Beloning voor stoppen met roken loont

Een wezenlijke bijdrage leveren aan de gezondheid van mensen is dé drijfveer voor onderzoekers van onderzoekschool CAPHRI van de Universiteit Maastricht. Maar vaak zit er tussen onderzoek en effect wel even wat tijd. Bij de CAPHRI-onderzoeken rond stoppen met roken, is dat anders; terwijl onderzoekers werken aan de projecten, dragen ze direct bij aan de gezondheid van (groepen) mensen. Dr. Floor van den Brand en Prof. dr. Gera Nagelhout vertellen over de succesvolle projecten ‘Het effect van een financiële beloning van de werkgever voor stoppen met roken’ en het vervolgproject ‘Samen Sterker Stoppen’.

“Een vijfde van alle Nederlands rookt”, vertelt Floor van den Brand, postdoctoraal onderzoeker bij het Care and Public Health Research Institute (CAPHRI). “Het grootste deel daarvan zijn mensen met een lagere sociaal economische positie. Roken is ongezond, dat weten we al lang. Maar stoppen is heel lastig. We zijn in ons land nog altijd aan het zoeken naar hoe we mensen daarbij kunnen helpen. Toen in 2009 in de VS een onderzoek werd gepubliceerd rond financiële beloningen als stimulans bij het stoppen met roken,inspireerde ons dat en Prof. Onno van Schayck startte een dergelijk onderzoek in Nederland.”

Cadeau van de baas

Zo ontstond het project ‘Het effect van een financiële beloning van de werkgever voor stoppen met roken’. “We vonden 604 rokers die wilden stoppen, uit 61 bedrijven. Alle deelnemers kregen een stoppen-met-roken-groepstraining van een professionele coach. De helft van de deelnemers kreeg bovendien ook een beloning: cadeaubonnen van in totaal €350. Na de training kregen degenen die gestopt waren €50, na 3 maanden en na 6 maanden nog eens €50, en na 12 maanden €200. Wat bleek? Na een jaar waren sommige mensen weer gaan roken, maar het verschil tussen de groep met alleen de training, en de groep die óók de beloning kreeg, was erg groot: 26% stoppers tegen 41% stoppers. Als je zelf probeert te stoppen met roken, is het slagingspercentage 5 tot 10%. Die 26% alleen al is dus een groot succes: een groepstraining op de werkplek stimuleert, je hebt steun aan elkaar en het is laagdrempelig. Bovendien toonden we aan dat een stoppen-met-roken-groepstraining op de werkplek leidt tot hogere succespercentages als je dit combineert met een beloning in de vorm van waardebonnen.”

Als alle werkgevers in Nederland deze methode met beloningen gaan toepassen, kan dat een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van het roken in Nederland. “Daarom kijkt ons team in een vervolgstudie hoe we werkgevers kunnen overtuigen. En hoe werknemers, vooral ook degenen met een lagere sociaal-economische positie, enthousiast gemaakt kunnen worden om hieraan mee te doen.”

Samen Sterker Stoppen

Dit implementatieproject heet ‘Samen Sterker Stoppen’. Gera Nagelhout, hoogleraar aan de UM en Chief Science Officer bij het Onderzoeksinstituut IVO: “We hebben goud in handen. Nu is het hard werken om werkgevers mee te krijgen en materialen te ontwikkelen. We doen nu eigenlijk gelijktijdig onderzoek, én implementeren onze methode. Dat doen we samen met andere partijen, zoals SineFuma die de trainingen verzorgt en Pharos, expertisecentrum gericht op het terugdringen van gezondheidsverschillen. Verder werken we met werkgevers, werknemers en andere stakeholders. We zien veel wil om samen deze problematiek aan te pakken. Voor ons is het bijzonder om samen te werken met organisaties uit de praktijk. Dat brengt ons inzichten, bijvoorbeeld van de werkvloer, die je niet zomaar in theorie tegenkomt.”

De eerste stappen binnen Samen Sterker Stoppen zijn gezet. Er is een website, er zijn materialen en een communicatiestrategie en contacten met bedrijven. Na de zomer is er een webinar voor werkgevers, om hen te leren hoe ze 1-op-1 het gesprek kunnen aangaan met hun werknemers om te stoppen met roken en mee te doen met een training.

Gera en Floor zijn positief en hopen dat vele werkgevers zich aansluiten. Trots zijn ze in ieder geval zeker al. Floor: “Als onderdeel van dit project zijn er echt al veel mensen gestopt met roken. Ik krijg mailtjes van mensen die er zo blij mee zijn. Het is super om daaraan te kunnen bijdragen.”

“We zijn tijdens deze onderzoeken meteen al mensen aan het helpen”, vult Gera aan. “Er is direct resultaat, we maken mensen gezonder. Dat is heel mooi.”

Tekst: Antoinette van der Vorst - Annie creatief tekstwerk

• Brandweer Zuid-Limburg 
• Centre for Motivation and Change (CMC)
• Heartbeat Ventures
• Hogeschool Rotterdam
• InGuide
• Human Capital Care 
• Long Alliantie Nederland
• Leids Universitair Medisch Centrum
• MTB
• Onderzoeksinstituut IVO
• Pharos 
• SBCM
• SineFuma 
• RadboudUMC
• Trimbos Instituut
• Zilveren Kruis 

• Originele Engelstalige publicatie in The Lancet Public Health waarin het effect van beloningen op stopsucces wordt aangetoond.
  Van den Brand FA, Nagelhout GE, Winkens B, Chavannes NH, van Schayck OCP. Effect of a workplace-based group training program combined with financial incentives on smoking cessation: a cluster-randomized controlled trial. The Lancet Public Health. 2018;3(11):e536–e544. doi:10.1016/S2468-2667(18)30185-3
• Kwalitatieve studie waarin werknemers vertellen wat de succesfactoren waren voor het stoppen met roken tijdens een groepstraining op de werkplek.
  Van den Brand, F.A.; Dohmen, L.M.E.; Van Schayck, O.C.P.; Nagelhout, G.E. ‘Secretly, it’s a competition’: a qualitative study investigating what helped employees quit smoking during a workplace smoking cessation group training programme with incentives. BMJ Open 2018, 8, e023917. doi: 10.1136/bmjopen-2018-023917
• Kosteneffectiviteits- en kostenutiliteitsanalyse van financiële beloningen in combinatie met een stoppen-met-rokentraining op de werkplek.
  Van den Brand, F. A., Nagelhout, G. E., Winkens, B., Chavannes, N. H., van Schayck, O. C. P., and Evers, S. M. A. A. (2020) Cost‐effectiveness and cost–utility analysis of a work‐place smoking cessation intervention with and without financial incentives. Addiction, 115: 534– 545. doi:https://doi.org/10.1111/add.14861
• Padanalyse waarin wordt onderzocht via welke mediatoren beloningen tot stopsucces kunnen leiden.
  Van den Brand, F.A.; Candel, M. J. J. M.; Nagelhout, G.E.; Winkens, B.; Van Schayck, C.P. How financial incentives increase smoking cessation: a two-level path analysis. Nicotine & Tobacco Research 2020; ntaa024. doi:10.1093/ntr/ntaa024

   

• Originele Engelstalige publicatie waarin het verband tussen rookgedrag en sociale steun van mensen in de sociale omgeving op stoppen met roken wordt onderzocht.
  Van den Brand, F.A.; Nagtzaam, P.; Nagelhout, G.E.; Winkens, B.; van Schayck, C.P. The Association of Peer Smoking Behavior and Social Support with Quit Success in Employees Who Participated in a Smoking Cessation Intervention at the Workplace. Int. J. Environ. Res. Public Health 2019, 16, 2831. doi:10.3390/ijerph16162831

   

• Behoeftenonderzoek onder werkgevers naar de bevorderende en bellemerende factoren voor het implementeren van beloningen voor stoppen met roken.
  Van den Brand, F.A.; Magnée, T.; de Haan-Bouma, L.; Barendregt, C.; Chavannes, N.H.; van Schayck, O.C.P.; Nagelhout, G.E. Implementation of Financial Incentives for Successful Smoking Cessation in Real-Life Company Settings: A Qualitative Needs Assessment among Employers. Int. J. Environ. Res. Public Health 2019, 16, 5135. doi:10.3390/ijerph16245135
• Onderzoeksprotocol waarin de opzet van het onderzoek naar financiële beloningen voor stoppen met roken uitgebreid wordt beschreven.
  Van den Brand, F.A.; Nagelhout, G.E.; Winkens, B.; Evers, S.M.A.A.; Kotz, D.; Chavannes, N.H.; van Schayck, C.P. The effect of financial incentives on top of behavioral support on quit rates in tobacco smoking employees: study protocol of a cluster-randomized trial. BMC Public Health 2016, 16, 1056. doi:10.1186/s12889-016-3729-y
• Nederlands artikel waarin het effect van financiële beloningen op stopsucces wordt onderzocht.
  Van den Brand FA, G Nagelhout, B Winkens, N Chavannes, O van Schayck. Stoppen met roken op het werk. Huisarts & Wetenschap 2019, 62 (5), 19-22.
  https://www.henw.org/artikelen/stoppen-met-roken-op-het-werk
• Nederlandstalig artikel waarin wordt onderzocht wat volgens deelnemers aan een stoppen-met-rokentraining de factoren waren die hun stopsucces hebben beïnvloed.
  Dohmen, L.M.E.; Van den Brand, F.A.; Van Schayck, C.P.; Nagelhout, G.E. Stoppen met roken met je collega’s én een cadeaubon als het lukt. Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D3833
  https://www.ntvg.nl/artikelen/stoppen-met-roken-met-je-collegas-en-een-cadeaubo…
• Nederlandstalig artikel waarin de invloed van personen in de sociale omgeving op stoppen met roken wordt onderzocht.
  Nagtzaam PF, van den Brand F, Nagelhout G, Winkens B, Chavannes N, van Schayck O. Steun op het werk bij stoppen met roken. Huisarts en wetenschap 2020. doi:10.1007/s12445-020-0593-x