Pittige tradities
Mark Kawakami, universitair docent Private Law, groeide op in Japan en Hawaï. Omotenashi, de Japanse gastvrijheid, is hem met de paplepel ingegoten. Maar als het op eten aankomt, prefereert hij de pittige en kruidige keukens van Thailand en Mexico boven die van Japan. “De Japanse keuken gaat over pure smaken, ik hou van uitgesproken smaken.” Een gesprek over tradities, zijn liefde voor borrelhapjes, het lievelingseten van zijn zoon Sam en pizza Hawaï. “Dat kan dus echt niet, punt.”
De eerste jaren van zijn leven groeit Mark Kawakami op bij zijn moeder en grootouders in Japan. Aan zijn vader bewaart hij weinig tot geen herinneringen. Zijn ouders scheiden wanneer hij nog geen vier jaar oud is. “We woonden in Kobe, een grote havenplaats. Mijn oma was zeer bedreven in Ikebana, de kunst van het bloemschikken. Ze ontving zelfs een onderscheiding van de Japanse koninklijke familie voor haar bijdrage en toewijding aan ikebana. Thuis gaf ze les aan wel 300 leerlingen per dag, het was een komen en gaan. Mijn moeder werkte als tolk/vertaler Japans-Engels en mijn opa was al met pensioen. Mijn eerste dierbare herinneringen aan eten heb ik met mijn grootvader. Iedere dag om een uur of vijf dronk hij sake en bier en daar hoorden hapjes bij, Otsumami noemen we dat. Lekkere vette hapjes, maar ook kaas en stukjes vlees. Hij deelde die met mij terwijl ik op zijn schoot zat en hij baseball of sumoworstelen keek.” Het lekkerste hapje ooit was de vis die hij samen met zijn opa ving. “Hij maakte de vis nog diezelfde dag schoon, frituurde deze en sprenkelde er ponzu over, een citrussaus. Zo lekker, het water loopt me nog in de mond bij deze herinnering. Nog steeds ben ik gek op borrelhappen vooral gefrituurde kipvleugels en nacho’s.”
Mark Kawakami is universitair docent Private Law. Hij deed een bachelor Political Science aan de New York University, maar studeerde ook aan de Johns Hopkins University, Columbia University, de United States Military Academy op West Point en de University of Minnesota Law School. Hij behaalde zijn master International Business aan Tilburg University en promoveerde aan de Universiteit Maastricht.
Oost ontmoet west
Wanneer Kawakami tien jaar is, besluit zijn moeder te verhuizen naar Hawaï. Voor haar werk zoals ze zegt, maar vooral ook voor hem. “Mijn kleuterleidster liet mijn moeder weten dat ik niet echt geschikt was voor het Japanse schoolsysteem, dat erg autoritair en hiërarchisch is. Daar had ik moeite mee”, zegt hij lachend. “Ik vond het niet leuk om weg te gaan bij mijn grootouders, maar ik ben blij dat ik mijn opleiding in Amerika heb kunnen doen.” Daar leert hij ook heel andere smaken kennen: in New York ontstaat zijn liefde voor de Thaise, Koreaanse en Mexicaanse keuken. Ook wordt hij zich meer bewust van zijn Japanse neiging het anderen naar de zin te maken door uitgebreid voor ze te koken, zonder te vragen wat ze eigenlijk lekker vinden. “Dat is Omotenashi. In Japan doe je enorm je best om te bedenken wat anderen mogelijk lekker vinden, dat is een teken van gastvrijheid en dat kost tijd. Als klein jongetje hielp ik al mee koffie en thee met een kleinigheid te serveren voor al die mensen die in en uit liepen. En ik herinner me nog dat toen ik een jaar of 11 was, ik met mijn moeder naar een concert van Michael Jackson ging in Hawaï, helemaal geweldig, maar halverwege het concert moest ik mee naar huis omdat ze het eten voor haar gasten wilde voorbereiden.”
Traditie met een twist
Kawakami is blij dat hij hier in Nederland iets los kan laten van die Japanse waarden: het maakt het leven een stuk makkelijker. “Tradities zijn waardevol, maar ze kunnen creativiteit en vernieuwing in de weg staan. Eten is in Japan diepgeworteld in de traditie. Normaal gesproken ga ik bijvoorbeeld ieder nieuwjaar naar Japan, waar mijn moeder weer woont bij mijn oma. Het traditionele eten met nieuwjaar is Osechi, een box met 50 verschillende hapjes die er perfect uitzien. Elk hapje betekent iets: bepaalde vis staat voor schoonheid of een bepaalde snelgroeiende groente staat voor groei in je carrière. Mijn moeder en oma waren er vroeger weken mee bezig om ieder jaar exact dezelfde box te maken. Als jongetje vond ik dit prachtig en magisch, maar nu vind ik het ook iets beknellends hebben en een vorm van culinaire stilstand. Mijn favoriete kookboek is van de Italiaanse sterrenkok Massimo Bottura. Ook in Italië hangt men aan de traditionele recepten van grootmoeder, maar hij laat zien hoe je deze kunt vernieuwen, met respect voor het origineel.”
Liefde gaat door de maag
Zijn gevoel voor Omotenashi blijkt echter hardnekkiger dan gedacht en wordt ook niet altijd gewaardeerd, zo heeft hij gemerkt. “Mijn vrouw noemt me ‘the feeder’. Zij vindt het niet fijn als ik haar iets breng zonder dat ze erom gevraagd heeft. Ze voelt zich dan verplicht iets te eten waar ze misschien wel helemaal geen zin in heeft.” Ook zijn zoon Sam van anderhalf is hier heel duidelijk in. “Ik probeerde voor hem de meest lekkere hapjes te maken, met een beetje kip, rijst en broccoli. Die werden domweg geweigerd. Sam houdt op dit moment vooral van banaan en druiven”, zegt hij stralend. Kawakami is dolgelukkig met zijn gezin, maar wat koken en eten betreft is er veel veranderd. “Zoals gezegd, ik hou ervan om te koken met veel pepers, kruiden en uitgesproken smaken. Nog steeds kook ik vaak, omdat het me ontspant, maar het gaat nu vooral om gezond en puur: veel groente, weinig zout en suiker en al helemaal geen hete pepers. Eigenlijk ben ik weer terug bij de Japanse manier van koken”, zegt hij glimlachend. “Alleen vraag ik nu eerst wat ze lekker vinden, in plaats van te koken wat ik denk dat ze lekker vinden... meestal in ieder geval."
Lees ook
-
In de komende maanden deelt de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences op Instagram tips over hoe je gezonder kan leven. Niet zomaar een verzameling van tips, wel gebaseerd op lopende onderzoeken binnen onze faculteit. Initiatiefnemers van dit idee zijn Lieve Vonken en Gido Metz, promovendi...
-
Schrijf je vaak nieuwsberichten of teksten voor een website, neem je regelmatig interviews af of vertaal je wetenschappelijke informatie naar “normale taal” en zou je jouw vaardigheden graag willen verbeteren? Schrijf je dan in voor de zomercursus "Journalistiek en Effectief schrijven", die door...
-
Frans Verhey, hoogleraar Ouderenpsychiatrie en Neuropsychiatrie is trots op wat er met het Alzheimer Centrum Limburg is bereikt en op het team dat werkt vanuit één visie: mensen met Alzheimer perspectief op kwaliteit van leven bieden. “Te vaak wordt Alzheimer gezien als een afschuwelijke, dodelijke...
