“De beste beslissingen worden genomen op basis van veel verschillende gezichtspunten,” zegt Pamela Habibović, hoogleraar Inorganic Biomaterials bij MERLN en vanaf vandaag rector van de Universiteit Maastricht. Ze weet waarover ze het heeft: MERLN telt 130 medewerkers uit 40 landen. “Maar om die verschillende meningen boven tafel te krijgen, moet je een open, inclusieve omgeving creëren, waarin iedereen zich aangemoedigd voelt om zich uit te spreken. Daar moet je continu aandacht aan schenken en aan werken.”

Ze is zich terdege bewust van wat dat in de praktijk betekent: “Mensen onderschatten vaak hoeveel gerichte inspanning en goodwill ervoor nodig is voordat mensen elkaars manier van denken begrijpen en op een effectieve manier met elkaar kunnen communiceren, over de grenzen van hun eigen vakgebieden heen.” Habibović’ werkterrein ligt op het snijvlak van techniek, biologie en geneeskunde en is daarmee al onvermijdelijk interdisciplinair. “De kwaliteit en de invloed van onderzoek zijn veel groter als vakgebieden met elkaar samenwerken.”

Als rector wil Habibović de verschillende faculteiten van de UM leren kennen; ze wil weten waar ze trots op zijn, voor welke uitdagingen ze staan. Synergie is de weg voorwaarts. “We moeten de maatschappelijke uitdagingen definiëren die we we samen willen aanpakken.In de afgelopen jaren hebben we veel geïnvesteerd in nieuwe instituten en een nieuwe faculteit. Ik hoop dat we daar in de komende jaren van kunnen profiteren door samen te werken.”

Mensen in staat stellen om uit te blinken

“Ik heb nooit plannen gemaakt in mijn loopbaan,” zegt Habibović, “dus ik had ook niet de uitgesproken ambitie om rector te worden.” Nadat haar was gevraagd om een visiedocument voor de sollicitatieprocedure te schrijven, raakte ze steeds meer overtuigd en gemotiveerd.Nu, slechts zeven jaar nadat ze naar Maastricht kwam om het Institute for Technology-Inspired Regenerative Medicine (MERLN) op te zetten, maakt ze de sprong naar het College van Bestuur van de UM.

“Ik hou van wetenschap en van het werken in een academische omgeving,” zegt Habibović. Toch verschoof haar motivatie als wetenschappelijk directeur van het instituut een beetje. “Ik nam meer managementverantwoordelijkheden op me en ontdekte hoe fijn het is om een omgeving te creëren waarin mensen kunnen uitblinken. Ik haalde meer voldoening uit het succes van het instituut als geheel en de mensen die er werken dan uit mijn persoonlijke successen als onderzoeker.”

En dat is wat Habibović als rector in de eerste plaats wil bijdragen: anderen in staat stellen om uit te blinken. “Toen ik hier aankwam, vond ik de UM een dynamisch, onconventioneel instituut, waar mensen niet bang waren om nieuwe dingen te proberen. Ik vond het geweldig, en dat vind ik nog steeds. Ik wil dat verder cultiveren.” Ze denkt dat deze dynamiek, die wordt gevoed door een omgeving waarin verschillende culturen en vakgebieden op een veilige manier kunnen communiceren en samenwerken, de sleutel is tot de toekomst van de UM.

Durf te proberen

Daarom is het van cruciaal belang een cultuur van durven en experimenteren te creëren. “Mensen hebben ruimte nodig om zich te kunnen uiten en dingen te proberen. Een tekening vertelt me niet alles – laat me een werkmodel zien! Heel lang ergens over nadenken is geen garantie tegen mislukkingen; op een gegeven moment moet je dingen gewoon durven te doen, kijken wat er gebeurt en dan besluiten of het de moeite waard is ermee verder te gaan.”

Dit ethos van samenwerkend onderzoek ligt ook ten grondslag aan haar visie op leiderschap. “Ik ben uiteraard niet bang om beslissingen te nemen en daarvoor de verantwoordelijkheid te dragen, anders zou ik niet zijn waar ik nu ben,” zegt ze. Ze benadrukt ook het belang van luisteren naar anderen en openstaan voor betere ideeën. “Dat spreekt bijna vanzelf in wetenschappelijk onderzoek, want iedere universitair docent, postdoc of promovendus is meer expert in zijn of haar specialisme dan ik, dus het zou dom zijn om niet eerst te luisteren.”

In die geest kijkt ze uit naar de kennismaking met de hele universiteit. “Deze nieuwsgierigheid om het grotere verband te begrijpen en te snappen hoe dingen werken, zijn altijd bepalend geweest voor mijn wens om in de wetenschap te werken.” Habibović geeft toe dat ze een heleboel moet leren, vooral op het gebied van onderwijs, “maar daar heb ik echt zin in!”