Veilig ‘geland’ in Wenen

Na jaren van turbulentie, heeft het leven van alumna Lea Vink een vlucht genomen in Wenen. Ze kan er nieuwe stappen zetten in haar loopbaan op het kruispunt van luchtvaart en organisatiepsychologie. Ook op persoonlijk gebied lacht het geluk haar toe sinds haar transitie van man naar vrouw. Een gesprek over onbewuste fouten, het belang van toegepaste psychologie en normaal-zijn.

Ze hoopt dat mensen haar in de eerste plaats vooral zien als een prettige mens, dan als onderzoeker en dan pas als transgender. ‘‘Lea ben ik immers altijd geweest. Al in mijn jeugd in Singapore en Nieuw-Zeeland wilde ik graag een meisje zijn, maar ik groeide op in een vrij conservatieve omgeving en durfde niet uit de kast te komen. Mijn ouders dachten dat een tijd bij het leger me goed zou doen. Jarenlang heb ik mijn gevoelens weggestopt.’’

Tot Vink in Wenen terechtkwam voor haar werk. ‘‘Mijn huidige werkgever is erg invoelend en hecht veel waarde aan het welzijn van medewerkers. Dat is helaas niet overal het geval. Voor het eerst had ik het gevoel dat ik me niet anders hoefde voor te doen. Tijdens de corona-lockdowns kwam alles eruit en besloot ik in transitie te gaan. De opluchting was sensationeel.’’

Een veiliger luchtruim

Vink werkt bij Austro Control, een organisatie die toezicht houdt op het Oostenrijke luchtruim. Ze is er Head of Human Performance Management and Human Factors. ‘‘In mijn baan houd ik me vooral bezig met de vraag hoe luchtverkeersleiders hun werk zo optimaal, veilig en prettig mogelijk kunnen uitvoeren,’’ licht ze toe.

Een grote rol in haar functie is weggelegd voor organisatiepsychologisch onderzoek. Zo onderzoekt Vink momenteel of het mogelijk is om te voorspellen hoe vermoeid luchtverkeersleiders zijn, zonder het ze zelf te vragen. Ook wil ze weten wanneer mensen (onbewust) fouten gaan maken door vermoeidheid. Het is belangrijk om daarachter te komen, want: ‘‘Mensen hebben vaak de neiging zichzelf te overschatten en te lang door te werken zonder pauze. Zeker als luchtverkeersleider kan dat gevaarlijk zijn. Met het onderzoek hopen we de personeelsplanning in de luchtverkeerstoren te optimaliseren en te zorgen voor duurzaam inzetbare medewerkers. Daar wordt iedereen blijer van en het is veiliger.’’

Om in het hoofd van de luchtverkeersleiders te ‘kruipen’ voert Vink geen ingewikkelde hersenexperimenten uit, zoals mensen soms denken. ‘‘Mijn team en ik maken gebruik van toegepast psychologisch onderzoek; we leggen bestaande algoritmes en voorspellingen naast de resultaten van onze eigen observaties en psychologische tests. Vervolgens gaan we na in hoeverre deze gegevens overeenkomen.’’  

Lea Vink
Lea Vink

Conferentie op hakken

De reacties die ze als transgender krijgt, zijn helaas (nog) niet altijd positief. Vooral op congressen in het buitenland moet Vink mensen soms overtuigen dat zij toch echt de persoon is die is aanbevolen en komt spreken. Maar over het algemeen krijgt ze positieve respons. ‘‘Tijdens een conferentie van de European Association of Aviation Psychology mocht ik een presentatie geven. Voor veel oud-collega’s was het de eerste keer dat ze me zagen als Lea, op hakken. Ze reageerden zo fijn en begripvol, net als mijn huidige collega’s bij Austro Control.’’

Eerlijk zijn naar jezelf

Wat is het beste aan Lea-zijn? ‘‘Mijn hernieuwde zelfvertrouwen en verbeterd menselijk inzicht. Zo begrijp ik de ongelijke behandeling van vrouwen en minderheden nu beter, omdat ik deze zelf ervaren heb.’’  

De boodschap aan andere UM-alumni is volgens haar dan ook ‘‘wellicht een beetje cheesy, maar gemeend. Laten we allemaal wat liever zijn, voor onszelf en de wereld. Het is ongelofelijk hoeveel fouten we onbewust maken, dus wees niet te hard en oordeel niet te snel. Ik realiseer me dat dit niet overal ter wereld mogelijk is, maar probeer echt te zijn wie je bent en wees daarin eerlijk. Het is het meest dankbare wat je kunt doen.’’

Milou Schreuders (tekst), Lea Vink (foto's)

Maastrichtse roots

De basis voor Vinks loopbaan in de organisatiepsychologie werd mede gelegd in Maastricht, bij de Faculty of Psychology and Neuroscience (FPN). Hoe kwam ze daar vanuit het verre Nieuw-Zeeland terecht? ‘‘De Maastrichtse psychologiefaculteit staat wereldwijd goed aangeschreven. En het pragmatische karakter van het Probleemgestuurd Onderwijs trok me sterk aan. Bovendien heb ik Maastrichtse roots. Ik wilde altijd al weten waar mijn voorouders vandaan kwamen. In Maastricht heb ik een geweldige tijd gehad. De stad was zo levendig en warm.’’

Gewoon ‘normaal’

De band met Maastricht is er nog steeds, ook nu ze in Wenen woont. Vink is namelijk terug bij FPN, waar ze promoveert en lesgeeft. ‘‘Ik wil huidige studenten laten zien dat toegepaste psychologie, waar soms vanwege het praktische karakter wat laatdunkend over wordt gedaan in de academische wereld, waardevol is. Het zit overal: in zelfrijdende auto’s, ruimteschepen richting Mars en dus ook in de luchtverkeerstoren.’’

Ze zal niet snel terugverhuizen naar Maastricht; ze voelt zich thuis in Wenen. ‘‘Ik heb hier een fantastische vrouw ontmoet. Bovendien heb ik het idee dat men hier opener en liberaler is dan in Nederland. Wenen kent een grote, groeiende LGTBQ-groep. Toch worstelen ook hier veel jongeren met hun geaardheid. Daarom ben ik bewust open over mijn ervaringen. Ik hoop zoveel mogelijk mensen te laten zien dat transpersonen ook gewoon ‘normaal’ zijn.’’

 

"Veel jongeren worstelen met hun geaardheid. Daarom ben ik bewust open over mijn ervaringen. Ik hoop zoveel mogelijk mensen te laten zien dat transpersonen ook gewoon ‘normaal’ zijn."

Lees ook