Kennisniveau Nederlandse rokers verbeterd na invoering afbeeldingen op verpakkingen

16 december 2019

Sinds de invoering van afbeeldingen op de verpakking van tabaksproducten in 2016 is het kennisniveau van Nederlandse rokers over de schadelijke gevolgen van hun verslaving verbeterd. Desondanks bestaan er nog altijd hiaten in hun kennis, met name onder rokers met een laag opleidingsniveau. Ook in vergelijking met andere Europese landen lijkt de kennis van Nederlandse rokers achter te blijven. Dat blijkt uit promotieonderzoek van gezondheidswetenschapper Dirk Jan van Mourik. Hij verdedigt dinsdag zijn proefschrift aan de Universiteit Maastricht.

Uit het proefschrift van de Maastrichtse wetenschapper blijkt dat de kennis van Nederlandse rokers over de schadelijke gevolgen van roken na de invoering van de nieuwe waarschuwingen is verbeterd. Ook blijken rokers informatie over de gevaren van roken eerder op te merken dan voor 2016, toen er alleen nog tekstuele waarschuwingen op de verpakkingen stonden.

Ondanks dat met name laagopgeleide rokers een verbetering in hun kennis lieten zien, zijn de kennis-hiaten onder deze groep het grootst. “Kennis over de schadelijke gevolgen van roken is een belangrijke voorwaarde voor gedragsverandering en vaak een bron van motivatie om te stoppen met roken”, aldus Van Mourik.

“Bovendien hebben consumenten het recht om van deze gevolgen op de hoogte te zijn. Laagopgeleide rokers lijken meer te profiteren van de invoering van de afbeeldingen, mogelijk omdat deze waarschuwingen duidelijker zijn dan tekstuele waarschuwingen. Omdat Nederlandse rokers nog steeds te kort schieten in hun kennis over de gevolgen van roken, is het wel belangrijk om campagnes te introduceren waarin deze gevolgen worden toegelicht.”

Vergelijking

Ook in vergelijking met andere Europese landen blijft de kennis van Nederlandse rokers achter. Nederland scoort bijvoorbeeld opvallend laag als het gaat om het bewustzijn bij rokers over de schade van (vooral) meeroken, zelfs als het gaat om longziekten. De invoering van afbeeldingen op verpakkingen van tabaksproducten maakte onderdeel uit van de Europese tabaksproductenrichtlijn.

In vergelijking met rokers uit landen buiten de Europese Unie waar geen verandering plaatsvond in waarschuwingen op de verpakking van tabaksproducten, waren het alleen Nederlandse rokers die kort na de invoering van de afbeeldingen:

  • vaker tabakswaarschuwingen opmerkten
  • een hoger kennisniveau over de schadelijke gevolgen van roken lieten zien
  • vaker waarschuwingen vermeden door ze bijvoorbeeld in een hoesje te plaatsen en
  • vaker aangaven na te denken over de schadelijke gevolgen van roken

Voor zijn proefschrift gebruikte Van Mourik data van het International Tobacco Control Netherlands Project. Het onderzoek werd gefinancierd door KWF Kankerbestrijding. De data werden verzameld door onderzoeksbureau Kantar Public.

Figuur: Percentage van Nederlandse rokers in 2017 dat gelooft dat roken een ziekte veroorzaakt, per ziekte.

 

dutch smokers

Lees ook