ITEM adviseert in de zaak Stichting We Gaan Ze Halen tegen de Staat der Nederlanden

Ingevolge twee Besluiten van de Raad van de Europese Unie uit 2015 zijn de lidstaten van de Europese Unie verplicht respectievelijk 40.000 (Besluit 2015/1523) en 120.000 (Besluit 2015/1601) asielzoekers, wier verzoek om asiel een hoge kans op slagen heeft, van Italië en Griekenland over te nemen en te herplaatsen naar het eigen grondgebied. Dit omdat Italië en Griekenland, die normaliter verantwoordelijk zouden zijn voor deze asielzoekers op basis van het zogenoemde Dublin systeem, niet voldoende capaciteit hebben om deze vluchtelingen overeenkomstig mensenrechtenstandaarden op te vangen.

Voor Nederland volgt uit de Besluiten dat het 8.712 asielzoekers moet herplaatsen en opvangen. Tot op heden is deze herplaatsing echter beperkt gebleven tot 1.487 personen.

Op 8 maart 2017 heeft de hoorzitting plaatsgevonden waarin de Stichting We Gaan Ze Halen, vertegenwoordigd door advocaten Gert-Jan van den Bergh, Adriaan Stoop en Martha Visser, de Staat aansprakelijk wil stellen wegens het nalaten om voldoende asielzoekers uit Griekenland/Italië te herplaatsen. In de zaak wordt van de Staat gevorderd zijn verplichtingen onder de besluiten na te komen.

In het kader van deze zaak is Expertisecentrum ITEM verzocht deskundig advies te geven inzake de rechtstreekse werking, naar Europees recht, van de betrokken besluiten. Onderzoekers Alexander Hoogenboom, Dersim Yabasun en de decaan, Hildegard Schneider, stellen zich op het standpunt dat uit vaste rechtspraak van het Hof van Justitie afgeleid kan worden dat de Stichting inderdaad door een rechter kan laten nagaan of Nederland zich in de context van de Besluiten geldende verplichtingen heeft gehouden.

De landsadvocaat heeft ter zitting gesteld dat de Universiteit Maastricht dit advies ‘in opdracht’ zou hebben gedaan. Daarover het volgende. De medewerkers in kwestie staan geenszins in een hiërarchisch ondergeschikte positie aan de dagvaardende advocaten in kwestie, noch is er sprake geweest van contractonderzoek, noch enige vorm van vergoeding. Er is op basis van het geldende EU recht een inschatting gemaakt of de Besluiten in kwestie rechtstreekse werking toekomen.

Lees ook