Eten is familie
Wát er op tafel komt doet er voor haar minder toe dan met wíe ze aan tafel zit. Ronit Shiri-Sverdlov, hoogleraar Inflammation and Metabolic Health, eet het liefst thuis met haar familie. Dat was vroeger in Tel Aviv al zo en is nu in Maastricht niet anders. Wie zin heeft kookt, vaak met wat er toevallig in huis is. Gewoon gemakkelijk, behalve in vakanties en op de Joodse feestdagen. Dan wordt alles uit de kast gehaald en zorgvuldig voorbereid. “De Joodse traditie betekent veel voor me. De gedachte dat mijn familie in Israël op hetzelfde moment en op dezelfde manier met bijvoorbeeld Pesach aan tafel zit, vind ik zo bijzonder.”
De wortels van Ronit Shiri-Sverdlov liggen eigenlijk in Irak. De grootouders van zowel vaders als moeders kant vluchtten in 1951 van Irak naar Israël vanwege het opkomend antisemitisme daar. “Dat moest allemaal heel stiekem want je kon door je buren verraden worden. Met achterlating van al hun bezittingen hebben ze Bagdad verlaten om in Israël een nieuw bestaan op te bouwen. Mijn ouders leerden elkaar kennen in het opvangkamp dat voor vluchtelingen uit Irak was ingericht. Israël is een land van immigranten van over de hele wereld, maar in de buurt waar mijn ouders woonden had het merendeel een Europese achtergrond. Dus dat was toch wennen, de cultuur en het eten waren heel anders. Ik herinner me dat in het appartementencomplex waar we woonden het eten van mijn moeder zeer gewaardeerd werd, juist omdat het anders was. In Israël eet je warm tussen de middag, dus als ik uit school kwam, rook het heerlijk naar mediterrane kruiden. We aten traditionele Iraakse gerechten als kuba’s (dumplings), sambusak (gevulde pasteitjes), vlees en rijst. Een maaltijd zonder rijst was echt ondenkbaar voor mijn vader. Rijst koken zit in mijn genen, ik kan gewoon geen slechte rijst maken.”
Wereldwijde inspiratie
Toch heeft ze het koken niet echt van haar moeder geleerd. “De keuken was haar domein en daarin duldde ze niemand naast zich. En onze keuken was heel klein, dus ook praktisch gezien paste dat niet. Ze kookte niet volgens recept maar met een beetje van dit en een beetje van dat, en daarin varieerde ze ook weer. Ik ben wel door haar geïnspireerd. Ik kook graag wat ik vroeger thuis at, maar dat niet alleen. Mijn man heeft Russische, Poolse en Duitse roots, dus daar werd thuis weer heel anders gekookt. Door hem en door mijn schoonfamilie die ook uit alle hoeken van de wereld komen, heb ik heel veel verschillende soorten eten leren kennen. Daar put ik ook uit. Dé Israëlische keuken bestaat niet omdat het nog zo’n jong land is, maar als ik een typisch gerecht zou moeten noemen is dat Shakshuka (eigerecht), snel te maken ook als je niet veel in huis hebt.”
Ronit Shiri-Sverlov, hoogleraar Inflammation and Metabolic Health, studeerde biologie aan de universiteit van Tel Aviv en promoveerde daar in 2002 op genetische mutaties bij borst- en baarmoederkanker. In datzelfde jaar werd ze postdoc op de afdeling Moleculaire genetica van het onderzoeksinstituut NUTRIM van de Universiteit Maastricht. Hier is ze nu hoofd van de afdeling Genetica en Celbiologie.
Ronit Shiri-Sverdlov met man en haar twee jongste kinderen
Dat is wat ze mist van Israël: haar familie, maar ook de zee, de taal, de cultuur. “Het gaat om kleine dingen. Daar hoef ik hoef niets uit te leggen, iedereen weet hoe ze mijn naam moeten uitspreken. De omgang is vanzelfsprekender, emotioneler. Als ik daar ben voel ik me de eerste dagen een Nederlandse toerist, maar daarna voel ik me weer als een vis in het water. Het is mijn droom om terug te gaan, maar ik heb geleerd niet te plannen, we zullen zien. De eerste vier jaar was ik ervan overtuigd dat ik weer snel terug zou gaan. Door de jaren heen ben ik daar meer ontspannen in en ik heb het hier ook echt naar mijn zin.”
Mini-Israël in Maastricht
Tel Aviv is volgens haar een open, levendige en jeugdige stad. “Het was voor mij het centrum van de wereld, alles beweegt er, 24 uur per dag. Toen ik in 2002 met mijn man en oudste twee kinderen van Tel Aviv naar Gronsveld (de eerste plek hier) verhuisde was dat even wennen”, zegt ze met enig gevoel voor understatement. Haar jongste twee kinderen zijn hier geboren. In 2006 verhuisden ze naar Maastricht. De oudste woont inmiddels in Israël en de tweede studeert in Amsterdam.
Thuis wordt alleen Hebreeuws gesproken want ze vindt het belangrijk om de Joodse traditie en waarden door te geven. “Bij mij thuis is het een soort mini-Israël, dat gaat niet alleen over eten maar vooral over cultuur. Met Pesach bijvoorbeeld is er een eetceremonie waarbij we elkaar verhalen voorlezen over de uittocht uit Egypte en samen zingen. Er zijn allerlei rituelen, we zegenen bepaald voedsel en drinken vier glazen wijn. Omdat er tijdens de uittocht geen brood gebakken kon worden, zijn meelproducten verboden. Pesach duurt in Israël een week. Het is een belangrijk feest, vanzelfsprekend komen onze kinderen dan naar huis, net zoals ik vroeger ook. De ceremonie ligt al duizenden jaren vast en gaat van generatie op generatie wereldwijd. Ik verbind het niet met religie, ik ben niet echt religieus opgevoed, maar het is een directe verbinding naar mijn hart, naar mijn roots, naar mijn familie in Israël. Zo hoop ik mijn kinderen bewust te maken van waar ze vandaan komen. Pas dan kunnen ze weten op welke weg ze verder willen gaan.”
Lees ook
-
Karlien Strijbosch deed promotieonderzoek naar Senegalese migranten die onvrijwillig terugkeerden na een verblijf in Europa. Ze liep aan tegen muren van zwijgzaamheid, wantrouwen en schaamte. Een gesprek met Karlien Strijbosch en haar promotor Valentina Mazzucato over een onderzoek dat noodzakelijke...
-
Sinds afgelopen september is Cengiz Akbulut het hoofd van het laboratorium van het nieuwe Stem Cell Research University Maastricht (SCRUM). Een gesprek over minderheden, het ontstaan van leven en Swingdansen.
-
Lilian Tsourdi, universitair hoofddocent Internationaal en Europees Recht, onderzoekt hoe zowel de opzet als de uitvoering van de EU-immigratie- en asielwetgeving kan worden verbeterd. Hoe zijn we tot deze disfunctionele status quo gekomen?
