alleen personeel dat uitblinkt in wetenschappelijke publicaties en onderzoeksbeurzen? Ik denk dat er meer ruimte is voor verschillende types mensen met een breed palet van achtergronden en ervaringen.

Ik zie dat ook als er studenten geworven worden voor masteropleidingen. Als je alleen maar studenten selecteert die gaan voor het hoogste cijfer, krijg je de saaiste opleiding ooit. Je wilt verschillende persoonlijkheden, met verschillende achtergronden en dan wordt het interessant. Ondanks alle druk op de wetenschap, moet je dat proberen. Omdat het van de universiteit een creatievere, meer inspirerende en vrolijke plek maakt.”

Meer over de VN International Day of Women and Girls in Science  .