Speltheorie is een wiskundige discipline waarin het nemen van beslissingen centraal staat. Het gaat om modellen van conflict, concurrentie en samenwerking waarbij elk van de verschillende partijen haar eigen individuele doelstellingen nastreeft. Het maatschappelijk belang van dit onderzoeksveld wordt geïllustreerd door de vele speltheoretici die een Nobelprijs voor de Economie hebben ontvangen. Het meest bekend, vanwege de film ‘A beautiful mind’ is waarschijnlijk John Nash. “Terwijl er eigenlijk heel veel fouten in die film zitten”, lacht promovendus Tom Potoms van de Université Libre in Brussel. “Ik woon de conferentie bij omdat het een van de belangrijkste conferenties is in mijn onderzoeksveld: speltheorie en huishoud-economie. Eén van mijn hoogleraren zei me ooit dat economie en speltheorie eigenlijk wiskundige sociologie zijn en daar zijn deze Nobellaureaten heel groot in. Ze zijn mijn jeugdhelden. Net als zij, ben ik heel geïnteresseerd in hoe je economie en speltheorie het beste kunt toepassen in de samenleving. Toen ik voor het eerst over hen las en hoorde, realiseerde ik me dat ik daar niet alleen in ben. Het is geweldig om ze nu in het echt te gaan horen spreken.”

Complexe eenvoud
De sessie begon met een intense demonstratie van optimaal evenwicht door ‘visual performance artist’ Nick Steur. Hij balanceerde negen stenen van verschillende afmetingen op drie smalle palen, waarmee hij live een kunstwerk op het podium creëerde. “Ik hou van complexe eenvoud”, becommentarieerde zijn eigen stem de zenuwslopende demonstratie. “Als ik niet opensta voor het onverwachte, zal ik nooit de juiste oplossing vinden.”

Vervolgens deelde professor Aumann zijn visie op de rol van bewustzijn in ons leven. Met zijn karakteristieke stem en manier van spreken, concludeerde hij dat hoe ons bewustzijn werkt ‘het laatste grote wetenschappelijke raadsel is. We hebben absoluut geen idee!’ Maar over het doel dat het dient was hij heel duidelijk: “Het zorgt ervoor dat we dingen nastreven!” Voor de drie belangrijkste zaken in het leven, voeding, voortplanting en zelfbehoud, illustreerde hij het grote belang van bewustzijn. “De meeste mensen hebben geen seks om zich voort te planten! Genot is een reden om seks te hebben! En dat wordt mogelijk gemaakt door ons bewustzijn! Zonder bewustzijn, geen beweegredenen om iets te doen.”

De presentatie van professor Meyerson ging over meerdere evenwichten, geïllustreerd door een spel dat zich richt op het claimen of afslaan van één appel door twee mensen. “Volgens mij bestaat er een vooroordeel onder economen en speltheoretici over het bestaan van meerdere evenwichten. Het lijkt het falen van economie te suggereren.” Hij legde het publiek uit waarom dat volgens hem een misvatting is.

Professor Maskin was als laatste aan de beurt en hij kondigde aan te weten hoe je niet alleen de presidentiële verkiezingen in de VS kunt verbeteren, maar alle verkiezingen in de hele wereld. Hij wees op het grote probleem van het huidige systeem: meerdere kandidaten in de voorverkiezingen in bijvoorbeeld Amerika. “De tegen-Trump-stemmen werden in de voorverkiezingen verdeeld over meer dan één kandidaat. Gezien Donald Trumps extreme denkbeelden, had hij misschien verslagen kunnen worden in de eerste zeventien voorverkiezingen die hij won, als hij maar één rivaal had gehad. Het gebruik van de pluraliteitsregel (plurality rule, red.) in deze verkiezen, waarbij de kandidaat met de meeste stemmen wint ook als het minder dan 50% van de stemmen zijn, bederft de verkiezingen. Bedervers zijn kandidaten die niet winnen, maar de uitkomst bederven door mee te doen. Dat lijkt niet eerlijk of democratisch.” Hij pleitte voor het gebruik van de meerderheidsregel (majority rule, red.) als meer democratisch alternatief, waarbij slechts twee kandidaten meedoen en degene met de meeste stemmen wint. “Dit zou mensen hebben geholpen bij het identificeren van een alternatief voor Donald Trump. En in ieder geval lijkt majority rule een veel betere verkiezingsmethode dan de huidige, dus waarom zou je het niet eens overwegen?”

Meer informatie over Games2016 op de conferentie-website